Page 19 - (کیهان لندن - سال چهل و یکم ـ شماره ۴۹۸ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌1‌‌۹‬شماره‌‪1۹۶4‬‬
‫‪ ۳1‬ژانویه تا پنجشنبه ‪ ۶‬فوریه ‪۲۰۲۵‬‬

‫گاز طی دهههای گذشته دارد‪.‬‬ ‫از جمله طان ریه‪ ،‬پستان‪ ،‬کبد و روده نیز بشود که بار‬ ‫به دلیل نبود اط عات شفاف و دقیق‪ ،‬یتوان با‬
‫عدم توسعه و بهروزرسانی تأسیسات پا یشگاهی‪ ،‬خطوط‬ ‫بهداشتی با یی بر جامعه ایران تحمیل میکند‪.‬‬ ‫اطمینان اظهار نظر کرد که سایر نیروگاههای کشور امکان‬
‫انتقال‪ ،‬ایستگاههای تقویت فشار و همچنین فناوریهای‬ ‫استفاده از مازوت را ندارند‪ .‬برخی دیگر از نیروگاهها ممکن‬
‫بهرهبرداری بهینه‪ ،‬موجب کاهش راندمان تولید و توزیع گاز‬ ‫در بعد اثرات زیست محیطی‪ ،‬سوزاندن مازوت با تأثیرات‬ ‫است در ایط اضطراری یا به دلیل کمبود گاز طبیعی بطور‬
‫شده است‪ .‬در حال حا ‪ ،‬بخش قابل توجهی از ظرفیت‬ ‫زیست محیطی جدی همراه است که از جمله آنها میتوان‬
‫تولید گاز کشور به دلیل فرسودگی تجهیزات و عدم توسعه‬ ‫به افزایش بارانهای اسیدی‪ ،‬تخریب پوشش گیاهی و‬ ‫موقت از مازوت بهره ب ند‪.‬‬
‫میادین جدید‪ ،‬از دس س خارج شده است‪ .‬به عنوان ونه‬ ‫آلودگی منابع آبی اشاره کرد‪ .‬انتشار سا نه دیاکسید‬ ‫ه نگونه که اشاره شد مازوت به دلیل دارا بودن مقادیر‬
‫در میدان پارس جنوبی که حدود ‪ ۷۰‬درصد از تولید گاز‬ ‫گوگرد از نیروگاههای مازوتسوز ایران بالغ بر ‪ ۳.۵‬میلیون‬ ‫با ی گوگرد و فلزات سنگین‪ ،‬باعث تولید آ یندههایی‬
‫کشور را تأمین میکند‪ ،‬افت فشار در برخی از فازها به میزان‬ ‫تن برآورد شده که موجب اسیدی شدن خاک و کاهش‬ ‫همچون دیاکسید گوگرد )‪ ،(SO2‬اکسیدهای نی وژن‬
‫قابلتوجهی کاهش بهرهوری را به همراه داشته است‪ .‬بر‬ ‫حاصلخیزی آن در مناطق اطراف نیروگاهها میشود‪.‬‬ ‫)‪ (NOx‬و ذرات معلق )‪ (PM‬میشود که اثرات مخربی بر‬
‫اساس آمارهای رسمی‪ ،‬افت تولید گاز در برخی از میادین‬ ‫دیاکسید گوگرد و اکسیدهای نی وژن منت شده‪ ،‬با رطوبت‬ ‫کیفیت هوا و س مت عمومی دارند‪ .‬مواد دیگری مانند‬
‫مش ک سا نه بین ‪ ۸‬تا ‪ ۱۰‬درصد تخمین زده میشود که‬ ‫موجود در هوا ترکیب شده و بارانهای اسیدی را به وجود‬ ‫وانادیوم‪ ،‬نیکل و آهن که در اثر اح اق وارد هوا شده و‬
‫در صورت عدم اجرای طرحهای ج انی‪ ،‬میتواند تأمین گاز‬ ‫میآورند که موجب کاهش ‪ pH‬خاک و آب میشود‪ .‬این‬ ‫با ورود به چرخه زیستی‪ ،‬اثرات سمی بر س مت انسان و‬
‫اسیدی شدن منجر به کاهش بهرهوری کشاورزی‪ ،‬کاهش‬
‫پایدار را در آینده با چالشهای جدیتری هم مواجه کند‪.‬‬ ‫فعالیت میکروارگانیسمهای مفید خاک )میکروبیم خاک( و‬ ‫محیط زیست میگذارد‪.‬‬
‫از سوی دیگر‪ ،‬مشک ت مربوط به جذب مایهگذاری‬ ‫کاهش جذب مواد مغذی توسط گیاهان میگردد‪ .‬در منابع‬ ‫برای درک به حجم با ی آ یندگی م ف مازوت در‬
‫خارجی به دلیل سیاستگذاریهای اشتباه رژیم حاکم و‬ ‫آبی‪ ،‬افزایش خاصیت اسیدی باعث تغییر ترکیب شیمیایی‬ ‫ایران‪ ،‬محاسباتی بر اساس دادههای موجود ارائه میشود‪.‬‬
‫عدم اختصاص بودجه به فناوریهای پی فته‪ ،‬روند توسعه‬ ‫آب شده و زیستگاههای آبی را به خطر میاندازد‪ .‬طبق‬ ‫در تابستان سال ‪ ،۲۰۲۴‬اوج م ف برق کشور به حدود‬
‫این صنعت را بسیار کند کرده است‪ .‬برای رفع این چالشها‪،‬‬ ‫آمارهای ارائه شده‪ ،‬در مناطقی که نیروگاههای مازوتسوز‬ ‫‪ ۶۹,۳۷۰‬مگاوات )‪ (MW‬رسید‪ .‬همچنین‪ ،‬بر اساس‬
‫اتخاذ راهکارهایی اساسی و تحولی در ساختار سیاسی ایران‬ ‫فعال هستند‪ ،‬اسیدی بودن آبهای سطحی و زیرزمینی بین‬ ‫گزارشهای منت شده‪ ،‬میانگین م ف برق در تاریخ‬
‫زم است تا بتوان با افزایش مایهگذاری در زیرساختهای‬ ‫‪ ۲۵‬تا ‪ ۳۰‬درصد افزایش داشته که این امر به کاهش تنوع‬ ‫‪ ۱۳‬آبان ‪ ۱۴۰۳‬برابر با ‪ ۱۱۵,۲۳۵‬مگاواتساعت )‪(MWh‬‬
‫تولید و انتقال گاز‪ ،‬بهینهسازی م ف در بخشهای مختلف‬ ‫بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه در سال گذشته‬
‫و تنوعبخشی به منابع تأمین انرژی برای کاهش وابستگی‬ ‫زیستی در این منابع منجر شده است‪.‬‬ ‫‪ ۵.۶۸‬درصد افزایش داشته است‪ .‬با فرض اینکه ‪ ۵۰‬درصد‬
‫به ترکیبات نفتی اقدامات وری انجام شود‪ .‬اجرای این‬ ‫ع وه بر این‪ ،‬انتشار اکسیدهای نی وژن به میزان ‪۱.۲‬‬ ‫از این میزان برق با استفاده از سوخت مازوت تولید شده‬
‫راهکارها میتواند نهتنها به حل مشکل تأمین پایدار گاز‬ ‫میلیون تن در سال‪ ،‬به تشکیل مهدود فتوشیمیایی )‪(smug‬‬ ‫باشد و در نظر گرف راندمان ‪ ۳۵‬درصدی برای نیروگاههای‬
‫کمک کند‪ ،‬بلکه ایران را به یکی از بازیگران اصلی در بازار‬ ‫میشود که نهتنها بر س مت انسان تأثیر میگذارد‪ ،‬بلکه از‬ ‫مازوتسوز و ارزش حرارتی ‪ ۴۰‬مگاژول بر کیلوگرم‪ ،‬میتوان‬
‫طریق کاهش نور خورشید و تغییر در فرآیند فتوسنتز‪ ،‬رشد‬ ‫دریافت که برای تولید ‪ ۵۷,۶۱۷.۵‬مگاواتساعت برق‪ ،‬حدود‬
‫جهانی گاز تبدیل کند‪.‬‬ ‫‪ ۱۴,۸۱۶,۶۴۳‬کیلوگرم )معادل ‪ ۱۴,۸۱۶.۶‬تن( مازوت م ف‬
‫اما با سیاستهای غلط کنونی‪ ،‬در ماههای د سال‪ ،‬به‬ ‫گیاهان را نیز مختل میکند‪.‬‬ ‫شده است‪ .‬با توجه به ایب انتشار آ یندهها‪ ،‬میزان‬
‫دلیل افزایش م ف خانگی گاز‪ ،‬تأمین آن برای نیروگاهها‬ ‫تهدید حیات وحش یکی دیگر از پیامدهای زیانبار م ف‬ ‫آ یندههای آزاد شده در هوا در یک روز پاییزی ناشی از این‬
‫با چالشهای اساسی همراه است و نیروگاهها ناچار به‬ ‫مازوت است‪ .‬تجمع فلزات سنگین مانند وانادیوم‪ ،‬نیکل و‬ ‫مقدار سوخت شامل ‪ ۲۹۶.۳‬تن ذرات معلق ‪ ،PM۲٫۵‬حدود‬
‫استفاده از سوختهای جایگزین مانند مازوت میشوند‪.‬‬ ‫ب در زنجیره غذایی‪ ،‬تأثیرات منفی بر س مت جانوران‬ ‫‪ ۷۴۰.۸‬تن دیاکسید گوگرد )‪ ۴۷,۴۱۳.۳ ،(SO2‬تن دیاکسید‬
‫قیمت گاز طبیعی در ایران بر اساس فرمول ترکیبی شامل‬ ‫دارد‪ .‬این فلزات با ورود به بدن حیوانات از طریق آب و‬ ‫کربن )‪ (CO2‬و ‪ ۴۴.۵‬تن اکسیدهای نی وژن )‪ (NOx‬است‪.‬‬
‫قیمت داخلی و متوسط قیمت گاز در چهار هاب بینا للی‬ ‫غذا‪ ،‬موجب بروز بی ریهای مزمن‪ ،‬کاهش نرخ باروری و‬ ‫این محاسبات به وضوح نشان میدهد که چگونه هزاران تن‬
‫تعیین میشود و سقف آن برای صنایع عمده تا ‪ ۵,۰۰۰‬تومان‬ ‫آ ینده خطرناک وارد محیط زیست شده و س مت ایران و‬
‫به ازای هر م مکعب در نظر گرفته شده است‪ .‬در مقابل‪،‬‬ ‫اخت ت زیستی میشوند‪.‬‬
‫قیمت مازوت تحت تأثیر سیاستهای داخلی و قیمت‬ ‫شهروندان آن را با تهدیدهای جدی مواجه میسازد‪.‬‬
‫جهانی نفت قرار دارد و با توجه به یارانههای دولتی‪ ،‬معمو ً‬ ‫راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺎزوت‬
‫قیمت پایینتری نسبت به بازار جهانی دارد‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫ه نطور که اشاره شد‪ ،‬آلودگی ناشی از م ف مازوت‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮات زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻣﺎزوتﺳﻮزی‬
‫هرگز هزینههای زیستمحیطی و بهداشتی ناشی از م ف‬ ‫نه تنها منجر به تخریب منابع طبیعی و آسیب به‬ ‫سوخت مازوت اثرات مهمی بر س مت انسان دارد‪ .‬قرار‬
‫مازوت بهعنوان یکی از عوامل مهم در تصمیمگیریهای‬ ‫اکوسیستمهای حساس میشود‪ ،‬بلکه تهدیدی جدی برای‬ ‫گرف بلندمدت در معرض آ یندههای حاصل از سوخت‬
‫ک ن انرژی رژیم حاکم بر ایران مورد توجه قرار نگرفته‬ ‫پایداری محیط زیست و س مت عمومی به ش ر میرود‪.‬‬ ‫مازوت خطر ابت به حم ت بی ریهای تنفسی مانند آسم‪،‬‬
‫است‪ .‬گاز طبیعی در مقایسه با مازوت آ یندههای کم ی‬ ‫بنابراین‪ ،‬اتخاذ راهکارهای مؤثر و فوری برای کن ل و کاهش‬ ‫برونشیت مزمن و ‪ COPD‬را تا ‪ ۳۰‬درصد افزایش میدهد‪.‬‬
‫تولید میکند و میتواند جایگزین مناسبی برای کاهش‬ ‫بر اساس تحقیقات انجام شده آلودگی هوا به علت مواد‬
‫انتشار گازهای گلخانهای و آ یندههای هوا باشد‪ .‬با توجه‬ ‫این صدمات‪ ،‬امری وری و اجتنابناپذیر است‪.‬‬ ‫نفتی سنگین‪ ،‬موارد ابت به بی ریهای قلبی‪-‬عروقی را تا‬
‫به این موارد‪ ،‬جایگزینی مازوت با گاز طبیعی و توسعه‬ ‫برای کاهش اثرات منفی مازوتسوزی بر محیط زیست‬ ‫‪ ۲۰‬درصد بیش از میانگین کشوری افزایش میدهد‪ .‬در‬
‫زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر‪ ،‬به عنوان راهکاری‬ ‫و س مت عمومی‪ ،‬راهکارهای زیر را میتوان پیشنهاد کرد‪:‬‬ ‫شهر مشهد که نیروگاه توس از مازوت استفاده میکند‪،‬‬
‫اساسی در کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی‪ ،‬باید‬ ‫غلظت ‪ PM۲٫۵‬در هوای شهر در برخی روزها به بیش‬
‫در اولویت سیاستگذاریهای انرژی کشور در دوران پس از‬ ‫‪-۱‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮﺧﺖﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫از ‪ ۱۵۰‬میکروگرم بر م مکعب میرسد که چندین برابر‬
‫– برای کاهش اثرات منفی مازوتسوزی بر محیط زیست‬ ‫استانداردهای سازمان بهداشت جهانی )‪ (WHO‬است‬
‫رژیم کنونی قرار گیرد‪.‬‬ ‫و س مت عمومی‪ ،‬استفاده از سوختهای جایگزین نظیر‬ ‫که میانگین ‪ ۲۴‬ساعته آن را ‪ ۱۵‬میکروگرم بر م مکعب‬
‫گاز طبیعی و انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی و‬ ‫)‪ (µg/m³‬تعیین کرده است‪ .‬همچنین گزارشهای وزارت‬
‫‪-۲‬ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺎزوت‬ ‫بادی را باید قویا در نظر گرفت‪ .‬گاز طبیعی در مقایسه با‬ ‫بهداشت نشان میدهد که در سال ‪ ۱۴۰۲‬آلودگی ناشی‬
‫بهبود کیفیت مازوت به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر‬ ‫مازوت آ یندگی به مراتب کم ی دارد و در صورت تأمین‬ ‫از سوختهای سنگین مانند مازوت‪ ،‬یکی از عوامل مرگ‬
‫در کاهش اثرات زیست محیطی و بهداشتی آن مطرح‬ ‫پایدار‪ ،‬میتواند تأثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا داشته‬ ‫زودرس بیش از ‪ ۳۰,۰۰۰‬نفر در کشور بوده است‪ .‬آلودگی‬
‫است‪ .‬فرآیند پا یش مازوت با هدف کاهش میزان گوگرد‬ ‫باشد‪ .‬ایران به عنوان یکی از بزرگ ین دارندگان ذخایر‬ ‫به علت سوخت مازوت در شهرهای بزرگ مانند تهران و‬
‫و فلزات سنگین میتواند بطور قابل توجهی از انتشار‬ ‫گاز طبیعی در جهان‪ ،‬بطور اصولی نباید با مشکل تأمین‬ ‫اصفهان سبب شده که کیفیت هوا به شدت کاهش یابد‬
‫آ یندههای خطرناک ناشی از اح اق این سوخت بکاهد‪.‬‬ ‫پایدار گاز مواجه باشد‪ .‬با دارا بودن بیش از ‪ ۳۴‬تریلیون‬ ‫و عواملی همچون غلظت با ی ذرات معلق ) ‪(PM۲٫۵‬‬
‫کاهش میزان گوگرد در مازوت از طریق فرآیندهای پا یش‬ ‫م مکعب ذخایر اثباتشده‪ ،‬ایران پس از روسیه دارای‬ ‫و ترکیبات نی وژنی موجب کاهش دید و افزایش میزان‬
‫مانند هیدروژناسیون )‪ (Hydrodesulfurization‬و استفاده‬ ‫دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در جهان است‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫بی ریهای چشمی در شهرهای صنعتی شود‪ .‬ذرات معلق‬
‫مشک ت عمدهای در تأمین پایدار گاز در بخشهای صنعتی‪،‬‬ ‫میتواند باعث افزایش خطر ابت به انواع مختلف طان‬
‫از جاذبهای شیمیایی انجام میشود که منجر به‬ ‫نیروگاهی و حتی خانگی مشاهده میشود که ریشه در عدم‬
‫مایهگذاری مناسب و اصولی در زیرساختهای صنعت‬