Page 25 - (کیهان لندن - سال چهل و یکم ـ شماره ۵۰۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌۲‌‌۵‬شماره‌‪1۹۷۲‬‬
‫جمعه ‪ 4‬تا پنجشنبه ‪ 1۰‬آوریل ‪۲۰۲۵‬‬

‫ﮔﺴﱰدهای را ﺑﻪ اﺟﺮا درآورد ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﯾﺮان‬ ‫ﮐﺮد ﺗﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺧﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻮل ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد‪ .‬او ﻗﺮاردادﻫﺎﯾﯽ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ روﺳﺘﺎﯾﯿﺎن را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫ﭼﻨﺪﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻری ﺑﺎ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮای ﺧﺮﯾﺪ ﺟﻨﮕﻨﺪهﻫﺎی‬
‫را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻠﺖ‬ ‫ﮐﺸﺎورزی و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت داﺧﻠﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ‬ ‫اف‪ -۴‬و اف‪ ،-۱۴‬ﺗﺎﻧﮏﻫﺎی ﭼﯿﻔ ‪ ،‬و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی راداری‬
‫ﭘﯿﴩﻓﺘﻪ اﻣﻀﺎ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮان دﻓﺎﻋﯽ اﯾﺮان را‬
‫ﭘﯿﴩﻓﺘﻪ و ﭘﻮﯾﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻮد‪ .‬او ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی‬ ‫ﺧﻮد ﭘﺎﯾﻪای ﺑﺮای ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ داد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﻧﻘﺶ ژاﻧﺪارم‬
‫اﻋﻄﺎی ﺣﻖ رأی ﺑﻪ زﻧﺎن‪ ،‬ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از دﺳﺘﺎوردﻫﺎی‬ ‫و ﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس را اﯾﻔﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫از اﺑﺰارﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﻫ ‪ ،‬و ﺗﺄﺳﯿﺲ‬ ‫درﺧﺸﺎن اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻣﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ در راﺳﺘﺎی ﺑﺮاﺑﺮی‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ۱۳۵۰‬ﭘﺲ از ﺧﺮوج ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ از ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس‪ ،‬اﯾﺮان ﺑﺎ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺟﺘ ﻋﯽ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪۱۳۴۱‬‬ ‫ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﻧﯿﺮوی درﯾﺎﯾﯽ ﺧﻮد‪ ،‬ﺟﺰاﯾﺮ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﺗﻨﺐ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺗﻨﺐ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺗﻼش ﮐﺮد ﺗﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪی ﻣﯿﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺮﺷﮑﻮه‬ ‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬زﻧﺎن را ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ وارد‬ ‫ﮐﻮﭼﮏ و اﺑﻮﻣﻮﺳﯽ را ﺗﺤﺖ ﮐﻨﱰل ﮔﺮﻓﺖ و اﯾﻦ اﻗﺪام را ﺑﻪ‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‬
‫اﯾﺮان و آﯾﻨﺪهای ﻣﺪرن اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫رأی دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد ﻧﺎﻣﺰد ﺎﯾﻨﺪﮔﯽ در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪای از اﻗﺘﺪار ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺧﻮد ﺑﻪ ﺎﯾﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻗﺪام ﮐﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﯽﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ را‬ ‫ﮔﺴﱰش ارﺗﺶ ﻧﯿﺰ در راﺳﺘﺎی ﻫﻤﯿﻦ ﻫﺪف دﻧﺒﺎل ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﻮﻧﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﻼشﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰاری‬ ‫از ﺣﺎﺷﯿﻪ در ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻪ ﻣ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﻣﺪرن آورد‬ ‫ﺷ ر اﻋﻀﺎی ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ اﯾﺮان در اﯾﻦ دوره ﺑﻪ ﺑﯿﺶ‬
‫و زﻣﯿﻨﻪﺳﺎز ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل آﻧﻬﺎ در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از ‪ ۴۰۰‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ رﺳﯿﺪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺪرن ﺑﺎ‬
‫ﺟﺸﻦﻫﺎی ‪ ۲۵۰۰‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﯽ در ﺳﺎل ‪ ۱۳۵۰‬ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ اﺻﻼﺣﺎت‪ ،‬زﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ در ﻣﻨﺎﺻﺐ دوﻟﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺘﺸﺎران آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ و اروﭘﺎﯾﯽ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺗﺄﺳﯿﺲ‬
‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﺣﺮﻓﻪﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺣﻀﻮر ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺎدی از‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭘﯿﴩﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﻮﺷﻬﺮ و‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ دو ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪﻣﯿﻦ ﺳﺎل ﺗﺄﺳﯿﺲ‬ ‫ﭘﯿﴩﻓﺖ و ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ اﯾﺮان ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎه درﯾﺎﯾﯽ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﺮان اﻣﮑﺎن داد ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎی‬
‫ﭘﯿﺎم روﺷﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ارﺳﺎل ﮐﺮد ﮐﻪ اﯾﺮان در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺖ ﻧﻔﺖ در ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﯽ اﯾﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻮروش ﺑﺰرگ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺣﱰام ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﮔﺎم ﺑﺮﻣﯽدارد‪.‬‬ ‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻈﺎﻣﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻮرﻫﺎی ﻣﺸﱰک ﺑﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻧﺎﺗﻮ‪،‬‬
‫آﻧﭽﻪ رﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺑﺮداﺷ ﺣﺠﺎب از ﴎ زﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﴍوع‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮی از اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺸﻮری ﻗﺪر ﻨﺪ و آﻣﺎده در ﻋﺮﺻﻪ‬
‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺎﺷﮑﻮه ﮐﻪ در ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﯿﺪ و ﭘﺎﺳﺎرﮔﺎد ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﯾﺪ‪،‬‬ ‫ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺑﺮﻗﺮاری ﺑﺮاﺑﺮی زﻧﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﱰﯾﻦ روﯾﺪادﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻣﺮدان ﺑﻪ اوج رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه از اﺑﺰار دﯾﭙﻠ ﺳﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻣﻮزش ﻧﯿﺰ از دﯾﮕﺮ ﻣﺤﻮرﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﺟﺎﯾﮕﺎه اﯾﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬او ﺑﺎ ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﯽ‬
‫در اﯾﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ دﻋﻮت از ﺑﯿﺶ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﮔﺴﱰش داﻧﺶ و ﺳﻮاد در ﴎاﴎ ﮐﺸﻮر‬ ‫اﺟﻼسﻫﺎی ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﴎان ﮐﺸﻮرﻫﺎی‬
‫دﻧﺒﺎل ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ »ﺳﭙﺎه داﻧﺶ« در ﺳﺎل‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ در ﺗﻬﺮان و دﯾﺪارﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎ رﻫﱪان ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﻼش‬
‫از ﺷﺼﺖ ﺗﻦ از ﴎان ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬رؤﺳﺎی ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن و‬ ‫‪ ،۱۳۴۱‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای اﺑﺘﮑﺎری را ﺑﻪ اﺟﺮا درآورد ﮐﻪ در آن ﺟﻮاﻧﺎن‬ ‫ﮐﺮد ﺗﺎ اﯾﺮان را ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺮای ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺤﺼﯿﻠﮑﺮده ﺑﺠﺎی ﺧﺪﻣﺖ ﴎﺑﺎزی‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺮوم اﻋﺰام‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل اﯾﺮان در‬
‫ﻧﺨﺴﺖوزﯾﺮان از ﴎاﴎ ﺟﻬﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻠﮑﻪ اﻟﯿﺰاﺑﺖ دوم‪،‬‬ ‫ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﮐﻮدﮐﺎن و ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و ﺣ ﯾﺖ از اﺑﺘﮑﺎرات ﺻﻠﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪای‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮح ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮔﺴﱰده ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺮخ‬
‫ژﻧﺮال دوﮔﻞ و ﻧﯿﮑﺴﻮن ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﺗﺎ ﻋﻈﻤﺖ‬ ‫ﺑﺎﺳﻮادی را ﺑﻪ وﯾﮋه در روﺳﺘﺎﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺗﻘﻮﯾﺖ وﺟﻬﻪ ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﮐﻤﮏ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫دﻫﺪ‪ .‬در ﮐﻨﺎر ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺰاران ﻣﺪرﺳﻪ ﺟﺪﯾﺪ در‬ ‫در ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﺷﺎه ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺎﯾﺶ اﻗﺘﺪار و‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﭘﯿﴩﻓﺖﻫﺎی ﻣﺪرن اﯾﺮان را ﺑﻪ ﺎﯾﺶ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎ و روﺳﺘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ راﯾﮕﺎن‪،‬‬ ‫ﭘﯿﴩﻓﺖ اﯾﺮان ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﮐﺸﻮر‬
‫دﺳﱰﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ را ﺑﺮای ﻫﻤﻪ اﻗﺸﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫را در ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻦاﳌﻠﻞ ارﺗﻘﺎ دﻫﻨﺪ و اﯾﺮان را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از‬
‫اﯾﻦ ﺟﺸﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی دﻗﯿﻖ و اﺟﺮای ﺑﯽﻧﻘﺺ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزش ﺣﺮﻓﻪای ﻧﯿﺰ‬ ‫ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﮐﻠﯿﺪی ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ در دﻫﻪﻫﺎی ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺎن اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را داد ﺗﺎ ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ورود‬
‫رژهﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ‪ ،‬ﺑﺎزﺳﺎزی ﺻﺤﻨﻪﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬و ﺿﯿﺎﻓﺖﻫﺎی‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎزار ﮐﺎر را ﮐﺴﺐ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬارﺗﺮﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت داﺧﻠﯽ‬
‫ﻣﺠﻠﻞ در ﭼﺎدرﻫﺎی ﻟﻮﮐﺲ ﺑﻮد ﮐﻪ در دﺷﺖﻫﺎی اﻃﺮاف‬ ‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﭘﻬﻠﻮی‪ ،‬اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی »اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ«‬
‫اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺎﻣﻞ اﺻﻮل دﯾﮕﺮی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ۱۳۴۱‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ در ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﯿﺪ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺨﺶ زﻧﺪه اﯾﻦ روﯾﺪاد از‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎزی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻠﯽ‬ ‫اﺟﺘ ﻋﯽ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﯾﺮان آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪،‬‬
‫ﮐﺮدن ﻣﺮاﺗﻊ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ »اﻧﻘﻼب ﺷﺎه و ﻣﺮدم« ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺮهای ﺷﮑﻮﻫﻤﻨﺪ‬ ‫و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﭘﺎﯾﺪار از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮح »ﺳﻬﯿﻢ‬ ‫اﺻﻼﺣﺎت ﻣﱰﻗﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه‬
‫ﮐﺮدن ﮐﺎرﮔﺮان در ﺳﻮد ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ« ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻫﺪف اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫دﯾﺪﮔﺎه ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازاﻧﻪ ﺷﺎه ﺑﺮای ﻧﻮﺳﺎزی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫از اﯾﺮان را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯿﺎن ﻧﺸﺎن داد و ﺑﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻏﺮور ﻣﻠﯽ در‬ ‫اﻧﮕﯿﺰه ﻧﯿﺮوی ﮐﺎر و ﺑﻬﺒﻮد ﴍاﯾﻂ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺎرﮔﺮان اﺟﺮا ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺎﻣﯽ ﺑﺰرگ در ﺟﻬﺖ ﺟﻠﺐ رﺿﺎﯾﺖ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘ ﻋﯽ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮدم ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﯿﺎن اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاری رﻓﺮاﻧﺪوﻣﯽ در ﺳﺎل ‪ ،۱۳۴۱‬ﺑﺎ ﺣ ﯾﺖ‬ ‫اﺻﻮﻟﯽ ﭼﻮن اﺻﻼﺣﺎت ارﺿﯽ‪ ،‬اﻋﻄﺎی ﺣﻖ رأی ﺑﻪ زﻧﺎن و‬
‫ﻗﺎﻃﻊ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﯽ در‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﻪ ﴎﻋﺖ ﺑﻪ ﺎدی از ﭘﯿﴩﻓﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ‬
‫در زﻣﯿﻨﻪ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺣ ﯾﺖ از‬ ‫اﺟﺘ ﻋﯽ در اﯾﺮان ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻮل ﻋﻈﯿﻢ در ارﺗﻘﺎء‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻌﺎﴏ اﯾﺮان ﺛﺒﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘ ﻋﯽ ﮐﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﮐﺸﺎورزان و ﺑﻪ وﯾﮋه‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن زﺑﺎن و ادب ﭘﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﮐﻪ در دوره‬ ‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ اﺟﺮای اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢاﻧﺪازی روﺷﻦ‬ ‫زﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺬاق ﻗﴩﻫﺎی ﻣﺘﻌﺼﺐ و ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﻣﻼﻫﺎ اﺻﻼ‬
‫ﺑﺮای آﯾﻨﺪه اﯾﺮان ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬او ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺧﻮش ﻧﯿﺎﻣﺪ و از ﻫ ن اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﮑﻨﯽ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫ﭘﺪرش ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺮوﯾﺞ اﯾﻦ زﺑﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺸﻮر و دﯾﺪار ﺑﺎ ﻣﺮدم‪ ،‬از ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺮ ﭘﯿﴩﻓﺖ اﯾﻦ اﺻﻼﺣﺎت‬
‫ﻧﻈﺎرت داﺷﺖ و ﺑﺎ ﺳﺨ اﻧﯽﻫﺎی ﺧﻮد‪ ،‬روﺣﯿﻪ اﻣﯿﺪ و ﻫﻤﮑﺎری‬ ‫ﻃﺮح ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﻮان ﺳﺘﻮن اﺻﻠﯽ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ اداﻣﻪ داد‪ .‬او دﺳﺘﻮر داد‬ ‫را در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در داﺧﻞ‬ ‫اﺻﻼﺣﺎت ارﺿﯽ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﻮرد ﺗﺤﺴﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﻫﺪف ﺑﺎزﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدﻻﻧﻪ زﻣﯿﻦ و ﺗﻮا ﻨﺪﺳﺎزی ﮐﺸﺎورزان‬
‫ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﮔﺴﱰش ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮﯾﯽ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﱰﻗﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی‬ ‫اﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻃﺮح‪ ،‬زﻣﯿﻦﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﺎن‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﻮﻧﺴﮑﻮ و ﺑﺎﻧﮏ ﺟﻬﺎﻧﯽ از دﺳﺘﺎوردﻫﺎی اﯾﺮان‬ ‫ﺳﻨﺘﯽ ﺧﺮﯾﺪاری و ﻣﯿﺎن ﮐﺸﺎورزان ﺑﯽزﻣﯿﻦ ﯾﺎ ﮐﻢزﻣﯿﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﻏﻨﯽﺳﺎزی واژﮔﺎن ﭘﺎرﺳﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ‬ ‫ﻗﺪرداﻧﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و اﯾﺮان را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻮﻧﻪای ﻣﻮﻓﻖ از ﻣﯿﺎن‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻗﺪام ﮐﻪ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎلﻫﺎی ‪ ۱۳۴۱‬ﺗﺎ‬
‫‪ ۱۳۵۰‬ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮنﻫﺎ روﺳﺘﺎﯾﯽ اﻣﮑﺎن داد ﺗﺎ‬
‫اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ﮐﺘﺎبﻫﺎ و ﻣﺘﻮن ادﺑﯽ ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ زﻣﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ و از واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ارﺑﺎب‪ -‬رﻋﯿﺘﯽ ﯾﺎ‬
‫در ﺣﻮزه ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﭘﻬﻠﻮی ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺮوﯾﺞ‬ ‫ﻓﺌﻮداﻟﯿﺴﻢ رﻫﺎﯾﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﮐﺸﺎورزی‪،‬‬
‫ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ و آﺛﺎر ﺣﺎﻓﻆ و ﺳﻌﺪی ﺑﺎ ﭼﺎپﻫﺎی ﻧﻔﯿﺲ‬ ‫ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻠﯽ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻣﺪرن‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ وامﻫﺎی ﮐﻢﺑﻬﺮه و ﺑﺬرﻫﺎی ﻣﺮﻏﻮب‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزان ﮐﻤﮏ‬

‫ﭼﺎپ و در دﺳﱰس ﻋﻤﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﺑﺎ ﮔﻨﺠﯿﻨﻪ‬

‫ادﺑﯽ اﯾﺮان آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺪارس‪،‬‬

‫آﻣﻮزش زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﺳﯽ ﻣﺤﻮری ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪ و‬

‫دورهﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮای ﻣﻌﻠ ن ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﻬﺎرتﻫﺎی‬

‫ﺗﺪرﯾﺲ اﯾﻦ زﺑﺎن ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﺎ ﺣﻀﻮر در‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ رو ﺎﯾﯽ از ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ آﺛﺎر‪ ،‬ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای وﺣﺪت ﻣﻠﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﺮد و آن را »روح‬

‫ﻣﻠﺖ اﯾﺮان« ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﻮزه ﻫ ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه ﺑﻪ ﺧﻠﻖ و ﺗﺮوﯾﺞ آﺛﺎر ﻫ ی‬

‫ﻣﺪرن و ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋهای داﺷﺖ‪ .‬دوﻟﺖ او ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ‬

‫ﻣﻮزه ﻫ ﻫﺎی ﻣﻌﺎﴏ ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل ‪ ،۱۳۵۶‬ﮔﺎﻣﯽ ﺑﻠﻨﺪ‬

‫در ﺟﻬﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﯾﺮاﻧﺰﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﮐﺰ ﻫ ﺟﻬﺎﻧﯽ‬

‫ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮزه ﮐﻪ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺎﻣﺮان دﯾﺒﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای ﺑﯽﻧﻈﯿﺮ از آﺛﺎر ﻫ ی ﻣﺪرن ﻏﺮﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬

‫ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ‪ ،‬ونﮔﻮگ و ﺟﮑﺴﻮن ﭘﻮﻻک را در ﮐﻨﺎر آﺛﺎر‬

‫ﻫ ﻣﻨﺪان اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐ لاﳌﻠﮏ و ﺑﻬﺠﺖ ﺻﺪر ﺑﻪ ﺎﯾﺶ‬

‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ‪ ،‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻼش او ﺑﺮای ﺗﻠﻔﯿﻖ‬

‫ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎی ﻫ ی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬

‫ﺟﺸﻨﻮارهﻫﺎی ﻫ ی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺸﻨﻮاره ﺑﯿﻦاﳌﻠﻠﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﺗﻬﺮان و‬

‫ﺟﺸﻨﻮاره ﻫ ﺷﯿﺮاز ﮐﻪ از دﻫﻪ ‪ ۱۳۴۰‬آﻏﺎز ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ‬

‫ﺑﺮای ﮔﺮدﻫ ﯾﯽ ﻫ ﻣﻨﺪان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺟﻬﺎن و اﯾﺮان ﺗﺒﺪﯾﻞ‬

‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺟﺸﻨﻮارهﻫﺎ‪ ،‬ﺎﯾﺶﻫﺎی ﺗﺌﺎﺗﺮ‪ ،‬ﮐﻨﴪتﻫﺎی‬

‫ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﻨﺘﯽ و ﻣﺪرن‪ ،‬و ﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎی ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺑﺮﮔﺰار‬

‫ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ اﺣﯿﺎی ﻫ ﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ‬

‫ﻣﻘﺎﻣﯽ و ﻣﯿﻨﯿﺎﺗﻮر ﮐﻤﮏ ﮐﺮد و ﻫﻢ زﻣﯿﻨﻪﺳﺎز ﻧﻮآوری در‬

‫)اداﻣﻪ دارد(‬ ‫ﻫ ﻣﻌﺎﴏ اﯾﺮان ﺷﺪ‪.‬‬