ناصرالدین شاه و دیدار با پادشاهان اروپا

ناصرالدین شاه قاجار اولین پادشاه ایران بود که در رأس هیئت حاکمه کشور به اروپا سفر کرده است. به گزارش مجله تاریخ فرادید، شاه قاجار در دوران سلطنت خود سه بار از کشورهای اروپایی دیدار نمود. او در جریان این سفرها ضمن گشت گذار و تفریح با پیشرفت صنعت و تکنولوژی در این کشورها آشنا شد.

نخستین سفر ناصرالدین شاه به خارج از کشور در ۱۲۸۷ قمری و به دعوت «فرانسوا ژزف اول» امپراتور اتریش به طور رسمی و به عنوان بازدید از نمایشگاه بین‌المللی وینه صورت گرفت.

ناصرالدین شاه از رشت با کشتی‌های روسی به «استراخان» و بعد به «تساریتسین» رفت و از راه زمینی به مسکو و از آن جا به پترزبورگ (پایتخت روسیه تزاری)عزیمت کرد. آلمان، انگلیس، ایتالیا، بلژیک، فرانسه، سوئیس، اتریش و ترکیه عثمانی مقصدهای اولین سفر شاه به فرنگ بودند.

سفر دوم ناصرالدین شاه به طور غیر رسمی و در سال ۱۲۹۵ قمری صورت گرفت و میرزا حسین خان سپهسالار و امین‌السلطان و تنی چند از شاهزادگان او را همراهی می‌کردند. سفر از راه تفلیس و ولادی قفقاز و مسکو و پترزبورگ و برلین و پاریس و در بازگشت از اتریش و روسیه به ایران خاتمه یافت.

اما سومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا آخرین سفر او بود که از سال ۱۳۰۶ تا ۱۳۰۷ قمری به طور رسمی انجام شد. در این سفر امین‌السلطان همراه شاه بود و شاه از کشورهای اروپای مرکزی و غربی دیدن کرد.

بر اساس آنچه در سفرنامه ناصرالدین شاه آمده است شاه و همراهانش در اول ربیع الثانی ۱۳۲۳ هجری قمری خاک کشور را ترک کردند و دقیقاً ۱۰۰ روز را به سیر و سیاحت در اتریش، فرانسه، انگلستان، بلژیک و روسیه گذراندند.

در گزارش این سفرنامه آمده است که در سومین سفر ناصرالدین شاه به فرنگ مذاکره دربارۀ مسائل سیاسی و اقتصادی از قبیل توسعه کشت چای در گیلان و مذاکرات عین‌الدّوله صدراعظم با مهندسین فرانسوی برای تأسیس سدّی در اهواز و خرید چند دستگاه تلفن برای دربار، صورت گرفت.

گفته شده بود که سفارت انگلیس در تهران با وجود بی‌میلی پادشاه انگلیس چند بار برای دعوت رسمی از ناصرالدین شاه اصرار ورزیده بود چرا که بیم آن می‌برد که نرفتن وی به انگلستان نفوذ این کشور را کم و شاه را به روس‌ها نزدیک‌تر کند. سرانجام پس از دعوت رسمی، سفر به انگلستان مهیا شد و شاه در سوم ذی‌القعده ۱۳۰۶ وارد این کشور شد و در در باغ «هتفیلد» در منطقه «هرت فوردشایر» به دیدار خاندان سلطنتی رفت.

خاندان سلطنتی در همین مکان میهمانی مجللی به افتخار شاه ایران ترتیب دادند که به گزارش روزنامه‌ «دیلی تلگراف» مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از حضور شخصیت‌ها و نمایش مد و زیبایی بود.

گفته می‌شود در همین میهمانی مجلل بود که «جرالد تالبوت» به دیدار شاه آمد و پیشنهاد گرفتن امتیاز انحصاری فروش و صدور دخانیات ایران را با وی مطرح کرد و شاه با دادن امتیاز موافقت کرد.