از هر چهار ایرانی یک نفر از سفارت آلمان جواب «نه» می‌شنود

یک انجمن ایرانی نظرسنجی از ایرانیان ساکن آلمان درباره نحوه ویزادهی سفارت آلمان به راه انداخته است.

آزاده کریمی- بر طبق نتایج اولیه نظرسنجی که توسط «جامعه ایرانیان در آلمان» تدوین شده، از هر چهار درخواست ویزای خانواده‌های ایرانیان ساکن آلمان، یک درخواست مردود اعلام می شود و ایرانیان از عملکرد سفارت آلمان در ایران بسیار ناراضی هستند.

به گزارش کیهان لندن، این نظرسنجی که از ابتدای ماه مه امسال به صورت آنلاین روی سایت «جامعه ایرانیان در آلمان» قرار گرفته است، تا کنون توسط حدود ۲۵۰ شهروند ایرانی مقیم آلمان پاسخ داده شده و همچنان فعال است.

۵۷ درصد ایرانیان ساکن آلمان از روند ویزادهی سفارت آلمان بسیار ناراضی هستند

آنچه در این نظرسنجی بیش از همه دارای اهمیت است، عدم رضایت ایرانیان از فرایند ویزادهی کشور آلمان است. نتایج این نظرسنجی نشان می دهد  ۵۷ درصد از پاسخ‌ دهندگان از فرآیند ویزادهی «بسیار ناراضی»، ۳۰٫۵  درصد «ناراضی» و تنها ۹ درصد «راضی» و   ۳٫۵ درصد «بسیار راضی» بوده‌اند.

اما دلایل «بسیار ناراضی» بودن ایرانیان از روند ویزادهی سفارت آلمان در چیست؟ پاسخ این پرسش را در یکی دیگر از نتایج اولیه نظرسنجی «جامعه ایرانیان در آلمان» می‌توان یافت.

نتایج نظرسنجی این جامعه نشان می‌دهد: از هر چهار ایرانی متقاضی ویزای آلمان، یک نفر با پاسخ منفی مواجه شده است. ضمن اینکه بیشترین جواب‌های منفی از سوی سفارت آلمان به ایرانیان متقاضی در طول ۱۲ ماهه اخیر بوده است.

با توجه به جمعیت تقریبی یک‌صد و سی هزار ایرانی در کشور آلمان، این آمار نشان دهنده کثرت عدم پذیرش درخواست ویزا در حال حاضر است.

همین کثرت نیز «جامعه ایرانیان در آلمان» را (به عنوان یک نهاد مدنی ایرانیان ساکن آلمان) ترغیب به تهیه چنین نظرسنجی کرده است و شکایات پراکنده اعضای این جامعه و دیگر ایرانیان ساکن آلمان در سال ۲۰۱۲ نسبت به عملکرد سفارت آلمان در ایران سرآغاز بررسی‌های قانونی این امر بوده است.

در ابتدا این شکایات که عموما به صورت تشریحی به بیان وقایع رخ داده می‌پرداختند، حاکی از برخوردهای نامناسب کارمندان سفارت آلمان در ایران، انتظارهای طولانی برای گرفتن وقت سفارت و پاسخ دهی به درخواست‌ها، نواقص اداری و در نهایت سختگیری‌های سفارت آلمان برای صدور ویزا برای افراد خانواده‌شان بود.

احمد احقری به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره «جامعه ایرانیان در آلمان» در این باره به کیهان لندن می‌گوید: ویزادهی مسئله مهمی برای کسانی است که در آلمان زندگی می‌کنند، چرا که آنها می‌خواهند هر از چندی خانواده خود را ملاقات کنند. اما سیاست ویزادهی آلمان تا کنون این طور بوده که حتی برای اقوام درجه یک شهروندان ایرانی مقیم آلمان تسهیلاتی نداشته است. ولی ما در قدم‌های اولیه‌مان اطلاع دقیقی در این مورد نداشتیم تا اینکه با دریافت شکایات اعضا، فراخوانی برای بررسی جدی و مدون این موضوع ارائه کردیم.

خانواده‌های مختلط ایرانی- آلمانی از سختگیری‌های سفارت آلمان مستثنی نیستند

فراخوان درون‌گروهی برای سنجش عملکرد ویزادهی سفارت آلمان منجر به نشر گزارشی شد که نظر رسانه‌های آلمانی را همچون اشپیگل آنلاین به خود جلب کرد. هر چند نقطه عطف توجه رسانه‌ها روند طولانی وقت دادن از سوی سفارت بود و نه در اولویت بودن دیدار خانواده‌ها.

آنچه گزارش «جامعه ایرانیان در آلمان» علاوه بر مشکلات رایج ویزادهی و روال اداری فرسایشی عنوان می‌کند، حتی مستثنی نبودن خانواده‌های مختلط ایرانی- آلمانی از قوانین دست و پا گیر دریافت ویزای سفر به آلمان است.

شاید تفاوت تعریف و رویکرد دولت آلمان به عنوان «خانواده درجه یک» با آنچه ایرانیان از آن یاد می‌کنند، اساسی‌ترین مشکل باشد. چنان که دولت آلمان در این مورد خانواده درجه یک را همسر و فرزندان می‌داند ولی بر بستر فرهنگی و اجتماعی و هم‌چنین حقوقی ایران علاوه بر همسر و فرزندان شامل تمامی اعضای خانواده یعنی پدر، مادر، خواهر و برادر نیز می‌شود.

به واسطه در برگیرندگی گسترده مشکلات ویزادهی از نیمه دوم سال ۲۰۱۳ پرسشنامه‌ای بر روی سایت «جامعه ایرانیان در آلمان» قرار داده شد تا این بار عموم ایرانیان ساکن آلمان را مورد پرسش قرار داده باشد.

نظرسنجی، مستند قابل اتکایی برای درخواست بازنگری قوانین از سفارت آلمان

احقری عضو هیات مدیره «جامعه ایرانیان در آلمان» درباره اهداف این پرسش‌نامه می‌گوید: با مشاوره‌هایی که با وکلا داشتیم، طرح این پرسش‌نامه ریخته شد تا اطلاعات  از مشکلات ویزادهی مستند شود و از این طریق آمارهای لازم را برای ارائه به سفارت آلمان کسب کنیم.

احمد حقری در تشریح فرم نظرسنجی عملکرد ویزادهی سفارت آلمان می‌گوید: در این پرسش‌نامه علاوه بر سوالاتی که برای بررسی اداری و اعداد و ارقام مربوط می‌شود، خواست ایرانیان برای بهبود ویزادهی هم در نظر گرفته شده و از مخاطب پرسش‌نامه پرسیده می‌شود که بهترین روش برای حل این مشکل را چه می‌داند. چرا که ما بر این باوریم که برای بهبود هر وضعیتی و شروع هر اقدامی باید نظر مخاطب را بدانیم.

از همین رو­­­­­ دو پرسش آخر این نظرسنجی به جنبه پیشنهاد راهکار و برای تعیین استراتژی در قبال رفع معضلات فرایند ویزا از مخاطب می‌پردازد. احقری می‌گوید: مهم است بدانیم ایرانیان ساکن آلمان چطور به این مسئله نگاه می‌کنند، آیا آنها می‌خواهند که ما این خواسته را پیگیری کنیم یا نه. برای حل این مشکل، قدم اول دانستن دیدگاه عمومی مردم است.

­­­پرسش‌نامه در بخش تعیین استراتژی حاوی چهار گزینه با محتوای ارسال یک شکایت به وزارت خارجه آلمان با درخواست به ‌رسمیت شناختن حق دیدار بستگان درجه یک، ارسال شکایت به وزارت خارجه آلمان با درخواست بهبود فرآیند اداری ویزادهی، مردود دانستن درخواست به ‌رسمیت شناختن بدون قید و شرط حق دیدار بستگان درجه یک برای ایرانیان به دلیل فقدان پایه قانونی و در نهایت مشاوره دقیق حقوقی و بررسی آماری موضوع به عنوان هدفی بلندمدت است.

پرسش‌نامه سیستم ویزادهی سفارت آلمان به ایرانیان به دو زبان فارسی و آلمان حاوی هفده سوال است که ۱۵ مورد با هدف گردآوری اطلاعات و آمار مورد نیاز و پرسش‌های ۱۶ و ۱۷ برای نظردهی طراحی شده‌اند و زمان مورد نیاز برای پاسخ دادن به سوالات آن پنج دقیقه تخمین زده شده است.

عضو هیات مدیره جامعه ایرانیان با تاکید بر لزوم پر کردن این پرسش‌نامه از سوی ایرانیان ساکن آلمان می‌گوید: این پرسش‌نامه سند و مدرک روشن و غیرقابل انکاری برای طرح در سفارت آلمان خواهد بود و هر چقدر که ایرانیان با گرایش‌ها، دیدگاه‌ها و قشرهای گوناگون در آن شرکت کنند، سندیت و برندگی‌اش بیشتر خواهد بود. ضمن اینکه این پرسش‌نامه منحصر به کسانی نیست که کسب ویزا نکرده‌اند و هر دو طیف مخاطب این پرسش‌نامه هستند.

ضمانت مالی سد راه ایرانیان برای سفر به آلمان

اما مشکل اصلی ایرانیان با قوانین ویزادهی سفارت آلمان چیست؟ نکته حائز اهمیت برای صدور ویزا به ایرانیان ضمانت مالی است که منجر به تایید دعوت کننده و دعوت شونده است. بر این مبنا دعوت کننده باید امکان حمایت مالی از شخص یا اشخاصی که به آلمان دعوت می‌کند را برای تمام طول مدت اقامت آنها داشته باشد.

دعوت شونده با ارائه مدارک لازم باید دلیل سفر به آلمان و آمادگی‌اش جهت بازگشت به ایران را ثابت کند و مدارک متقاضی باید امکان قضاوت در خصوص بازگشت متقاضی به ایران را فراهم سازد.

سفارت آلمان در ایران از متقاضی ویزا، علاوه بر بیمه درمانی مسافرتی معتبر برای طول مدت سفر درخواست شده، تضمین مالی هزینه‌های سفر و اقامت هم می‌خواهد.

به همین دلیل پرونده تقاضای ویزا ایرانیان همواره با بررسی وابستگی‌های مالی و مادی آنها همراه بوده است، موضوعی که بخش مهمی از آن در خود آلمان جزو داده‌های شخصی به شمار می‌رود و تحت حفاظت قرار دارد! در واقع کمتر ایرانی متقاضی ویزای آلمان است که پوشه‌ای قطور از گواهی اشتغال به کار، معرفی‌نامه و قرارداد کار، لیست بیمه و فیش حقوقی مربوطه (برای کارمندان) و مدارک مورد نیاز جهت اثبات ثبت و فعالیت اقتصادی شرکت مانند روزنامه رسمی، پروانه تأسیس، پروانه کسب، کارت بازرگانی، گواهی مالیاتی، گواهی بانکی، اسناد بیمه تأمین اجتماعی (برای صاحبان مشاغل آزاد و خویش‌فرما) تهیه نکند.

افراد دولدونگ کمترین شانس دیدار خانواده خود را دارند

در این بین همسر افراد شهروند آلمان از بالاترین شانس دریافت ویزا برخوردارند اما افرادی که اصطلاحا «دولدونگ» دارند به این معنی که سکونت آنها در آلمان «تحمل» می‌شود، کمترین شانسی برای دعوت خانواده خود ندارند. این قوانین برای کسانی که مانند دانشجویان اقامت موقت دارند درجه پایین‌تری دارد ولی گرفتن ویزا بر اساس قانون پیوستن به خانواده یا ازدواج شرایط آسان‌تری دارد.

نکته دیگر در امر ویزادهی توقف روند قبلی صدور ویزا برای افرادی است که پیش‌تر کسب مجوز کرده‌اند. احمد حقری در این باره می‌گوید: یکی از سوالات پرسشنامه حاوی این نکته است که آیا روند ویزادهی به آنها متوقف شده است یا خیر. چون برخی از اقوام با وجود دریافت چندین باره ویزا، ممکن است جواب منفی بگیرند. هیچ آماری هم پیش از این در این رابطه گرفته نشده و این پرسش می‌تواند آمار مفیدی به ما بدهد.

روند اداری سفارت آلمان در یک سال اخیر طولانی شده است

از معضلات دیگر روند ویزادهی، طولانی شدن گرفتن وقت سفارت و دریافت پاسخ ویزا است. در گذشته طول مدت درخواست وقت سفارت و آماده شدن ویزا دو هفته بود ولی در سه سال اخیر این زمان به ۳ هفته رسیده و امسال این زمان به ۴ هفته افزایش یافته است. آمار نظرسنجی فوق نشان می‌دهد تمامی متقاضیانی که روند کار اداری‌شان از ۳ هفته بیشتر است، جزو کسانی هستند که در ۱۲ ماه اخیر درخواست صدور ویزا کرده‌اند.

ویزاهای کاری بیشتر پذیرفته می‌شوند

اما وضعیت صدور ویزای کار برای ایرانیان بهتر است و معمولا با پاسخ منفی کمتری مواجه می‌شود. احمد احقری درباره دلایل این امر می‌گوید: ویزای کار به لحاظ رونق اقتصادی و مالی که دارد، با استقبال بیشتری از سوی سفارت آلمان روبروست. در حالی که سفر خویشاوندان شهروندی که استطاعت مالی ندارند، این زنگ خطر را برای دولت آلمان به صدا در می‌آورد که آنها ممکن است قصد ماندن داشته باشند و دولت مجبور به تامین زندگی‌شان شود. اما در این بین مسئله حقوق شهروندی و حقوق بشر مطرح است و نباید برای یک شهروند ساکن آلمان مسائل مالی را در اولویت مسائل انسانی قرار داد.

در عین حال سیستم آنلاین که سفارت آلمان در تهران از چند سال پیش برقرار کرده در دو سال اخیر جز مشکل برای خانواده‌ها اعم از دعوت کننده و دعوت شونده نداشته است. روزها و ماه‌ها انتظار و ساعت‌ها کلیک کردن برای اینکه در روز موعود بتوان وقتی برای مصاحبه گرفت آن هم با سرعت اینترنت در ایران، اگرچه کار کارمندان سفارت آلمان را بسیار آسان می‌کند اما موفقیت در آن برای متقاضیان ویزا به مثابه یک معجزه است. درباره همین وقت گرفتن بود که مجله  اشپیگل چندی پیش گزارشی از بازار سیاه آن منتشر کرد و ترجمه آن نیز  زیر عنوان «وقت مصاحبه برای ویزای آلمان در بازار سیاه» در کیهان لندن به اطلاع خوانندگان رسید.

«انجمن ایرانیان در آلمان» از همه شهروندان ایرانی ساکن این کشور می‌خواهد تا با شرکت در این نظرسنجی این امکان را به آنها بدهند که بتوانند به طور مستند و به پشتوانه حمایت آنها تغییری مثبت در روند گرفتن ویزا از سفارت آلمان در ایران به وجود آورند.

برای شرکت در این نظرسنجی و مشارکت در این تغییر لطفا به سایت «جامعه ایرانیان در آلمان» و نشانی زیر مراجعه کنید:

http://iranischegemeinde.de/index.php/fa/visum-umfrage-fa