کامیار بهرنگ (+عکس) – جرمی کوربین که از اعضای جناح چپ حزب کارگر بریتانیا محسوب می‌شود به رهبری این حزب انتخاب شد.
انتخاب کوربین حاصل اولین رای‌گیری مستقیم اعضای حزب کارگر بریتانیا برای انتخاب رهبر و معاون او است. کوربین که تنها دقایقی مانده به پایان مهلت قانونی برای اعلام کاندیداتوری و به دست آوردن حمایت ۳۵ عضو حزب در مجلس عوام، توانست با رای قرضی وارد مبارزات درون حزبی شود، در طول ۲ ماه از ناامیدی کامل به یک اکثریت قاطع ۵۹ درصدی دست پیدا کرد.
کوربین ۶۶ ساله از سال ۱۹۸۳ تاکنون نماینده مجلس عوام و از چهره‌های مشهور ضد جنگ بریتانیاست. او جانشین اد میلیبند می‌شود که به رهبری او حزب کارگر در انتخابات سراسری امسال با شکست سنگینی روبرو شد، به نحوی‌که این حزب کمترین رای در ۳۰ سال گذشته را به دست آورد.
بعد از این شکست بود که بحث‌های درون حزبی پیرامون تغییر سیاست‌های کلی شکل گرفت. برخی بر این باور بودند که حزب نیازمند بازگشت به دوران تونی بلر است و بخشی دیگر عقیده داشتند که حزب کارگر در صورت بازگشت به یک هویت چپ‌گرایانه (مانند دهه ۸۰ میلادی) می‌تواند آرای مردمی را به این حزب بازگرداند. در هفته‌های اخیر تعدادی از چهره‌های کلیدی این حزب همچون تونی بلر و گوردون براون نخست‌وزیر‌های پیشین بریتانیا روی کار آمدن دیدگاه دوم را با علامت‌های سوال‌های جدی روبرو کرده بودند، اما رای اعلام شده در روز ۱۲ سپتامبر نشان می‌دهد که بدنه حزب کارگر به صورت قاطع به دنبال بازگشت به شعارهایی است که رنگ و بوی سوسیالیستی حزب را بیشتر کند. بر پایه همین مخالفت‌ها تعدادی از چهره‌های کلیدی حزب که هم اکنون در مجلس عوام حضور دارند اعلام کرده‌اند که با «کابینه سایه» به رهبری کوربین همراهی نخواهند کرد. اما اد میلیبند در اولین اظهار نظر رسمی در مورد انتخاب کوربین گفته است که از وی حمایت خواهد کرد و انتظار دارد که هم‌حزبی‌های او نیز همین کار را انجام دهند. شاید پاسخ به این علامت سوال‌ها را در هفته‌های آینده و بخصوص در کنگره سالیانه حزب کارگر (۲۷ تا ۳۰ سپتامبر) بهتر بتوان پیدا کرد.
به نظر می‌رسد انتخاب کوربین جدا از مسایل درون‌حزبی، در فضای سیاست داخلی بریتانیا به یک توازن واقعی قدرت خواهد انجامید و چالش‌های دولت محافظه‌کار بریتانیا نیز جدی‌تر خواهد شد. این انتخاب اما پیام‌های مهم سیاسی در خارج از مرزهای انگلیس نیز به همراه دارد.
کوربین سال گذشته به همراه جک استروا وزیر پیشین امور خارجه بریتانیا و رئیس وقت گروه دوستی ایران و بریتانیا در مجلس عوام و همچنین لُرد نورمن لامونت وزیر اسبق دارائی و رئیس اتاق بازرگانی ایران و انگلیس به تهران سفر کرده بود. او در این دیدار ضمن حمایت از «برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای» جمهوری اسلامی، تاکید داشت که «ایران به دنبال دست‌یابی به سلاح اتمی نیست». کوربین در سال ۸۹ خورشیدی و همزمان با تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی با اشاره به اینکه « آمریکا فراتر از قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد عمل می کند» اضافه کرده بود: «تجربه نشان داده است که این گونه تحریم ها فقط باعث بدتر شدن اوضاع می شود». او در سال ۲۰۱۲ در مصاحبه با شبکه «راشیا تودی» نیز تاکید داشت «برخلاف مواضع بیشتر کشورهای غربی و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی که می‌تواند به یک جنگ بیانجامد، ما به دیپلماسی و گفتگو [با جمهوری اسلامی] نیاز داریم». او در این مصاحبه تاکید کرد که «به باور من ایران سلاح اتمی ندارد و به دنبال توسعه برای دست‌یابی به آن نیز نیست. منزوی کردن ایران، اجازه تهدید‌های نظامی اسرائیل علیه آنها را خواهد داد و همچنین ترور دانشمندان هسته‌ای ادامه پیدا خواهد کرد». او در پایان این مصاحبه گفت: «می‌بایست واقعیت جامعه ایران را نه الزاما با سوء استفاده از موضوع حقوق بشر فهمید تا بتوان بر مبنای آن به یک دیالوگ برای صلح دست پیدا کرد».
از سویی دیگر رهبر تازه حزب کارگر انگلیس، بارها خواستار حضور جمهوری اسلامی در گفتگوها و اقداماتی شده است که علیه گروه دولت اسلامی (داعش) در جریان است. او در واکنش به سخنرانی دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا در سازمان ملل متحد که گفته بود «ما از ایران می‌خواهیم که بخشی از راه‌حل و نه بخشی از مشکل باشد» گفت: «ایران می بایست در ائتلاف بین‌المللی علیه گروه تروریستی داعش حضور داشته باشد. این گروه تروریستی خطر بزرگی برای کشورهای منطقه محسوب می‌شود و حضور ایران می‌تواند بسیاری از محاسبات نظامی علیه داعش را تبیین نماید».
جرمی کوربین برای مدتی در سال ۲۰۱۰ برنامه‌ای با نام «نظرها» (کامنتس) در شبکه پرس تی.وی. وابسته به جمهوری اسلامی اجرا کرد و در سال‌های گذشته از مهمانان ثابت این شبکه بود. به گفته کوربین، وی رابطه خوبی با «جریانات سندیکایی در ایران» داشته و در سفر اخیر خود به ایران در مورد موضوع حقوق بشر و به صورت مشخص مجازات اعدام با مقامات جمهوری اسلامی مذاکره کرده است.
او در یکی از سوال‌های رسمی خود از وزارت امورخارجه بریتانیا به مذاکرات میان جمهوری اسلامی و بریتانیا اشاره کرده و می‌گوید: «آیا این گفتگوها شامل تلاش برای اجرای حقوق بشر، اطلاعات ایران از کنوانسیون‌های بین‌المللی و دست‌یابی به یک سیستم قضایی مستقل خواهد بود؟».
کوربین در یکی از مناظره‌های خود در مورد ایران با انتقاد از سیاست‌های بریتانیا در زمان دکتر محمد مصدق و همچنین سیاست‌های ساواک در سال‌های پیش از انقلاب در برخورد با معترضان، در مورد وضعیت امروزین حقوق بشر در ایران گفته است: «ما باید یک پیام روشن مبنی بر اینکه ما از جامعه مدنی و حقوق بشر در ایران حمایت می‌کنیم ارسال کنیم… این بسیار مهم است که در مسیر حمایت‌مان از حقوق بشر باید بهترین رابطه ممکن را برقرار کنیم… ما باید رابطه خود با دانشگاهیان، فعالین سندیکایی، جامعه مدنی و فعالین منفرد حقوق بشر را تقویت کنیم».
اما در روزهای اخیر یکی از سخنرانی‌های کوربین تبدیل به چالشی جدی شد. وی در یکی از سخنرانی‌های خود حزب‌الله و حماس را «دوست» خطاب کرد. او بعدها در مصاحبه با شبکه ۴ بریتانیا گفت: «من باور دارم که آنها باید بخشی از مذاکرات باشند. من در مورد افرادی که با آنها مذاکره کرده بودم از واژه دوست استفاده کردم، اما استفاده کردن از این واژه به معنی تایید آنچه حزب‌الله و حماس انجام می‌دهند، نیست».
اما کوربین که به عنوان سخنران در روز قدس (سال ۲۰۱۲) شرکت کرده بود در جایی قرار گرفت که پرچم حزب‌الله لبنان هم در طول مسیر و هم پشت سر او دیده می‌شود. ولی او می‌گوید: «من برای حق مردم فلسطین و یک صلح پایدار در آنجا سخنرانی کردم. من آن پرچم‌ها را ندیدم وگرنه شاید آنجا نمی‌ماندم».
البته سخنرانی‌های کژ کوربین به این موضوع ختم نمی‌شود. او در سال ۲۰۰۳ در کنفرانسی که به موضوع جنگ عراق می‌پرداخت شرکت کرد. بر اساس آنچه در برنامه پاناروما تلویزیون بی.بی.سی منتشر شده است این کنفرانس از «حق عراقی‌ها برای حمله به سربازان بریتانیا و ایالات متحده» حمایت می‌کرد و کوربین در برابر پرسش جان ویر مبنی بر اینکه آیا او واقعا از این «حق» دفاع می‌کند حاضر به پاسخ مستقیم نشد و تنها گفت: «شرکت در آن کنفرانس به معنی حمایت جنبش ضد جنگ از آن شعار نیست».
اندرو گیلیگان نیز در مطلبی که امروز ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵ در روزنامه ساندی تلگراف منتشر شده است از نشست مشترک کوربین و سید حسن الصدر (نماینده جیش المهدی در عراق که توسط مقتی صدر رهبری می‌شود) خبر داد. این برنامه در واقع جشنی بوده است که به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب ۵۷ که گیلیگان آن را «تحت کنترل قرار گرفتن ایران توسط آیت‌الله‌ها» تعبیر می‌کند، برگزار شده بود.
از سویی دیگر او دیدار با دیاب ابو جهجه که در بریتانیا به یک شخصیت ضد یهود (منکر اتاق‌های گاز در زمان آلمان نازی) و حامی حمله به سربازان بریتانیایی در عراق شناخته می‌شود را انکار کرده بود. اما پس از آنکه روزنامه تلگراف عکس ابو جهجه را در کنار کوربین منتشر کرد او تنها به اینکه این موضوع مربوط به سال‌های دور است و او این دیدار را «فراموش» کرده بسنده کرد. وی در مصاحبه‌ای که در آن دعوت کردنش از ابو جهجه را برای انجام سخنرانی در پارلمان بریتانیا منکر شد، سیاست‌های ضد یهود را در کنار اسلام‌هراسی و تبعیض‌نژادی راست‌های افراطی قرار داده و همه آنها را نادرست نامید.
با چنین مشخصاتی، جرمی کوربین از روز شنبه ۱۲ سپتامبر به عنوان رهبر حزب کارگر بریتانیا انتخاب شده است. برنامه‌های او برای مبارزه با سیاست‌های اقتصادی دولت محافظه‌کار، ملی کردن مجدد راه‌آهن و پست، برکناری بخش خصوصی از سیستم خدمات درمانی، افزایش مالیات درآمدهای بالا و نظارت بیشتر بر سیستم بانکی بریتانیا را باید درکنار خواست او جهت خلع سلاح اتمی از بریتانیا و عذرخواهی این کشور برای شرکت در جنگ عراق قرار داد.
اینکه چقدر جرمی کوربین در اجرای سیاست‌های خود در حزب کارگر موفق خواهد شد، آینده مشخص خواهد کرد اما آنچه مسلّم است حضور او یک چالش اساسی در سپهر سیاسی بریتانیا به همراه خواهد داشت. مایکل فالون وزیر دفاع بریتانیا به صورت رسمی از سوی حزب محافظه‌کار، پیروزی کوربین را «خطری جدی برای امنیت ملی بریتانیا» عنوان کرده و گفته است: «کوربین امنیت ملی را تضعیف می‌کند، مالیات‌ها بر تولید و درآمد را افزایش خواهد داد. او با انتشار پول موجب بالا رفتن بدهی‌ها و ضربه خوردن رفاه مردم خواهد شد. حزب کارگر با رهبری کوربین به مردم شاغل (working people) صدمه خواهد زد. اینک یک زمان حساس برای کشور فرا رسیده و حزب محافظه‌کار به سیاست‌های خود برای ثبات، امنیت و ایجاد امکانات برای شاغلان ادامه خواهد داد».
کوربین امروز به شخصیت محبوبی برای بسیاری از جوانان حزب کارگر بدل شده است. رای قاطع او در انتخابات حزبی به او این قدرت را خواهد داد تا بتواند سیاست‌های خود را پیش ببرد. احزاب مخالف دولت کنونی در پارلمان همچون حزب ملی‌گرای اسکاتلند، حزب ملی‌گرای ولز و همچنین حزب سبز احتمالا با او و سیاست‌هایش همراه خواهند شد، اما او هنوز به همراهی تمام هم‌حزبی‌های خودش اطمینان ندارد.
یک سیاست‌مدار بریتانیایی که کمتر کراوات می‌زند و با ته‌ریش خود «تیپ» متفاوتی را به نمایش می‌گذارد حالا با حمایت بزرگترین سندیکاهای کارگری پا به عرصه مبارزه با دولت محافظه‌کار انگلیس گذاشته است. او در اولین سخنرانی خود پس از اعلام پیروزی‌اش، حمایت خود از صادق خان، کاندیدای این حزب برای شهرداری لندن را اعلام کرد. صادق خان که در یک خانواده پاکستانی به دنیا آمده سال آینده برای رسیدن به شهرداری لندن که با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود با دیگر کاندیداها رقابت خواهد کرد. با اینکه بیشتر شهرداری‌های لندن توسط حزب کارگر اداره می‌شوند اما در حال حاضر بوریس جانسون از حزب محافظه‌کار شهردار لندن است.
کوربینِ گیاه‌خوار که با دوچرخه به سر کار می‌رود تا دیروز هیچ مقام دولتی نداشته و از سوی حزب خود نیز دعوت به همکاری نشده بود. او در فاصله سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۰ بیش از ۵۰۰ مورد در مجلس عوام بر خلاف نظر حزب خود رای داده است. حال این شخصیت باید عامل اتحاد حزبی شود که به نظر می‌رسد بیش از همیشه به یک واگرایی درونی رسیده است. باید منتظر ماند و دید شعار «رأی دادن به نوع جدیدی از دیپلماسی» چه ارمغانی برای حزب کارگر و بریتانیا خواهد آورد.
