نسترن یوسفی – زمانی که محمدرضا شجریان٬ استاد پر‌آوازه و محبوب موسیقی سنتی و آواز ایران برای ابلاغ پیام نوروزی با سر تراشیده جلوی دوربین قرار گرفت٬ نگرانی ایرانیان وجامعه هنری را برانگیخت.
وی در این پیام٬ به بیماری خود اشاره کرد و با طنز آن را یک مهمان ناخوانده خواند. خیلی زود خبر ابتلای وی به سرطان کلیه در رسانه‌ها وشبکه‌های اجتماعی پخش شد که واکنش‌هایی را از طرف مردم، هنرمندان و مقام‌های رسمی در پی داشت.
حال بعد از گذشت ۵ ماه از روند معالجه وی در آمریکا٬ هفته گذشته٬ به دنبال انتشارشایعه به کما رفتن شجریان در شبکه‌های اجتماعی٬ بلافاصله همایون شجریان٬ فرزند وی اعلام کرد: این اخبار صحت ندارد و استاد آواز ایران با روحیه‌ای بالا در حال پیگیری روند درمان خود است. همایون شجریان گفت که از این پس هر خبر قابل توجهی درباره پدرش را در حساب کاربری خود در اینستاگرام منتشر خواهد کرد.
همایون شجریان در اینستاگرام خود نوشت: «نتایج تمام آزمایشات خوب هستند و در هیچ کدام نشانه‌اى از پیشرفت سرطان دیده نشده است. همانطور که از قبل مى‌دانید تنها ضعف جسمانى است که آن هم به امید دوست، با تغذیه و دارو و فیزیوتراپى تا قبل از آن‌که زمان براى شروع مرحله دوم درمان از دست برود برطرف خواهد شد».
وی دراین پیام افزود:«علت طولانى‌تر بودن این ضعف بر کسى معلوم نیست اما رسیدگى در نهایت خودش در حال انجام است. مرحله دوم درمان براى بازگشت نکردن و پیشرفت مریضى الزامى به نظر مى رسد، تا معشوق چه خواهد».
همایون با اشاره به شایعات ناراحت کننده٬ نوشته است «این شایعات پایه و اساس درستی ندارند، ایشان هوشیاریشان سر جاست و نسبت به یک ماه گذشته با روحیه بالاترى دستورات پزشک را اجرا مى‌کنند. بد نیست بدانید با اشتیاق زیاد همراه من و برادرم رایان جام ملت‌هاى اروپا را تا پایان دنبال کردند و از قهرمان شدن تیم پرتغال شاید به خاطر بازیکن محبوبشان رونالدو راضى به نظر مى رسند. زندگى اینجا تمام نشده و نبضمان بیدار و هشیار است. از تلویزیون و اخبار به دور هستند و ما هم از رساندن خبرهاى تاسف برانگیز که ناراحتشان می‌کند خوددارى می‌کنیم و پیغام‌هاى محبت‌آمیز شما نازنینان را بدون کم و کاست به اطلاعشان مى‌رسانیم و لبخند واقعى را دریافت مى‌کنیم. هر بار که شعرى از حافظ برایشان می‌خوانم زبان به تحسین این مرد آسمانى مى گشایند».
در پی پیام همایون شجریان٬ علی جنتی٬ وزیر ارشاد نیز روز شنبه در حاشیه اجرای ارکستر سمفونی ارمیا در تالار وحدت٬ بهبود حال شجریان را تایید کرد و گفت: «آقای شجریان هم اکنون در خارج از کشور تحت درمان قرار دارند و من امیدوارم این هنرمند هرچه زودتر به ایران بازگردد. البته همانطور که همایون شجریان پیرامون وضعیت جسمی ایشان توضیحاتی را منتشر کرده وضعیت فعلی وی رضایت بخش است و پزشکان با شیمی درمانی از گسترش سرطان جلوگیری کرده اند».
این در حالی بود که وی هفته گذشته به شایعات دامن زده بود و گفته بود: « شرایط جسمانی او خوب نیست ما پیگیر هستیم تا شرایط را برای حضور وی در کشور و مداوا فراهم آوریم. تلاش می‌کنیم اوضاع را برای حضور او در تهران آماده کنیم و به سرعت روند درمانی او را پیگیری می‌کنیم».
همچنین به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان٬ مجید پازوکی یکی از پزشکان نزدیک به استاد شجریان نیز طبق اخباری موثق، به کما رفتن استاد شجریان را تکذیب کرده بود و وضعیت جسمانی وی را مطلوب اعلام کرد.
استاد شجریان که در بین ایرانیان به لقب «خسرو آواز ایران» مشهور است٬ بعد از اعتراضات گسترده مردمی به انتخابات ۱۳۸۸، وی نیز به دلیل اعتراض و انتقادات علنی به دولت محمود احمدی نژاد٬ رییس جمهور پیشین مورد قهر و بی‌مهری مسوولان حکومتی قرار گرفت به طوری که پس از آن محدودیت‌ها و موانع بسیاری سد راه اجرای کنسرت‌ها و نشر آلبوم‌های وی ایجاد شد.
در همان زمان استاد شجریان رسما اعلام کرد٬ صدا و سیمای جمهوری اسلامی همواره بدون اجازه او آثارش را پخش می‌کند، وی اجازه پخش صدایش را به جز «ربنا»٬ (دعای ماه رمضان که در ایران هر ساله قبل از افطار پخش می‌شود) از صدا و سیما گرفت اما پس از آن در نهایت این نوا نیز همچون دیگر آثارش پخش نشد و مواضعی که در آن مقطع از سوی شجریان بیان شد، باعث حذف وی از فضای رسمی موسیقی در ایران شد.
به گزارش شبکه خبری ال مانیتور٬ او سال ۱۳۹۴ در همایش بین‌المللی حافظ، گفت: «من در کشوری زندگی می‌کنم که چند سال است حق خواندن برای مردم خودم را ندارم».
وی با گلایه در این زمینه افزود: «رییس جمهور و وزیر ارشاد مخالف ممنوعیت من از کار هستند. اما گروه‌هایی هستند که با اسم‌های مطرح مشکل دارند علت اینکه مشکل‌شان با من چیست، نمی‌دانم». این در حالی بود که حسن روحانی٬ قبل از انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم در یکی از مناظرات تلویزیونی‌اش با سایر نامزدها و در شعار‌های انتخاباتی‌اش از شجریان به طور علنی حمایت کرده و گفته بود: «هنر بهترین سفیر ما در جهان است. آیا بهتر از حافظ و میرخانی و فرشچیان و احصایی و شجریان٬ گزینه‌ای دیگری برای سفیر فرهنگی داریم؟».
این شعارها در حالی بیان شد که نوش‌آبادی٬ سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال گذشته در توضیح دلیل ممنوعیت این هنرمند، به ایسکا نیوز گفت: «آقای شجریان برای رفع ممنوعیت باید گذشته را جبران کند و به نظام وفادار باشد. ایشان بین خودشان و نظام فاصله انداختند».
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در این دعوی به مدت ۷ سال است که به هیچ وجه صدای این استاد گرانقدر را در تلویزیون خود پخش نکرده است تا اینکه پس از انتشار خبر بیماری وی٬ این رسانه در کنار مقامات وزارت ارشاد نسبت به وضعیت بیماری و سلامتی وی واکنش نشان دادند و به پخش گزارشی در مورد شرح حال وضعیت سلامتی او پرداخت که برخی آن را آشتی صدا و سیما با شجریان عنوان کردند و منتظر پخش «ربنا» با صدای استاد شجریان شدند که این اتفاق نیفتاد و «ربنا»ی شجریان در رمضان امسال نیز از تلویزیون پخش نشد.
اما پس از آشکار شدن بیماری شجریان٬ این وعده از طرف فرزاد طالبی، مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داده شد که وزارت ارشاد تلاش خود را خواهد کرد که موانع فعالیت استاد شجریان برداشته شود و مخاطبان امکان دسترسی به آثار ایشان را داشته باشند.
حال باید منتظر ماند و دید که بعد از اینکه استاد شجریان بهبودی خود را به دست آورد، آیا این وعده‌ها محقق خواهد شد و وی دوباره در ایران به روی صحنه خواهد رفت و یا این وعده نیز همچون وعده حسن روحانی به عرصه فراموشی سپرده می‌شود.
اگرچه شهرت و نام استاد محمدرضا شجریان بر کسی پوشیده نیست٬ اما خانواده کیهان لندن٬ تصمیم گرفت با یاد کردن دوباره از وی٬ منتظربهبودی کامل این استاد گرانقدر و شنیدن نغمه‌های دل‌انگیز وی بماند.
محمد شجریان٬ یک مهر ماه ۱۳۱۹ در مشهد به دنیا آمد٬ و در سال‌های پیش از انقلاب به نام «سیاوش» می‌خواند. وی علاوه بر آهنگسازی و خوانندگی موسیقی سنتی٬ در زمینه خوش‌نویسی نیز تسلط دارد.
وی از برجسته‌ترین هنرمندان موسیقی سنتی ایرانی است و به دلیل نوع صدا و تصنیف‌های ملی میهنی‌اش٬ صاحب سبک است و آلبوم‌های بسیاری را در این زمینه منتشر کرده است.
سایت انجمن آسیا وی را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی ذکر کرده است و روزنامه ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده است.
محمدرضا شجریان، رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران و بنیانگذار گروه شهناز و مبدع چندین ساز موسیقی است.
پیشتر محمدرضا شجریان که با ارکستر بین‌المللی سازهای نوین در کانادا و امریکا و گروه شهناز در ایران، ترکیه و دبی کنسرت‌هایی اجرا کرده بود. در حاشیه یکی از نمایشگا‌ه‌های سازهای موسیقی خود درباره وارد شدن سازهای ابداعی به دنیای موسیقی ایرانی گفت: «سازهای ابداعی این قابلیت را دارد که در کنار سازهای سنتی قرار بگیرد. من بیش از ۵۰ سال است که با موسیقی، خواننده، نوازنده و آهنگساز در ارتباط هستم و از سوی دیگر سلیقه مخاطب را می‌شناسم؛ به همین دلیل معتقدم که موسیقی ایران به سازهای جدید و صداهای تازه نیاز دارد».
شجریان در ادامه با اشاره به نوآوری در عرصه موسیقی ایران گفته بود: « در طول عمر حرفه‌ای هنری خود، دانش و تجربه کسب کردم و به این نتیجه رسیده‌ام که در موسیقی ایران به سازهایی نیاز است که نوازنده یا آهنگساز با آن راحت باشد و صداهای تازه خلق کند».
از فرزندان محمدرضا شجریان،همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی٬ شهرام ناظری٬ حسام‌الدین سراج٬ حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون از شاگردان شجریان هستند.
استاد شجریان بیش از ۷۷ آلبوم در کارنامه خود دارد و ده‌ها کنسرت در داخل و خارج از ایران برگزار کرده است.
کیهان لندن برای استاد آواز و ترانه‌ی ایران آرزوی بهبود و تندرستی می‌کند تا دوستدارانش دوباره صدای گرم او را بشنوند.
