نیکا نیکزاد – به طور متعارف، در هر جمعیتى، بخش‌هایى از جمعیت دچار انفعال سیاسى هستند. در بحث‌ها، کارزارها و رفراندوم‌ها، ما ردّى از آنها نمى‌بینیم. اما جریاناتى، این قدرت را دارند که این توده‌ى خمیرى بى شکل را تکان داده و منفعل سیاسى دیروز را به فاعل سیاسى امروز تبدیل کنند.
وقتى توده‌ى منفعل سیاسى تصمیم مى‌گیرد به صحنه بیاید، همیشه اتفاق بزرگى در پیش است. مثلا اعتراضات خیابانى گسترده، تحصن‌ها و اعتصابات، انقلاب و شورش و آنچه این سال‌ها و این روزها بیشتر از آن دیده‌ایم: شرکت گسترده در انتخابات و رقم خوردن نتایجى که یک برهه قبل اصلا قابل تصور نبوده است.
مهمترین عاملى که توده‌ى خاموش دیروز را به فعالان سیاسى امروز بدل مى‌کند، شکست نظام سیاسى در کارزارهاى بزرگى است که قول پیروزى به مردم داده است. ساده‌ترین مثال، جنگ است. اگر نظام سیاسى با این قول که پیروزى حتمى است، مردم را به میادین جنگ بکشاند و بعد شکست بخورد باید منتظر پیامدهای وخیمى از جانب مردم خود باشد.
در ایران مثال بارزى که براى این شرایط مى توان زد، شکست خاتمى براى اصلاحات است.
متاسفانه روزنامه‌نگاران طیف اصلاح‌طلب در آن سال‌ها توقع زیادى را از رفورم به جمعیت تلقین کردند.
موقع اجرا و در عمل، بسیارى از آن اهداف با موانع جدى روبرو و دچار انسداد مى‌شد و به این ترتیب از میان خیل عظیم توقعاتى که اصلاح‌طلبان القا کرده بودند، دستاورد ملموس جالب توجه براى توده به دست نیامد.
توده‌ى سرخورده در انتخابات ٨۴ پشت سر احمدى‌نژاد قرار گرفت و به این ترتیب انتقام خود را از اصلاحات به گِل نشسته گرفت.
اما دولت روحانى؛ روحانى توقع زیادى را از دستاوردهاى «برجام» در جمعیت ایجاد کرد. توده‌ى مردم ، چشم‌انتظار برداشته شدن تحریم‌ها و بهبود شرایط معیشتى خود شدند.
مى‌توان دولت روحانى را از برآوردن این مهم ، ناتوان ارزیابی کرد. مگر معجزه‌اى تا زمان برگزارى انتخابات بعدى به وقوع پیوسته و شرایط اقتصادى را رونق چشمگیر بخشد.
پس آقاى روحانى لازم است متوجه خطرى که او و دولت‌اش را تهدید مى‌کند باشد. این درست همان کارزارى است که توده براى موفقیت در آن تهییج شده و شکست را چشیده است. اینجا این احتمال قوت مى‌گیرد که توده پشت سر رقیب او قرار بگیرد و تمام لایه‌هایى که تا کنون منفعل سیاسى بودند، به صحنه آمده و علیه وى متحد شوند.
نظر به این که در ایران هزینه‌ى شورش‌هاى خیابانى بالاست، نمود این سرخوردگى توده را می‌توان در انتخابات بعدى دید.
به علت همین شرایط است که احمدى‌نژاد قادر است دوباره مهر توده‌ها را به دست آورد.
اینک که او کنار زده شده است، هر جریان دیگرى که بتواند از این سرخوردگى‌ها موج بسازد، مى‌تواند در صحنه‌ى رقابت، روحانى را شکست دهد.
