از هنگامی که انتخاب دونالد ترامپ به عنوان ۴۵امین ریاست جمهوری آمریکا قطعی شد، کم نیستند تحلیلگرانی که با قاطعیت دربارهی اینکه وی این یا آن سیاست را در پیش میگیرد، نظر دادهاند.
اما هر اندازه آن شور و شعف ناشی از انتخاب باراک اوباما و شعار «تغییر» و «ما میتوانیم»اش پس از هشت سال به ناامیدی تبدیل شد به همان اندازه نگرانیهای ناشی از انتخاب ترامپ «میتواند» مسیری پیشبینی نشده بپیماید.
اوضاع سیاسی جهان به ویژه در کشورهای خاورمیانه و آفریقا، با روی کار آمدن اوباما رو به بهبود نرفت. تنها گذاشتن «جنبش سبز» در ایران و همچنین شکل گرفتن «بهار عربی» در لیبی و مصر و تونس و سپس جنگ سوریه، همه این کشورها را بر افغانستان و عراق به عنوان کشورهای جنگزدهی بر جا مانده از دوران جرج بوش پسر، افزود. درگیریها و مدعیان منطقهای و نقش ابرقدرتها وارد فاز دیگری شد.
چه کسی فکرش را میکرد اعراب و اسراییل، دشمنی دیرینهی خود را فراموش کرده و همگی علیه «ایران» متحد شوند؟! چه کسی فکرش را میکرد روسیه و ترکیه و ایران در مسکو بنشینند و برای سوریه تصمیم بگیرند بدون اینکه آمریکا و اتحادیه اروپا در آنجا حضور داشته باشند؟! اگر پوتین و اردوغان و خامنهای خود و این نشست را جدی گرفته باشند، ولی به نظر میرسد هم اتحادیه اروپا و هم آمریکا که رییس جمهوریاش در آخرین روزهای قدرت سیاسی خود در تعطیلات بسر میبرد و وقت خود را در جشن و کنسرتهای سال نو میگذراند، منتظرند تا سال جدید سیاسی با سوگند ترامپ آغاز شود.
نشست شتابزدهی مسکو برای «تعیین سرنوشت سوریه»، با وجود دوستی پوتین و ترامپ، ناشی از همین بلاتکلیفی و بیخبری است که کسی به واقع نمیداند ترامپ و دولت و مشاوراناش چه راهی در پیش خواهند گرفت. به نظر میرسد خود آنها نیز بدشان نمیآید با این بیخبری، امکان مانور بیشتری برای خویش بیافرینند.
در این میان، جمهوری اسلامی از همه بلاتکلیفتر است. آویختن از روسیه نمیتواند پایدار باشد. اگر راست باشد که ظریف اعتمادش به کری وزیر خارجه کنونی آمریکا را «اشتباه» نامیده، به این دلیل نیست که آن اعتماد اشتباه بوده، بلکه به این دلیل است که ترامپ روی کار آمده! همیشه نتیجهی کار است که نشان میدهد اقدامی اشتباه بوده یا نبوده، اگرچه ممکن است آن اقدام در زمان خود اشتباه به نظر نرسد.
اگر مهمترین رویداد سیاسی ایران در سال ۲۰۱۵ توافق اتمی و «برجام»، و در سال ۲۰۱۶ اجرایی شدن آن بود، سال ۲۰۱۷ با تغییر سیاست از «اوباما» به «ترامپ» اما همچنان همراه با بلاتکلیفی و بیخبری آغاز میشود.
[کیهان لندن شماره ۹۲]