بر اساس جدیدترین گزارش سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO) پیرامون فعالیتهای اقتصادی کشورهای مختلف در سال ۲۰۱۶، ایران در شاخص رقابتپذیری صنعتی در رتبه نهم و پایینتر از کشورهای ترکیه، عربستان، امارات، بحرین، کویت، عمان، قزاقستان و قطر، در رتبه نهم منطقه قرار گرفته است.
شاخص رقابتپذیری صنعتی کشورهای جهان را با در نظر گرفتن ظرفیت تولید و صادرات صنعتی، تاثیر و عمق فناوری و تأثیر بر تولیدات صنعتی جهان بر اساس هشت شاخص مورد سنجش و ارزیابی قرار میدهد.
این شاخصها عبارتند از: سرانه ارزش افزوده صنعتی، سرانه صادرات صنعتی، سهم کالاهای صنعتی با فناوری متوسط و بالا از ارزش افزوده صنعتی، سهم ارزش افزوده صنعتی از تولید ناخالص داخلی، سهم کالاهای با فناوری متوسط و بالا از صادرات صنعتی، سهم صادرات صنعتی از کل صادرات، سهم از کل ارزش افزوده صنعتی جهان و سهم از کل تجارت صنعتی جهان.
جالب اینجاست که آمار سازمان توسعه صنعتی ملل متحد در سال ۲۰۱۴ و با در نظر گرفتن همین شاخصها نشان میدهد ایران در رتبه ۶۶ بین ۱۴۴ کشور جهان قرار داشته است.
دیگر آمارهای بینالمللی نیز ایران را از نظر آزادی اقتصادی و رونق در وضعیتی نامطلوب نشان میدهند.
بر اساس آمارهای جهانی از جمله بانک جهانی، مجمع جهانی اقتصاد، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، موسسه لگاتوم و بنیاد هریتیج ایران از نظر رقابتپذیری، آزادی اقتصادی، رونق اقتصادی و توسعه انسانی در ستونهای پایین جدول ردهبندی کشورهای جهان قرار دارد و در بسیاری موارد کشورهای همسایه ایران از او پیشی گرفتهاند.
برای نمونه در زمینه سهولت انجام کسب و کار در سال ۲۰۱۶ ایران از میان ۱۹۰ کشور که مورد بررسی قرار گرفتهاند، رتبه ۱۲۰ را به خود اختصاص داده است. کشورهای ترکیه و عربستان به ترتیب رتبههای ۶۹، ۹۴ را در زمینه سهولت انجام کسب و کار از آن خود کردهاند و کره جنوبی در رده پنجم این جدول ایستاده است.
در حوزه رقابتپذیری جهانی نیز ایران تقریبا در نیمه دوم جدول قرار گرفته و از میان ۱۳۸ کشوری که در سال ۲۰۱۶ میلادی مورد بررسی قرار گرفتهاند، رتبه ۷۶ را به خود اختصاص داده است. بر اساس این رتبهبندی آمریکا رتبه ۳ را از آن خود کرده و قطر در این بخش رتبه ۱۸ را دارد. همچنین مالزی با رتبه ۲۵، کره جنوبی با رتبه ۲۶، چین با رتبه ۲۸، عربستان با جایگاه ۲۹، ایتالیا با جایگاه ۴۴ و ترکیه با رتبه ۵۵ از دیگر کشورهایی هستند که در این حوزه رتبه آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین ایران در حوزه آزادی اقتصادی در ضعیفترین حالت در میان شاخصهای مختلف قرار دارد و از میان ۱۸۰ کشوری که در سال ۲۰۱۶ مورد بررسی قرار گرفتهاند، ایران رتبه ۱۵۵ را به خود اختصاص داده است. ترکیه در این زمینه رتبه ۶۰ و عربستان رتبه ۶۴ را از آن خود کردهاند. همچنین آمریکا در رده ۱۷ جدول این بخش قرار داشته و پس از آن کشور کره جنوبی در جایگاه ۲۳، مالزی ۲۷، قطر ۲۹، ایتالیا ۷۹ و چین جایگاه ۱۱۱ جدول قرار گرفتهاند.
در حالی که پیشبینی میشد پس از اجرایی شدن برجام اقتصاد ایران با رونق روبرو شود اما آمارهای جهانی وضعیت امیدوار کنندهای را نشان نمیدهند. با این شرایط میتوان پیشبینی کرد که برداشته شدن تحریمها هم نتواند سرمایهگذاران خارجی را مجاب کند تا ریسک سرمایهگذاری در ایران را بپذیرند.