وب سایت خبری میدلایست آنلاین روز پنجشنبه ششم مهرماه با اشاره به سفر آیتالله محمود هاشمی شاهرودی به عراق در گزارشی عنوان کرد که او نقشه جانشینی علی خامنهای را در سر میپروراند.

در این گزارش آمده گرچه ارتقای موقعیت هاشمی شاهرودی در سیاست ایران در سال ۲۰۱۵ پس از آنکه او از شرکت در انتخابات ریاست مجلس خبرگان کنارهگیری کرد متوقف شد، اما اخبار مربوط به تحقیقات در مورد امور مالی وی به حساب مانوری از سوی صادق لاریجانی رییس قوه قضاییه گذاشته شد که خود را در رقابت با شاهرودی برای جانشینی خامنهای میبیند.
با این همه سفر اخیر شاهرودی به عراق و برنامهریزی برای دیدار با رهبران و مراجع شیعه این کشور حاکی از آن بود که او با علی خامنهای ارتباط نزدیکی دارد و از طرف او یک گزینهی جدی برای جانشینی رهبری است.
در همین حال، دیدار شاهرودی از عراق با حرکتی از سوی عربستان سعودی برای گسترش روابط خود با عراق و به ویژه شیعیان آن کشور روبروست که پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ آغاز شد.
در ماه ژوئن و ژوییه ۲۰۱۷ سفیر عربستان با حیدر العبادی نخست وزیر و قاسم الاعرجی وزیر کشور عراق دیدار کرد.
مقتدا صدر از رهبران شیعیان عراق ماه ژوییه با محمد بن سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان در جده دیدار کرد و پس از بازگشت از این سفر خواست پس از پایان جنگ علیه داعش، دولت مرکزی عراق در مورد نیروهای حشدالشعبی (شیعیان بسیجی عراق) که تحت حمایت سپاه قدس ایران هستند تصمیم دیگری بگیرد.
سعودیها مرز «ارار» را باز کردند و اعلام کردند که فعالیت کنسولگریهای خود در نجف، بصره و موصل را آغاز میکنند. اتفاقاتی که در ظاهر مربوط به روابط تجاری است، ولی در واقع تا حدود زیادی سیاسی است.
عبدالعزیز الشمری، وزیر دادگستری سعودی نیز گفته بود عراق و عربستان دارای مشترکات زیاد تاریخی هستند و پیوند خونی و قومی بین آنها برقرار است.
۵۵ درصد جمعیت عراق و ۹۰ درصد جمعیت ایران شیعه هستند و به نظر میرسد آنها پیوندهای عمیق مذهبی با هم دارند، اما جز این است.
دولتهای حاکم در عراق از سال ۲۰۰۳ همچنان قرارداد سال ۱۹۷۵ میان ایران و صدام در مورد اروندرود را قبول ندارند و آن را بر ضدّ منافع ملی خود میدانند.
در حالی که بعضی از شیعیان عراق در طول جنگ سالهای ۱۹۸۸-۱۹۸۰ به ایران پیوستند، آیتالله محمدباقر صدر پدر مقتدا صدر، در عراق ماند و در سال ۱۹۹۹ به قتل رسید و پسرش هم امروز بیشتر خصوصیات ملیگرایی دارد.
هاشمی شاهرودی، که پیشتر توسط خامنهای به عنوان رییس قوه قضاییه منصوب شده بود در سیاست ایران چهره منحصر به فردی است. او یک دفتر بزرگ در شهر نجف، شهر زادگاهاش دارد با شبکه گستردهای از عراقیها در ارتباط است.
ورود او به صحنهی سیاسی ایران پس از ترک عراق در سال ۱۹۸۰ و با آغاز رهبری خامنهای در ایران پس از مرگ آیتالله خمینی آغاز شد.
سعید گُلکار پروفسور دانشگاه تِنِسی در این باره میگوید: شاهرودی در سال ۱۹۸۸، ملیت خود را به ایرانی و زمانی که همچنان سخنگوی حزب آزادی عراق بود ناماش را نیز به «شاهرودی» تغییر داد (شاهرود شهری در شمال شرقی ایران در استان سمنان است).
هاشمی شاهرودی از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ رییس قوه قضاییه ایران بود و در حال حاضر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است و پس از مرگ خمینی تبدیل به معلم خامنهای شد.
سفر شاهرودی به عراق در واکنش به سفر متقدا صدر به عربستان سعودی بوده است. خامنهای فکر میکند به خاطر عراقیتبار بودن شاهرودی وی میتواند میان ایران و عراق یک پیوند به وجود بیاورد.
بعضی از رهبران شیعه عراق، معتقدند آیتالله خامنهای دارای شرایط کافی برای رهبری نیست. گلکار میگوید: «گمان میکنم سفر شاهرودی به عراق واکنشی به قدرتگیری عربستان بود، به دلیل پیشینه شاهرودی، خامنهای ممکن است فکر کند که او میتواند پُلی بین دو کشور باشد. شاهرودی عراقیتبار است و زبان عربی را روان صحبت میکند، عربی او بسیار بهتر از زبان فارسی است و بیشتر به یک عرب شبیه است».
با این حال هم مقتدی صدر و هم آیتالله سیستانی حاضر به دیدار با او نشدند. نقش شاهرودی در عراق هنوز هم میتواند به او کمک کند تا خامنهای را به موفقیت برساند.
میدل ایست پیشبینی کرده، شاهرودی ۶۹ ساله در حال حاضر بالاتر از رقبای خود یعنی آملی لاریجانی ۵۶ ساله و ابراهیم رییسی، تولیت آستان قدس قرار دارد. شاهرودی حمایت سپاه را نیز با خود دارد.
مسائلی که موید تحلیل «میدل ایست» است و کارشناسان روی آن تمرکز دارند، اما در این گزارش به آن اشاره نشده، شکست انتخاباتی ابراهیم رییسی در رقابت با حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری است. خامنهای و اصولگرایان حساب ویژهای روی رییسی باز کرده بودند، اما شکست او در انتخابات نشان داد که اکثریت مردم در ایران پشت کاندیدای مورد نظر خامنهای و سپاه نیستند.
از طرفی صادق آملی لاریجانی پس از افشا شدن مفاسد مالی که دارد، از رقابت برای جانشینی خامنهای باز ماند. حسابهای شخصی قوه قضاییه پروندهای بود که برای او و دستگاه قضایی ایران گران تمام شد.