دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا به تازگی واقعیتی را در واکنش به اعتراضات سراسری در ایران بیان کرد: «بالاخره مردم عاقل و آگاه شدند که چگونه پول و ثروتشان به سرقت رفته و میرود.»
نظر ترامپ درست است. مارک پیرس معاون رئیس جمهور نیز میگوید: «دیکتاتورهای انتخاب نشده ایران» درواقع نفت ایران را که متعلق به مردم آن کشور است میدزدند و پول حاصل از فروش آن را بر اساس تمایلات خود هزینه میکنند و همانطور که ترامپ گفت خرج تروریسم در جهان مینمایند.
گرچه ترامپ در گفته خود به کشور خاصی اشاره کرد اما در کشور همسایه ایران، عربستان سعودی که متحد آمریکاست نیز سردمداران کشور پول مردم را که از محل فروش نفت کشور حاصل شده همینگونه خرج میکنند. در آن کشور نیز مانند ایران ثروت مردم دزدیده میشود و برای مصرف خصوصی اشخاصی به کار میرود که روز به روز ثروتمندتر میشوند.
این واقعیت مهمی است که هیچکس از آن حرفی نمیزند. رژیمهای خودکامه و گروههای مسلح در دهها کشور نفتی را که متعلق به مردم است میفروشند تا با پول آن هزینههای اختناق و سرکوب و فساد را بپردازند و هزینههای ناشی از درگیریهای فرقهای و تروریسم را تأمین کنند.
نفت با اختلاف بسیار زیاد، فراوانترین کالایی است که خرید و فروش میشود. بنابراین حجم پولهایی که به حساب این دیکتاتورها و گروههای شبهنظامی ریخته میشود، بسیار عظیم است و به سالی صدها هزار میلیون دلار بالغ میشود. بسیاری از این بحرانها که در روزنامهها و در صدر اخبار رسانههای مهم در سالهای گذشته منتشر شده و هم اکنون درباره سوریه، عراق، یمن، لیبی، روسیه و بسیاری دیگر منتشر میشود با پولهای دزدی از نفت متعلق به مردم ایجاد شدها ند
نفت به مردم تعلق دارد
آنچه واقعاً عجیب و قابل تأمل است آن است که تقریباً تمام مردم بر این نکته توافق نظر دارند که نفت یک کشور به مردم آن کشور تعلق دارد. در آمریکا هم جرج بوش و هم بیل کلینتون بر این نکته تأکید کردهاند و به سادگی میتوان رهبران و زمامداران در کشورهای دیگر را پیدا کرد که به صراحت میگویند نفت متعلق به مردم هر کشور است از جمله رهبران انگلیس، استرالیا، مکزیک، غنا و حتی ایران. در بسیاری از این کشورها در قانون اساسی نیز نفت به عنوان منابع و ذخایر طبیعی متعلق به مردم اعلام شده است.
۹۸درصد مردم جهان در کشورهایی زندگی میکنند که یکی از عهدنامههای اصلی حقوق بشر را امضا کردهاند که میگوید «هر کس حق دارد بر منابع طبیعی کشورش نظارت و کنترل داشته باشد.»
اگر نفت واقعاً به مردم تعلق دارد بنابراین هیچکس حق ندارد آن را بدون رضایت آنان به فروش برساند و این درست همان کاری است که خودکامگان و گروههای مسلح انجام میدهند.
بر اساس مستندات، نفتی که بدون موافقت مردم فروخته میشود پنجاه درصد از تجارت نفت را تشکیل میدهد. در واقع بیش از ۵۰درصد از نفت مورد خرید و فروش جهانی، دزدی است
قوانین نادیده گرفته شده
ریشهی این مشکل در قوانین بسیار قدیمی است که از زمان استعمار بر جای مانده است. این قانونی است که بخشهایی از آن هنوز در برخی کشورها مورد استناد قرار میگیرد و بر اساس آن میتوان منابع طبیعی کشور دیگری را از کسی که آن را در اختیار دارد خریداری کرد. به عنوان مثال هنگامی که صدام حسین و همکارانش در یک کودتای نظامی بر عراق مسلط شدند، قانون آمریکا خرید نفت از آن کشور را مجاز میدانست و سپس در سال ۲۰۱۴ که دولت اسلامی (داعش) تعدادی از چاههای نفت را به تصرف خود درآورد، قوانین تمام کشورها اجازه میداد که از داعش نفت خریداری کنند. به همین دلیل بود که تحریم برقرار شد و خرید نفت از داعش ممنوع گردید.
اجرای این قانون قدیمی ظاهرا بدیهی به نظر میرسد در حالی که کاملا بیمعنی است چنانکه اگر یک گروه مسلح یک پمپ بنزین را تصاحب کند هرگز به فکر کسی نمیرسد که برود و از آنجا بنزین بخرد! ولی این قانون به کشورها اجازه میدهد از هر فروشندهای که نفت را به هر شکلی تصاحب کرده باشد بتوان تهیه کرد. به این ترتیب در سالهای اخیر، خانوادههای آمریکایی به طور متوسط سالی ۲۵۰ دلار به گروههای مهاجم و شبهنظامی بابت خرید بنزین پرداخت کردهاند!
راه حل پیش افتادهی این مشکل آن است که خرید نفت و بنزین از هر فرد و گروهی که در مقابل مردم خود پاسخگو نیست، ممنوع شود. اجرای این راه حل به نظر مشکل مینماید ولی به هر تقدیر این اقدام آغاز شده است.
یک سناتور برزیلی پیشنهادی به سنای کشور خود داده که به موجب آن، ورود نفت از کشورهای سرکوبگر ممنوع شود و شرکت نفت نیز خرید این ماده را از فروشندگان تبعهی کشورهای دیکتاتوری ممنوع کند و چنانچه قبلا قراردادهایی با چنین شرکتهایی امضا شده همگی فسخ شوند.
برزیل پنجمین کشور بزرگ دنیاست. این کشور بسیار فقیرتر از کشورهای غربی است و یک بحران مالی و فساد اقتصادی در آن به مراتب پیامدهای بدتری از انگلستان دارد. اگر برزیل میتواند با وضعی که دارد خرید نفت دزدی را ممنوع سازد چرا انگلیس نتواند؟ به چه دلیل آمریکا نتواند به نظیر این اقدام دست بزند؟
*منبع: The Conversation
*ترجمه از کیهان لندن