به گزارش سازمان حقوق بشر ایران، پوریا طبائی که به اتهام قتل عمد ناپدری خود به اعدام محکوم شده است، اکنون در زندان رجایی شهر کرج در انتظار اعدام به سر میبرد. با اینکه دادگاه هویت اصلی وی را پذیرفته و ثبت احوال برای او شناسنامه جدیدی صادر کرده است، لیکن مسئولان قضائی کماکان از ارسال وی به پزشکی قانونی جهت تعیین رشد عقلی خودداری میکنند.
سازمان حقوق بشر ایران موفق به شناسایی و رویت مدارکی شده که ثابت میکند پوریا طبائی (ملقب به مهدی سلطانی)، متولد ۲۶ تیر ماه ۱۳۷۱، در زمان ارتکاب قتل ناپدری خود در تاریخ ۲۶ تیر ماه ۱۳۸۸ که مصادف با روز تولدش نیز بود، تنها ۱۶ سال سن داشته است.
یکی از نزدیکان پوریا در این خصوص به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «هنگامی که پوریا خردسال بود، مادر او از پدرش طلاق میگیرد، اجازه دیدن پوریا را به پدرش نمیدهد و پوریا را مخفی میکند. زمانی که پوریا حدوداً پنج سال سن داشت، مادر او با فردی به نام (الف- سلطانی) به عنوان همسر دوم ازدواج میکند و پس از آن، هر دو زن در یک خانه زندگی میکنند. مادر پوریا برای اینکه همسر سابقش نتواند پوریا را پیدا کند، شناسنامهاش را مخفی کرده و از شناسنامه فرزند فوت شده همسر جدیدش که متولد ۲۰ فروردین ماه ۱۳۶۸ بود، برای وی استفاده میکند.»
این منبع همچنین افزود: «در مدتی که پوریا در حال بزرگ شدن بود، مشکلات زیادی را تحمل میکرد. اعتیاد ناپدری به تریاک، دعوا و مشاجرات همیشگی ناپدری با مادرش، مشکلاتی که به دلیل زندگی کردن دو زن در یک خانه وجود داشت، بدرفتاریهای ناپدری با پوریا و کتکزدنهای مداوم وی، تا حدی که یک بار باعث شکستن بینیاش شده بود، [از جمله این مشکلات بودند]. ناپدری پوریا در حالی که پوریا در رستوران او کار میکرد، دستمزدش را به طور کامل پرداخت نمیکرد و همیشه به او سرکوفت میزد. اندک پولی هم که میداد، با تحقیر و گفتن جمله “حرامت باشد” بود. علاوه بر اینها، پوریا همیشه مورد بیمهری و بیتوجهی مادر خود هم قرار میگرفت.»
این منبع در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: «پوریا میدانست که (الف- سلطانی) پدر واقعیاش نیست ولی از هویت واقعی خود نیز بیاطلاع بود. روز ارتکاب قتل که بصورت تصادفی مصادف با تولد ۱۶ سالگی پوریا بود و پوریا خود از آن خبر نداشت، ناپدری که مشغول کشیدن تریاک بود، مقداری پول به پوریا میدهد؛ مقداری به عنوان حقوق و مابقی برای خریدهای رستوران و انجام چند کار دیگر. هنگام خارج شدن از خانه ناپدری بازهم شروع به بددهنی میکند و میگوید، “حرامت باشد، حیف این پولها” و مادر پوریا را “زن بدکاره” مینامد. پوریا هم که در آن زمان سن کمی داشت، کنترل خود را از دست میدهد و به پشت بام میرود تا خودش را به پایین پرت کند. در پشت بام یک میله میبیند، آن را برمیدارد، به طبقه پایین برمیگردد و ناپدری را که هنوز در حال کشیدن مواد مخدر بود، به قتل میرساند. پوریا هیچ نقشه قبلی برای انجام این کار نداشته است و بر اثر یک عصبانیت آنی این اتفاق میافتد.»
وی در پایان گفت: «سال ۱۳۹۳ اولین اعاده دادرسی را ارائه کردیم که شعبه ۳۸ تجدیدنظر آن را رد کرد و گفت بروید شناسنامه اصلی پوریا را بیاورید. شناسنامه اصلی را که بردیم، یک بهانه دیگر آوردند و گفتند سال ۸۹ دادگاه میتوانست به دلیل زیر ۱۸ سال بودن قصاص ندهد؛ درصورتی که این قانون [ماده ۹۱] سال ۱۳۹۲ تصویب شده و سال ۱۳۸۹ این قانون اصلاً وجود نداشته است که از قصاص جلوگیری کند. برای بار سوم که تقاضای اعاده دادرسی دادیم، بدون اینکه پزشکی قانونی و کمسیون پزشکی ارسال کنند و پرونده برای تصمیمگیری به دادگاه کیفری ارسال شود، شعبه ۳۸ گفت که مدرکی مبنی بر اینکه پوریا در آن زمان ماهیت جرم را تشخیص نمیداده، وجود ندارد. این در حالی است که قانوناً این نظر را کمیسیون پزشکی و پزشکی قانونی باید بگویند که اصلاً به آنجا نفرستادند. در آخر، ریاست شعبه ۳۸ به وکیل پوریا گفت “چرا این همه اعاده دادرسی میزنید؟ هربار که اعاده دادرسی بیاید من به هر بهانهای که باشد رد خواهم کرد، زیرا ماده ۹۱ را شخصا قبول ندارم.”»
در هنگام بازداشت، پوریا طبائی که هنوز از هویت واقعی خود خبر نداشت، خود را مهدی سلطانی معرفی میکند اما مادرش که شناسنامه اصلی وی را در دست داشت در هنگام بازپرسی این راز را برملا کرده و نام واقعی وی را گفته و شناسنامه زمان کودکیاش را نشان میدهد.
هم اکنون ثبت احوال برای پوریا طبائی شناسنامه جدیدی صادر کرده و دادگاه نیز هویت وی را تا حدودی پذیرفته است. با این وجود تا این لحظه دادگاه حاضر نشده تا این کودک-مجرم را که در زندان رجایی شهر کرج نگهداری میشود، برای مشخص شدن سن واقعی و همچنین تعیین رشد عقلی به پزشکی قانونی ارسال کند.
در بخشی از حکم محکومیت پوریا به اعدام، بهصورت مبهم و اشتباه گفته شده: «دفاعیات وی و وکیل مدافع ایشان نیز مؤثر در مقام نبوده و با اوصافی که گذشت، بلوغ شرعی و قانونی نیز دارد. منصرف از اینکه شناسنامه وی یکی دو سال با سن واقعی او اختلاف هم اگر داشته باشد و سال تولد وی ۱۳۷۱ فرض شود، باز بالغ بر ۱۸ سال سن دارد.»
در این حکم که از سوی شعبه ۱۱۳ دادگاه کیفری استان تهران به ریاست قاضی همتیار صادر شده، قاضی بدون ارسال به پزشکی قانونی نتیجه گرفته که این کودک-مجرم بلوغ شرعی و قانونی دارد و بالغ بر ۱۸ ساله بودن پوریا را نسبت به روز صدور حکم حساب کرده است و نه روز ارتکاب قتل.
گفتنی است، پیشتر نیز در جریان بررسی پرونده دو کودک-مجرم به نامهای علی کاظمی و محبوبه مفیدی که طی ۲۰ روز گذشته اعدام شدند، سازمان حقوق بشر ایران دریافت که ایشان طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، جهت تعیین رشد عقلی به پزشکی قانونی اعزام نشده بودند.
ایران جزء کشورهایی است که میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی را امضاء کرده که طبق آن اعدام کودکان ممنوع شده است. همچنین ایران پیماننامه حقوق کودک را امضا کرده که طبق ماده ۳۷ آن، اعدام و سلب حیات و همینطور حبس ابد غیرقابل بخشش برای کودکان ممنوع اعلام شده است.
لازم به ذکر است، پوریا طبائی در طی محاکمه از وکیل تسخیری استفاده میکرده است. بنابراین، اگر وکلای حقوق بشری، داوطلب برعهده گرفتن وکالت وی هستند، میتوانند از اسناد مربوط به پرونده او که در اختیار سازمان حقوق بشر ایران است، استفاده کنند.