مقامات ایرانی در بزرگترین عملیات تأدیبی در شش سال گذشته بیش از یک‌صد نفر از دلالان و سفته‌بازان در بازار ارزی را دستگیر کرده و حساب‌های بانکی مرتبط به ارزش بیش از ۵ میلیارد و سیصد میلیون دلار را مسدود کردند.
به گزارش فایننشال تایمز این عملیات با هدف جلوگیری از سقوط ارزش ریال انجام شده که در سال جاری بیش از ۱۰% از ارزش خود را به دلیل کمبود ارز در بازار و به تبع آن نگرانی کسب و کارهای وابسته به ارزهای خارجی، از دست داده است.
ایران از سویی با تهدیدات جدیدی از طرف واشنگتن برای تجدید تحریم‌هایی که در سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند مواجه است و از سوی دیگر شایعاتی نیز مبنی بر هماهنگی و همکاری میان آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس در جهت اعمال فشار بر ایران و محدود کردن دسترسی این کشور به ارزهای خارجی به گوش می‌رسد. ایرانی‌ها اغلب دلار آمریکا را از طریق امارات متحده عربی تامین می‌کنند.
به گفته یکی از مقامات مالی سابق «آمریکا مجددا در حال اعمال فشار بر ایران است» و «حواله‌های بانکی و تامین دلار به صورت نقدی از کشورهای منطقه دچار اختلال شده است.»
هرچند بیشتر تحریم‌های بین‌المللی پس از توافق هسته‌ای لغو شده‌اند، اما بیشتر بانک‌های بین‌المللی علاقه‌ای به داد و ستد با ایران ندارند. جامعه کسب و کار ایران یا با بانک‌های رده چندم اروپا و آسیا در حال معامله است و یا با تکیه بر واسطه‌های معتمدی که غالبا در امارات متحده عربی هستند، برای اجتناب از سیستم‌های مالی متداول، به فعالیت مشغول هستند.
به گفته یک تحلیلگر مالی «ما همچنان مانند دوران تحریم‌ها در حال منتقل کردن دلار با گونی به کشور هستیم. بازار ارز همیشه اولین جایی است که بروز بحران را نشان می‌دهد.»
پلیس تهران می‌گوید بیش از ۹۰ نفر از دلالان دلار در روز چهارشنبه گذشته طی عملیاتی با هماهنگی بانک مرکزی دستگیر شدند. ۱۰ صرافی پلمپ شده و بیش از ۱۶ صرافی دیگر اخطار گرفته‌اند. خبرگزاری فارس نیوز که نزدیک به نهادهای قدرتمندی همچون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است در خبری گفته تعداد ۷۵۵ حساب بانکی متعلق به دلالان ارزی (با گردش مالی بیش از ۵ میلیارد دلار در سال) مسدود شده است.
دولت ایران در روزهای اخیر به تکرار از مردم خواسته که از هجوم برای خرید دلار یا سفته‌بازی اجتناب کنند. خیلی از صرافی‌ها از فروش بیش از ۱۰۰۰ دلار به هر شخص اجتناب می‌کنند.
ریال ایران که پس از برداشته شدن تحریم‌ها از ثبات نسبی برخوردار شده بود طی هفته‌های گذشته حدود ۱۴% از ارزش خود را در بازار آزاد از دست داده است که باعث ایجاد نگرانی مردم در خصوص ایجاد تورم شده است. نرخ دلار در روز چهارشنبه گذشته در صرافی‌های تهران به قیمت ۴۸۳۰۰ ریال در مقایسه با نرخ رسمی ۳۷۰۵۴ ریال به فروش رسید.
به گفته یکی از صرافی‌ها «هر مقدار یورو یا پوند استرلینگ برای فروش موجود است اما دلار خیر!»
آخرین باری که مقامات ایران این‌گونه به بازار ارز و دلالان حمله کرده بودند در سال ۲۰۱۲ بود که کشور با تحریم‌های فلج‌کننده، تورم افسار گسیخته و سقوط ارزش ریال دست و پنجه نرم می‌کرد.
دولت حسن روحانی که ایجاد ثبات در بازار ارز را به عنوان بخشی از برنامه احیای اقتصادی پیش‌بینی کرده بود، در خصوص کمبود دلار در بازار توضیحی ارائه نکرده است.
اما مقامات ایران موضوع بازی با نرخ ارز و تفاوت عمدی بین نرخ رسمی و آزاد را با هدف برطرف کردن کسری بودجه دولت قبل از شروع سال جدید در کشور را رد کردند. ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی ایران مسئول نوسانات نرخ ارز را دولت امریکا عنوان کرده که هدفی جز بی‌ثبات کردن اقتصاد ایران ندارد.
یکی از مقامات آمریکا عنوان کرده که امارات متحده عربی در خصوص دسترسی ایران به منابع ارزی مصمم است: «همه آنها (مخصوصا امارات و عربستان سعودی) به دنبال ایجاد اهرم‌های فشار بر ایران هستند» و «این موضوع از نظر ما خیلی خوب است. هرچه تبعات بیشتری در زمینه رفتار منطقه‌ای ایران وجود داشته باشد بهتر است. این دقیقا همان چیزی است که ما می‌خواهیم.»
