یک پژوهشگر اقتصادی معتقد است رفتار دولت روحانی در طی ۵ سال گذشته بیش از تحریمها موجب نابودی اقتصاد به ویژه نظام بانکی شده است و اکنون هم تحریمها به کمک سیاستمداران ما آمده تا با استفاده از آنها، سرپوشی روی مشکلات اقتصادی کشور بگذارند!
احسان سلطانی پژوهشگر اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته است: «تحریمها را موضوع اصلی اقتصاد کشور نمیدانم. اقتصاد ایران روند رو به انسداد ساختاری را طی میکند.»
این پژوهشگر اقتصادی افزوده است: «در طول پنج سال اخیر، بحران بخش بانکی به مرحله فاجعهآمیزی رسیده و بدهیهای دولت بسیار افزایش یافته است. ما اکنون با بحران بدهیها مواجه هستیم. دولت در حدود ۹۰۰هزار میلیارد تومان بدهی دارد. بانکها ۵۵۰هزار میلیارد تومان به بخش خصوصی و مردم (براساس تفاوت سپرده با مطالبات آنها) بدهی دارند. در واقع، در سطح منطقه، ما به اندازه تولید ناخالص داخلیمان (GDP) بالاترین میزان بدهیها را انباشت کردهایم.»
احسان سلطانی یکی دیگر از مشکلات اقتصاد ایران را «قفلشدگی نظام بانکی کشور» ارزیابی کرده و گفته است: «قفلشدگی نظام بانکی کشور به بدهیهای زیاد بانکی در کشور بازمیگردد. بانکهای خصوصی با مشکل مواجه هستند. بخش مهمی از سپردههایی را که دریافت کردهاند دیگر موجود نیستند و منابعشان پاسخگوی بهرههایی که در حال بازپرداخت آنها هستند، نیستند. بنابراین ناگزیر از استقراض از بانک مرکزی هستند.»
سلطانی به مشکل کسری بودجه در کشور اشاره کرده و گفته است که به خاطر این مشکل، دولت مرتب در حال استقراض است. سهم منابع نفتی از بودجه به شدت بالا رفته است که نشان دهنده این است که دولت این اقدام را بهخاطر افزایش نرخ ارز انجام میدهد چرا که نتوانسته نفت به اندازه کافی بفروشد. در پنج ماه اول سال ۹۲ سهم منابع حاصل از نفت و استقراض ۴۰درصد از درآمدهای دولت را دربرمیگرفت. در ۵ ماهه ابتدای سال جاری، این سهم به ۶۴درصد از درآمدهای دولت رسیده است.
این پژوهشگر اقتصادی معتقد است اقتصاد ایران بد کار کرده است و حالا تحریمها اوضاع را کمی آشفتهتر میکند اما باید در نظر داشت قبل از اینکه تحریمها شروع بشود اقتصاد کشور وارد فاز بحرانی شده و اتفاقات اخیر به شکلی کم و بیش متفاوت یا مشابه رخ میداد. وقتی سیستم بانکی دچار مشکل جدی است بودن یا نبودن تحریم چه تفاوتی ایجاد میکند. در حقیقت، ما دچار انسداد ساختاری شدهایم.
این پژوهشگر اقتصادی اشاره کرد: «میبینیم که نرخ ارز پیش از تحریمها آغاز به افزایش کرد اما تحریمها به کمک سیاستمداران ما آمده تا با استفاده از آنها، سرپوشی روی مشکلات اقتصادی کشور بگذارند. لازم به یادآوری است از بعد از انقلاب، کشور تحت تحریمهای آشکار و پنهان بوده است. بنابراین تحریم مسئله جدیدی نیست اما مقامات، مشکلات ساختاری کشورمان را به تحریمها وصل میکنند و از این طریق آن را توجیه میکنند.»
او همچنین افزوده است که «رفتار دولت بیش از تحریمها اقتصاد را نابود میکند. اگر دقت کرده باشید در زمان افزایش تصنعی و دستوری قیمت دلار و حفظ قیمت آن در همین مرز ۱۴هزار تومان، رسانههای وابسته به دولت به شدت با مداخله دولت در بازار جهت ایجاد آرامش از طریق کنترل قیمت آن، مخالفت کردهاند. با توجه به آمار صادرات سال گذشته، میبینید که حدود ۹۰درصد ارز را دولت به بنگاههای شبهدولتی عرضه کرده است. اکنون همینهایی که ارز را دریافت کردهاند، میگویند که دولت نباید در بازار ارز دخالت کند. بنابراین در این بازار ارز که دولت عرضهکننده انحصاری آن است، اگر نخواهد در آن مداخله کند، طبیعتا قیمتها در آن صعود میکنند. در واقع، قبل از تحریمها قیمتها بالا رفته است.»
سلطانی همچنین گفت: «ساختوساز در حوزه مسکن عملا متوقف شده چرا که قیمت بسیاری از مصالح و قطعات موردنیاز ساختمانهای در حال اتمام بهشدت افزایش یافته است. در نتیجه، اشتغال بسیار زیادی در این حوزه تعطیل شده است.»
این کارشناس اقتصادی همچنین به دوره پیش از تحریمها اشاره کرد و گفت رویه خودتحریمی که هم در دوره قبل تحریمها (۱۳۹۰ الی ۱۳۹۲) و هم در دوره کنونی، داشتهایم موجب شده که حداقل دو میلیون شغل در معرض نابودی باشند. بسیاری افراد در گذشته شغلی تماموقت داشتهاند اما اکنون به صورت پارهوقت سر کار هستند. بگذریم از اینکه دولت فردی را که به این شیوه کار میکند، شاغل نامیده است. نکته مهم این است که قبل از اینکه تحریمها آغاز شوند دولتها در ایران رویه خودتحریمی را شروع میکنند.
شما در یکی از هزاران معضل مشکلات کنونی دریاچه نوری دارد که مشکلات اقتصادی اش داشته باشد؟