تحریم‌های آمریکا و نوسانات نرخ ارز صنعت اتومبیلسازی ایران را دچار بحران کرده است. فعالیت برخی کارخانهها دچار اختلال شده و در نهایت قیمت انواع اتومبیل در بازار به شدت افزایش پیدا کرده است.
خبرگزاری دولتی ایرنا نوشته «با وجود تلاش دولت برای رفع مشکلات صنعت قطعه سازی، کارشناسان میگویند کمبود مواد اولیه و افزایش قیمتها سبب شده قطعه سازان نتوانند برنامههای خود را در موعد مقرر به انجام برسانند و کسری قطعات خودروها در خط تولید همچنان ادامه دارد.»
اواسط امردادماه گزارش شد حدود ۵۰ هزار دستگاه اتومبیل در پارکینگ شرکتها به دلیل کمبود قطعه خوابیده‌اند.
محمدرضا نجفی منش دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان به ایرنا گفته این تعداد در یکی دو ماه گذشته نصف شده است. او میگوید: «اکنون طلب صنایع قطعه‌سازی از خودروسازان به بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده و در حالی که پیشتر خرید و فروش به صورت نسیه میسر بود، امروز به دلیل مشکلات اقتصادی فقط خرید و فروش نقدی امکانپذیر است.»
این قطعهساز عنوان کرده «برای افزایش قیمت قطعات، درخواست انجمن افزایش ۸۰ تا ۱۴۰ درصدی نرخ‌هاست اما منتظر عملیاتی شدن قیمت گذاری جدید خودرو توسط دولت هستیم.»
او میگوید قیمت مواد اولیه داخلی سه تا چهار برابر شده و نرخ ارز هم سه برابر و در صورتی که نظر قطعه‌سازان تامین نشود، تعدیل (اخراج) شدید نیرو و تعطیلی واحدهای قطعه‌سازی در انتظار است.
۲۰ تا ۳۰ هزار اتومبیل خوابیده، بیشتر هم میشود
رضا رضایی رییس سابق انجمن سازندگان قطعات خودرو به ایرنا گفته به دلیل کسری قطعه، بین ۲۰ تا ۳۰ هزار خودرو در کف کارخانههای خودروسازی خوابیده است و این رقم رو به افزایش است.
او دلیل اصلی این موضوع را کمبود مواد اولیه به ویژه اقلام وارداتی از منطقه اتحادیه اروپا عنوان کرد.
رضایی میگوید: «قوانین ناپایدار ارزی، همچنین افزایش قیمت مواد اولیه داخلی از جمله محصولات پتروشیمی، مس، فولاد و آلومینیوم سبب شده تا حس کنیم تحریم‌های داخلی بیش از تحریم‌های خارجی صنایع قطعه و خودروسازی را آزار می‌دهد.»
این فعال صنعت قطعه‌سازی توضیح می‌دهد «در حالی که بین پنج تا ۶ درصد مواد اولیه مورد نیاز خود را از خارج تامین میکنیم، اما حدود ۲ هفته است که ثبت سفارشهای پیشین ما را که برای دریافت ارز آن در سامانه نیما نیز ثبت نام کرده بودیم، همه را باطل اعلام کردند و همه کارها را باید از نو انجام دهیم.»
هر کس زور و ارتباطات بیشتر دارد ارز دولتی میگیرد
وی میافزاید: «خودرو و قطعه‌سازی صنایع راهبردی هستند اما در ماههای گذشته شاهد بودیم ارز دولتی به موز، عروسک، لوستر و غیره تعلق گرفت و هر کس که زور و ارتباطات بیشتری داشت، موفق به دریافت آن شد اما نیاز قطعه‌سازان به این ارز برطرف نشد.»
توقف همکاری شرکت‌های اروپایی و آسیایی شرقی با ایران موج بیکاری
روزنامه «دنیای خودرو» ۱۴ آبان در گزارشی مینویسد: «پس‌از خروج آمریکا از برجام و اعمال محدودیت‌های بین‌المللی، همکاری بسیاری از شرکت‌های خودروساز اروپایی و آسیایی‌شرقی با شرکای ایرانی خود به‌حالت تعلیق در آمد. از طرفی خودتحریمی‌ها و محدودیت‌های داخلی که شامل ممنوعیت واردات خودرو و مشکلات ترخیص قطعات‌منفصله از گمرکات کشور سبب شده است بسیاری از خودروسازان و شرکت‌های واردکننده خودرو به‌ناچار مجبور به تعدیل [اخراج] نیروهای خود شوند و خیل عظیمی از نیروی کار در صنعت خودرو با بیکاری دست و پنجه نرم کنند. حال پس‌از گذشت حدودا چهارماه، این موج بیکاری به بازار خودرو سرایت کرده است و بسیاری از بنگاه‌ها و نمایشگاه‌های خودرو به حالت نیمه‌تعطیل درآمده‌اند.»
در این گزارش تاکید شده «با آغاز دور جدید تحریم‌ها افزایش قیمت در بازار خودروهای وارداتی شکل گرفت و شاهد افزایش ۱۰ تا ۱۵میلیون تومانی در برخی خودروها بودیم». این روزنامه در گزارشی دیگر نوشته قیمت ارز خودروسازان را به ورطه زیان‌های شدید کشانده است و صنایع خودروسازی ایران در عمل زیانده هستند.
در‌حال حاضر ۷۴ درصد اقلام وارداتی به ایران مواد اولیه و قطعات واسطه‌ای هستند که نشان‌دهنده وابستگی صنعتی ایران است. این را محمدرضا نجفی‌منش رییس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق تهران میگوید. این یعنی مدیران جمهوری اسلامی در چهار دهه‌ی گذشته ناکارآمد بودند و کارنامه بسیار بدی از خود بجای می‌گذارند.
مهمترین بخش چرخشی موتور اتومبیلها یاتاقانها هستند. اگر به هر دلیلی این لایه روغن از بین برود تماس فلز با فلز صورت میگیرد که نتیجهاش اصطکاک و تولید حرارت شدید است. وقتی موتور «یاتاقان می‌زند» بلافاصله باید آن را خاموش کرد وگرنه سبب کج شدن میل‌لنگ و از میان رفتن تعادل اتومبیل میشود. عین همین بلا امروز با تحریم‌ها بر سر صنایع اتومبیلسازی ایران آمده است.
