توزیع بسته حمایت دولت روحانی از لایههای تنگدست و آسیبپذیر و کمدرآمد جامعه به دلیل افزایش نرخ ارز و گرانی ناشی از آن که قرار بود همه خانوارهای کم درآمد را زیر پوشش قرار دهد اکنون با بینظمی صورت گرفته و بسیاری بلاتکلیف هستند که آیا این بسته شامل حال آنها میشود یا نه!
دولت روحانی در توزیع بستههای حمایتی سابقه موفقی ندارد و امسال هم پس از افزایش نرخ ارز و اُفت شدید ارزش پول ملی و افزایش هزینه زندگی در حالی خبر از توزیع بسته حمایتی داد که بسیاری نسبت به اینکه آیا دولت توانایی انجام این کار را دارد یا نه مردد بودند.
در نهایت دولت در آبانماه سال جاری با تنظیم آییننامهای نهادهای مربوطه را موظف کرد در فاصله زمانی مختلف و به نوبت به گروه و قشرهای مردم بستههای حمایتی ارائه دهد. همزمان محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه اعلام کرد دولت برای جبران افزایش هزینه معیشت پنج بسته حمایتی در نظر گرفته که از جمله آنها، توزیع بسته حمایتی دولت و فوقالعاده جبرانی برای کارمندان و کارگران و اقشار کم درآمد است. بر این اساس همه افرادی که درآمد زیر ۳ میلیون تومان داشته باشند مشمول دریافت طرح بسته حمایتی دولت و سبد کالا ۹۷ میشدند.
این طرح در چند مرحله در حال انجام است. بنا به ادعای دولت در نخستین مرحله ۲۰آبان ماه به ۳ میلیون و یکصد هزار خانواده بستههای حمایتی ارائه شد. این گروه شامل مددجویان حمایتی سازمان بهزیستی و کمیته امداد بودند و مبلغ مورد نظر را به صورت غیرنقدی دریافت کردند و این امکان را داشتند تا با مراجعه فروشگاههای معین کالاهای خود را با قیمت مناسب خریداری کنند.
مرحله دوم توزیع بسته حمایتی از پنجشنبه اول آذرماه در قالب تحویل بسته حمایتی به بازنشستگان کشوری و لشکری و صندوق فولاد با دریافتی کمتر از ۳ میلیون تومان، آغاز شد و این بسته به صورت نقدی به حسابشان واریز شد. در آذرماه کارمندان دولت نیز بسته حمایتی دریافت کردند. مرحله آخر طرح دولت که اکنون در حال اجراست ارائه بسته حمایتی به گروهی شامل کارگران، رانندگان و اقشار و بازنشستگان تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی و اقشار با درآمد کمتر از سه میلیون تومان است.
با این حال بسیاری معتقدند که توزیع این بستهها ناعادلانه صورت گرفته و کارگران فصلی، سربازان متأهل و بیکاران جایی در بین دریافتکنندگان بسته حمایتی ندارند. آن دسته از افرادی که این بسته را دریافت کردند نیز نارضایتیها و انتقاداتی را مطرح میکنند. کارگران نیز از قرار گرفتن در قعر جدول کمک دولت ناراضی هستند و در مجموع اکثر مشمولان این بسته آن را ناکافی و صدقهای عنوان میکنند که تأثیری در زندگی آنها نداشته و نخواهد داشت.
محمد شریعتمداری وزیر تعاون و کار و رفاه اجتماعی درباره افراد زیر پوشش این بسته گفته است که بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان سبد کالایی از خانواده یک نفره و ۴ نفره جزو تحت پوشش هستند و کسانی که تا حالا سبد کالا را دریافت نکردهاند با مراجعه به سازمان بهزیستی مشکلات آنها برطرف خواهد شد.
در این میان بازنشستگان و مستمریبگیران و بخشی از کارمندان دولت نیز مشمول این بسته خواهند بود چرا که درآمدی کمتر از ۳ میلیون تومان در ماه دارند. شریعتمداری درباره این افراد گفته است که «در مرحله بعدی برنامهریزی دولت سبد کالا در اختیار کارمندان قرار خواهد گرفت که تا به امروز کارمندان آموزش و پرورش، سبدهای کالای خود را دریافت کردهاند که متوسط آن ۲۰۰ هزار تومان است. همچنین اکثر اقشار کارمندان دولت کشوری و لشکری و بعد بازنشستگان کشوری و لشکری سبد کالا دریافت خواهند کرد.»
شریعتمداری توضیح داده است که «در مرحله سوم بازنشستگان تامین اجتماعی بودند که سبد کالای خود را دریافت کردند که منابع آن در دو نوبت تأمین شد و هماینک در مرحله اقدام و واریز است.»
با این وجود برخی از بازنشستگان و کارمندان آموزش و پرورش طی روزهای گذشته نسبت به دریافت این بسته انتقاد داشتند. برخی از آنها اصلا بستهای دریافت نکردند و برخی با وجود اینکه قرار بود ۳۰۰هزار تومان دریافت کنند تنها ۱۰۰ هزار تومان دریافت کردند.
شریعتمداری همچنین از زیر پوشش قرار گرفتن بخشی از جامعه در این بسته سخن گفته که زیر پوشش نهاد و دستگاهی مانند بهزیستی و کمیته امداد نیستند و درآمد ماهیانه آنها کمتر از ۳ میلیون تومان است.
شریعتمداری گفته است که این افراد از طریق بانکها و اطلاعات سامانه تأمین اجتماعی شناسایی خواهند شد. این در حالیست که دولت روحانی در چند سال گذشته قادر نبود افراد پردرآمدی که بدون شک توسط بانکها بیشتر قابل شناسایی هستند را پیدا و یارانه نقدی آنها را حذف کند و اکنون مشخص نیست چگونه بر اساس اطلاعات موجود در بانکها یا سامانه تأمین اجتماعی افراد فقیری که حتی این شانس را نداشتهاند که زیر پوشش نهاد و سازمانی قرار بگیرند را شناسایی کند!
یکی دیگر از انتقادهایی که در روزهای گذشته به شیوه توزیع این بسته شده، مربوط به کارگران است. کارگران از نیمه بهار سال جاری تلاش کردند میزان حداقل دستمزد مصوب برای سال ۹۷ را به دلیل افزایش قیمت کالاها و خدمات افزایش دهند اما نه دولت و نه کارفرمایان زیر بار این تغییر دستمزد نرفتند و موجب شدند زندگی خانوادههای کارگری که با افزایش هزینه ۷۲درصدی طی چند ماه روبرو شده بود با بحران بیشتری روبرو شود.
اکنون دولت برای دریافت سبد حمایتی نیز آنها را در آخر صف قرار داده است. دولت تا قبل از ابتدای دی ماه، به مددجویان بهزیستی و کمیته امداد و همچنین به کارمندان دولت، بسته حمایتی ارائه داده است اما به کارگرانِ تحت پوشش قانون کار نه! این در حالیست که متوسط درآمدِ ماهانهی کارمندان دولت بالای دو میلیون تومان است اما متوسط درآمد کارگران به سختی به یک میلیون و پانصد هزار تومان میرسد.
از سوی دیگر ناچیز بودن این بسته و اجباری بودن هزینهکرد آن برای کالاهایی خاص در فروشگاههای از پیش تعیین شده موجب نارضایتی بسیاری از خانوارها شده است. آنها معتقدند بهتر بود این کمک دولتی را میتوانستند در هر جا و به هر شکلی که خودشان صلاح میدانند هزینه کنند.
جدا از این، کمک دولت با مبلغ ۱۰۰ تا ۳۰۰هزار تومانی حتی نمیتواند خوراک یک هفته یک خانوار ۴ نفره را تأمین کند، به ویژه آنکه از زمانی که دولت این بسته را تصویب کرد تا کنون هزینه مواد غذایی همچنان با افزایش روبرو بوده است. برای نمونه قیمت مرغ به کیلویی ۱۴۵۰۰ تومان و قیمت گوشت گوسفند به کیلویی ۷۲هزار تومان در فروشگاههای محلههای متوسط رو به پایین رسیده است.