فیروزه خطیبی – این روزها درآمریکا همزمان است با فصل اهدای جوایزگوناگون هنری از جمله جایزه معتبر «گِرِمی» که هر سال توسط «آکادمیملی علوم و هنرهای ضبطی» به بهترین هنرمندان حوزه موسیقی در سالی که گذشت اهدا میشود.
نماد این جایزه که درسال ۱۹۵۹ پایهگذاری شده، تندیسی طلایی به شکل یک گرامافون قدیمی است و از ارزشمندترین جوایز موسیقی در سطح جهان به شمار میرود.
چهار جایزه اصلی «گرمی»، بدون در نظر گرفتن ردهبندیهای مختلف به آلبوم سال، ضبط سال، آهنگ سال و بهترین هنرمند تازهای که برای اولین بار اثری از خود را رسما منتشر ساخته اهدا میشود و در مجموع نزدیک به ۸۰ عنوان مختلف برای جوایز گرمی وجود دارد که یکی از آنها بهترین آلبوم موسیقی «نیو ایج» است.
ردهبندی موسیقی «نیو ایج» از ۳۰ سال پیش وارد جریان جوایز «گرمی» شده و به موسیقی گفته میشود که از نواها و آواهای تازه و تا کنون شنیده نشده در آنها استفاده شده است.
امسال در این ردهبندی، حمید سعیدی آهنگساز و نوازنده سنتورایرانی به همراه گروه «اوپیوم مون» (افیون ماه) که خود او از پایهگذاران آن است نامزد دریافت جایزه «گرمی» است و این گروه در این ردهبندی با آلبومی به همین نام با چهار گروه دیگر رقابت میکند.
آلبوم «اوپیوم مون» که نام آن برگرفته از یکی از اشعار حافظ است، درهمآمیزی است از موسیقی کلاسیک ایرانی با نمایشی از استادی و مهارت در سازآرایی که در نهایت تجربهای منحصر به فرد و عمیقا جادویی به وجود میآورد.
این نخستین آلبوم گروه «اوپیوم مون» است که از همان روزهای نخست انتشار از طرف منتقدین به عنوان موسیقی «پویا، پُر توان و مسحورکننده» در نشریات آمریکا معرفی شد. ویکتوریا لوسلیف از نشریه «آرت ناو ال ای»، نخستین آلبوم گروه «اوپیوم مون» را «معجونی احساسبرانگیز از درهمآمیزی سازهای زهی، پرکاشن و بیس» خوانده که «شنونده را به یک شانگری لای روحانگیز موزیکال دعوت میکند. موسیقی لذتبخش، پر احساس و در عین حال عمیق، برخاسته از گوشههای دوردست سرزمینهایی پر راز و رمز و کهن که در عین حال کاملا مدرن و امروزی است.»
حمید سعیدی با تکنیک کمنظیر، عمق احساسی و بداههسراییهای که از ویژگیهای نوازندگی او به شمار میرود از ۱۵ سالگی زیر نظر استاد مجید کیانی به آموختن سنتور و ردیفهای موسیقی ایرانی پرداخت و سپس تحصیلات عالیه خود را در آکادمی هنرهای ایران در رشته آهنگسازی زیر نظر استادانی چون فرهاد فخرالدینی و و ارطان ساهاکیان به پایان رساند.
او در دوران فعالیت هنری در ایران برای بیش از ۳۰ فیلم سینمایی و برنامههای تلویزیونی، رقص و هنرهای اجرایی آهنگسازی کرده و با هنرمندانی چون فرشاد فرشته حکمت، رضا داوری، هلنا والدمن و «تئاتر شهر» در تهران همکاری داشته و جایزه آهنگسازی از انجمن منتقدان تئاتر ایران را دریافت کرده است. او علاوه بر اجراهای موفق در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، آهنگسازی و اجرای چندبرنامه فرهنگی ایرانی در موزه هنری شهر لسآنجلس را هم بر عهده داشته است.
حمید سعیدی معتقد است گروه «اوپیوم مون» از شیوههای خاصی در اجرای موسیقی زنده استفاده میکند از جمله شیوه پرسش و پاسخ: «ما از این طریق توانستهایم نوعی «گروو» و سنشوالیتی به این موسیقی اضافه کنیم تا بتوانیم به نتیجه نهایی که دگردیسی و دگرگون کردن در موسیقی است برسیم.»
حمید سعیدی ۹ سال پیش و مدت کوتاهی پس از مهاجرت به آمریکا از طریق یک محل گردهمایی آهنگسازان در لسآنجلس با دیگر اعضای گروه که موسیقیدانهایی از کانادا، اسرائیل و آمریکا هستند آشنا شد وموسیقی آلبوم نامزد جایزه «گرمی» آنها هم از بداههنوازی در یک گردهمایی دوستانه آغاز شد.
لیلی هیدن ویولونیست کاناداییتبار که با هنرمندانی از هربی هنکاک گرفته تا استینگ و راجر واترز نواخته و با ارکستر فیلارمونیک لسآنجلس، و همچنین موسیقیدانهایی چون هانس زیمر و نصرت فتاح علیخان در اماکنی چون اپرای وین، کارنگیهال نیویورک و هالیوود باول اجرا داشته میگوید: «در این دوران خبرهای دروغین، یا همان «فیک نیوز» من احساس میکنم که کلمات دیگر آنچنان اهمیتی ندارند. من اعتقادم را به ترانههای اعتراضی از دست دادهام و خودم را به درون پروسه خلق یک آلبوم موسیقی بدون کلام رها کردم. آلبومی که به نظر من نمادی است از همان صلحی که همه صحبتش را میکنند و مکانی که همگان را در خود میگنجاند. در این دوران جداییها و جداسازیها، میخواستیم صدای عشق بر فراز همه مرزها باشیم. این یک عمل انقلابی است.»
«همه ادیان و اعتقادات بشری یکی بودن و یکی شدن با خالق و پروردگار را تبلیغ میکنند و فقط در روح یکپارچگی بشری است که ما میتوانیم این یکی بودن و یکی شدن را احساس کنیم و از راه صلح و دوستی به هارمونی و کمپوزیسیونی روان برسیم.»
«ام. بی. گوردی» پرکاشنیست آمریکایی علاوه بر ارکستر فیلارمونیک لسآنجلس و ارکستر سمفونی ملی با گروههایی چون «دوبی برادرز» و «گانز اند روزز» و بسیاری دیگر از گروههای معروف همکاری داشته و در ساخت و اجرای موسیقی بیش از ۳۰۰ اثر سینمایی از جمله سری فیلمهای «هری پاتر»، «فروزن» (یخزده) و «ایکس من» شرکت داشته است.
ایتایی دیسرائیلی نوازنده گیتارباس اسرائیلیتبار هم که با موسیقیدانهای برجستهای چون جکسون براون همکاری داشته، شیوههای نوازندگی تازهای را در اجرای موسیقی جاز، راک و فانک ابداع کرده است. او معتقد است بهترین کارهای خود را در آلبومی که نامش نه به معنی افیون بلکه به معنی اندیشیدن است ارائه داده است: «ما در این آلبوم بهترین کارهامون را ارائه دادیم چون این اثر از عشق، انسانیت و احترام به فرهنگ یکایک ما به وجود آمده است.»
حمید سعیدی میگوید شیرینی خبر نامزدی جایزه «گرمی» آلبوم «اوپیوم مون» در این بود که آن را صبح زود از طریق پیامکهای تلفنی دوستانش در داخل ایران شنیده است: «حقیقت این است که من نماینده نسلی از موزیسینهای ایرانی هستم که در کودکی خانوادههایمان از اینکه با ساز توی خیابان میرویم نگران بودند. امکانات هم خیلی محدود بود. مثلا من برای اینکه سازی مثل «اوبوآ» را تجربه کنم و بفهمم چه صدایی دارد بایستی قطعهای برای این ساز مینوشتم و بعد آن را برای اجرا به تلویزیون میدادم و درآنجا نوازندهای میآمد و اجرا میکرد و من صدای آن را میشنیدم. همیشه گفتهام من وامدار همه بچههایی هستم که مثل من کار کردهاند. نسل من هرچند عاشقانه موسیقی سنتی و محلی را اجرا میکردیم اما ایدههای خودمان را هم داشتیم. دنبال تجربههای تازه بودیم و تلاش میکردیم بیان خودمان را داشته باشیم. من به عنوان یک موزیسین تلفیقی همیشه به فکر آن بودم که موسیقی ایرانی را به شکلی ترجمه کنم که راحتتر برای کسی که با این موسیقی آشنا نیست شنیده بشود. برای من مسئله مهم این است که من یا موزیسینهایی که مثل من فکرمیکنند بتوانیم فرصتی به دست بیاوریم که تغییری در صنعت موسیقی ایرانی ایجاد کنیم. من همیشه به دنبال این هدف بودهام و اینکه ببینم بازی صنعت موسیقی در آمریکا چطور کار میکند و خوشحالم که یک قدم نزدیکتر شدهام.»
در طول تاریخ اهدای جوایز «گرمی» از میان هنرمندان موسیقی ایران، تنها محمدرضا شجریان و استاد حسین علیزاده برای آلبومهای «فریاد» و «بی تو بسر نمیشود»، کاندیدای دریافت جایزه «گرمی» شده بودند و در پنجاه و نهمین دوره برگزاری این مراسم، جایزه بهترین موسیقی جهانی سال ۲۰۱۷ به آلبوم «سینگ می هوم» اثر گروه موسیقی جاده ابریشم به سرپرستی یویوما، یکی از معروفترین نوازندگان ویولون سل با آهنگسازی کیهان کلهر اهدا شد.