فیروزه خطیبی (+عکس، ویدئو) یکشنبه ۲۴ فوریه، نود و یکمین مراسم اهدای جوایزسینمایی اسکاردر تئاتر «دالبی» هالیوود، با اجرای ترانه «ما شما را تکان خواهیم داد» از گروه انگیسی «کوئین» آغازشد و با اهدای بیشترین جوایز به دو فیلم «راپسودی بوهمی» (فیلمی درباره زندگی فردی مرکوری خواننده گروه کوئین) و «کتاب سبز» ساخته پیتر فرلی بر اساس داستان واقعی پیانیست برجسته و معروف سیاهپوستی که دردهه شصت میلادی برای اجرای برنامه در ایالت های جنوبی آمریکا سفر میکرد و اهدای اسکار بهترین فیلم سال به آن به پایان رسید.
گفتنی است که اسکار بهترین مستند کوتاه را یک هنرمند ایرانیتبار دریافت کرد. رایکا زهتابچی کارگردان فیلم کوتاه «پریود، ختم کلام» در مستند خود به عادت ماهانهی زنان در هند پرداخته است.
مراسم اسکار امسال برای نخستین بار درطول ۳۰ سال گذشته بدون مجری برگزار شد. کوین هارت، کمدینی که قراربود میزبانی این مراسم را برعهده بگیرد، به خاطرشوخیهای ضد همجنسگرایی که در اوایل کارحرفهای خود در «توییتر» منتشر کرده بود دراواخر ماه دسامبر گذشته اعلام کرد که از پذیرش میزبانی جوایز اسکارمنصرف شده است. بازیگر فیلم «جومانجی: به جنگل خوش آمدید» ازانتشار این «توییت»ها عذرخواهی کرده بود اما حاضرنشد آنها را پاک کند و در نتیجه ترجیح داد در این مراسم حضور نداشته باشد.
برنامه درهمین رابطه، با شوخیهای تینا فی کمدین و بازیگر و اهدای نخستین جایزه اسکار به بهترین بازیگر نقش مکمل زن– رجینا کینگ– برای بازی در فیلم «اگر بیل استریت زبان داشت» آغازشد. رجینا کینگ که برای اولین بار نامزد جایزه اسکار میشد ودر این ردهبندی با بازیگرانی چون اما استون (بازیگر فیلم «محبوب») و ایمی آدامز (بازیگر فیلم «معاون») رقابت میکرد جایزه خود را به خاطره جیمز بالدوین نویسنده فقید آفریقاییتبار و نویسنده نوولی که این فیلم بر اساس آن ساخته شده بود تقدیم کرد: «ایستادن در اینجا به نمایندگی از یکی ازبرجستهترین نویسندگان آمریکایی برایم باورنکردنی است.»
هلن میرن و جیسون موما جایزه بهترین مستند سال را به فیلم «سولوی آزاد» درباره سنگنوردی به تهیهکنندگی «نشنال ژئوگرافیک» اهدا کردند. جایزه بهترین گریم سینمایی به فیلم «معاون» با بازیگری کریستیان بیل درنقش دیک چینی رسید و ملیسا مک کارتی یکی از نامزدهای بهترین بازیگر نقش اول زن، در لباسی فاخر به شیوه فیلم «سوگلی» و شنلی مزین به خرگوشهای عروسکی ،جایزه بهترین طراحی لباس را به روت کارتر برای فیلم علمی- تخیلی و پرتحرک «پلنگ سیاه» اهدا کرد.
خاویر باردم که به همراه آنجلا بست برای اهدای جایزه بهترین فیلم خارجی به روی صحنه آمده بود، پیش از اعلام نام فیلم «روما» ساخته آلفانسو کوارون از کشور مکزیک و برنده این ردهبندی، به زبان اسپانیایی و با لحن کنایهآمیزی به پروژه دیوارمرزی آمریکا و مکزیک دونالد ترامپ اشاره کرد و گفت: «هیچ مرز و دیواری نمیتواند جلودار نبوغ و استعدادها باشد. در هر منطقهای در هر کشور و قارهای از این جهان قصهای هست که ارزش بازگوکردن دارد و داستانی که بتواند ما را تحت تاثیر قرار بدهد.»
کوارون که جایزه اسکار بهترین سینماتوگرافی و بهترین کارگردان سال را برای فیلم «روما» دریافت کرد روی صحنه به تماشاگران گفت: «من به عنوان یک شهروند مکزیکی، با فیلم های خارجی چون «همشهری کین»، «راشومون» و «پدرخوانده» بزرگ شدهام.»
فیلم «روما» که قدردانی کارگردان از خدمتکاری است که نقش دایه او را داشته است، ماجرای زندگی «کلیو» (با بازی یالیتزا آپاراچیو- نامزد جایزه بهترین بازیگرنقش اول زن اسکار امسال) درمکزیکوسیتی دهه ۱۹۷۰ است: «از آکادمی سپاسگزارم که به فیلمی که برمحور زندگی یک زن بومی مکزیکی، یکی از ۷۰ میلیون خدمتکاران بیحق و حقوق که در سراسر دنیا به خدمت در خانه اربابها مشغولند میچرخد، ارج نهاده است. به شخصیتی که همواره در پسزمینههای سینما حضور داشته. این وظیفه هنرمند است که به چیزهایی نگاه کند که دیگران به آن توجهی ندارند. این وظیفه در دنیای امروزکه ازما میخواهند آن را نادیده بگیریم بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.»
پس از اجرای ترانهای از فیلم معروف «مری پاپینز» توسط بت میدلر خواننده و بازیگرسینمای هالیوود در میان چترهای قرمزی که با چراغهای رنگی روشن شده بودند، دانیل کرِگ بازیگر نقش «جیمزباند» و شارلیز ترون بازیگر برنده اسکار، جایزه بازیگر نقش مکمل مرد سال را به ماهرشالا علی بازیگر فیلم «کتاب سبز» اهدا کردند. این دومین اسکار این بازیگر ۴۵ ساله و قهرمان بسکتبال سابق است که پیشتر در سال ۲۰۱۷ نیز اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای ایفای نقش در فیلم «مهتاب» به دست آورد.
ماهرشالا علی در ردهبندی امسال با سام الیوت بازیگر برجسته فیلمهای هنری و سام راکول بازیگر برنده اسکاری که در فیلم «معاون» نقش جرج دبلیو بوش را بازی کرده است رقابت میکرد. او که نقش «دکتر دان شرلی» موسیقیدان و پیانیست برجسته موسیقی جاز را در فیلم «کتاب سبز» بازی میکند در سخنرانی پذیرش اسکار خود گفت: «مایلم از دکتر شرلی سپاسگزاری کنم. کوشش برای دستیابی به گوهر وجود او بود که مرا به اینجا رساند. کار من تنها بازتاب این شخصیت و شیوه زندگیای بود که او انتخاب کرده بود.»
جایزه بهترین فیلمنامه اوریجینال هم به نیک ولهنوگا برای فیلم «کتاب سبز» تعلق گرفت و جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی به اسپایک لی، برای فیلم «بلک ککلکزمن»، فیلمی درباره نژادپرستی اهدا شد. این سینماگرصاحب سبک در سخنرانی پرشوری خطاب به حاضران از آنها خواست تا روز ۲۴ فوریه، کوتاهترین ماه سال که اتفاقا به عنوان «ماه تاریخ سیاهان آمریکا» شناخته میشود را از یاد نبرند: «در چنین روزهایی در سال ۱۶۱۹، چهارصد سال پیش، پیشینیان ما ازآفریقا ربوده و به اسارت کشیده شدند. آنها از صبح تا شب به بیگاری در مزارع پرداختند و این مملکت را ساختند. چهارصد سال کشتن بومیهای آمریکا و بردگی سیاهان. من امشب در مقابل جهانیان از اجدادم قدردانی میکنم. همه ما برای بازیافتن ویژگیهای انسانی، خرد و عشق با پیشینیانمان در ارتباط هستیم. این لحظه مهمی است.»
اسپایک لی که از مخالفان سرسخت دونالد ترامپ به شمار میرود از تماشاگران خواست تا با شرکت در انتخابات سال ۲۰۲۰ با وجدانی بیدا، میان عشق و نفرت یکی را انتخاب کنند: «بیایید کاری که درست است را انجام بدهیم.»
بهترین موسیقی اوریجینال متن یک فیلم به لودویگ گورانسون آهنگساز جوان آمریکایی برای فیلم «پلنگ سیاه» و بهترین ترانه یک فیلم به ترانه «خالی» اثر لیدی گاگا برای فیلم «ستارهای متولد میشود» اهدا شد. لیدی گاگا جایزه خود را در حالی که به شدت احساساتی شده بود دریافت کرد و به تماشاگران گفت: «اینجا جایزه مطرح نیست. این نشانهای از اهمیت پشتکار وسختکوشی است و اینکه اگر رویایی دارید حتما به دنبالش بروید چون آن را به دست خواهید آورد.»
گری اولدمن و الیسون جنی، برندگان سال گذشته جوایز اسکار، نام برنده جایزه بهترین بازیگر مرد سال– رامی ملک– بازیگر نقش فردی مرکوری در فیلم «راپسودی بوهمی» را اعلام کردند.
ملک که از یک پدر و مادر مصری در آمریکا متولد شده است در این ردهبندی با بازیگرانی چون کریستیان بیل، ویلم دوفو و ویگو مورتنسن رقابت میکرد. او درسخنانی به تماشاگران گفت: «فردی مرکوری یک هنرمند همجنسگرا و فرد مهاجری بود که در طول زندگی سعی کرد خودش باشد. من هم مثل فردی مرکوری از یک خانواده مهاجر میآیم و برنده شدن چنین جایزه ی برایم باورنکردنی است. این لحظه برای همیشه در خاطرم خواهد ماند.»
جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن امسال که انتظار میرفت به گلن کلوز بازیگر قدیمی برای ایفای نقش در فیلم «همسر» اهدا شود از دست فرانسیس مک دورمند و سام راکول به الیویا کلمن بازیگر انگلیسی برای بازی شگفتآورش در فیلم «محبوب» اهدا شد. کلمن ضمن قدردانی از کارگردان فیلم، یورگوس لانتیموس، به رقبایش در این ردهبندی از جمله لیدی گاگا و گلن کلوز ادای احترام کرد.
در پایان مراسم، جایزه اسکار بهترین فیلم سال توسط جولیا رابرتز به فیلم «کتاب سبز» اهدا شد. هرچند بنا بر پیشبینی منتقدان انتظار میرفت فیلم «روما» این جایزه را به دست بیاورد. اما این فیلم که توسط سرویس «نت فلیکس» تهیه شده در صورت برنده شدن میتوانست تغییرات عمدهی تجاری در صنعت سینمای هالیوود که سعی دارد تماشاگران بیشتری را به سینماها بکشاند به وجود آورد چرا که این روزها تماشاگران ترجیح میدهند بجای سینما رفتن، فیلمها را در آرامش چهاردیواری خانه خود یا هر جای دیگری که دوست دارند تماشا کنند.