عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید در سال ۹۸ با پیگیری مجلس و دولت شاهد اتفاقات مهمی در بخش مسکن خواهیم بود.
این جمله در حالی امروز، یکشنبه ۱۹ خرداد، از سوی رئیس کل بانک مرکزی بیان شده است که وضعیت قیمت‌ها بازار مسکن به بحرانی‌ترین شرایط خود طی سال‌های گذشته رسیده است. بهای زمین و خانه در شهرهای مختلف تا بیش از ۳ برابر طی یک سال و نیم اخیر افزایش یافته؛ قیمت نهاده‌های ساختمانی و مصالح نیز چند برابر شده و اجاره‌بها به ویژه در کلانشهرها با افزایش چند ۱۰ درصدی روبرو شده است. از سوی دیگر گرانی و عدم توان خرید ملک از سوی غالب اقشار جامعه، رکودی عمیق در بازار مسکن ایجاد کرده است.
دولت که طی ۵ سال گذشته به پله پله بحرانی‌تر شدن بازار مسکن بی‌اعتنا بوده اکنون با توجه به اینکه بحران بازار مسکن دامن اجاره‌نشین‌ها را گرفته، وارد عمل شده تا شاید بتواند این بحران عظیم را کاهش دهد اما دقیقاً مشخص نیست چقدر از این تکاپو واقعی است و چقدر ادعای پوچ و وعده‌های بی‌عمل!
امروز وضعیت بازار مسکن به گونه‌ای است که حسین عبده‌تبریزی اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی گفته است «قدرت خرید برای یک خانه ۶۵ متریِ یک میلیارد تومانی برای ۹۰ درصد مردم وجود ندارد و امروز قیمت‌های امروز در بازار مسکن با دلار ۱۸ هزار تومانی محاسبه شده است.»
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه ۱۹ خردادماه «طرح ملی مسکن» را مورد بررسی قرار دادند. در این نشست که با ریاست علی لاریجانی برگزار شد وزیر راه و شهرسازی، رئیس کل بانک مرکزی، وزیر کشور، رئیس بنیاد مسکن نیز در جریان بررسی طرح ملی مسکن حضور داشتند.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در این جلسه گفت: «توجه به اولویت نخست کشور که موضوع اقتصادی است و توجه جدی به استقلال اقتصادی، کارآفرینی ، تولید ملی و رفع موانع آن مهمترین وظیفه دولت و مجلس است. در این زمینه یکی از موضوعات مسئله مسکن در کشور است که در بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس بین ۵۰ تا ۸۰ درصد متوسط درآمد افراد را در برمی گیرد که این رقم بسیار غیرمتعادل است.»
به عقیده رئیس مجلس شورای اسلامی با مدرک تحصیلی دکترای فلسفه، «یکی از روش‌های کاهش قیمت مسکن بیرون کشیدن زمین از بورس‌بازی است و البته داشتن طرح فراگیر در ساخت‌وساز مسکن نیز ضروری محسوب می‌شود. یکی از مسائل و چالش‌هایی که نمایندگان به آن می‌پرداختند همین موضوع بود.»
علی لاریجانی همچنین گفته است که «کمیسیون عمران مجلس در این زمینه جلساتی را با مسئولین مربوطه برگزار کرده و نهایتاً در جلسه‌ای با حضور وزیر راه و شهرسازی، رئیس بانک مرکزی، رئیس بنیاد مسکن، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و رئیس کمیسیون عمران ابعاد آن بررسی شد و تحقق ایده یک میلیون مسکن در هر سال از سطح روستا تا شهرهای کوچک، متوسط و بزرگ چگونه می‌تواند انجام پذیرد و نحوه پشتیبانی دولت و تسهیلات بانکی در سطوح مختلف و حجم کلان تسهیلات بانکی در این زمینه مشخص شد.»
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی نیز در این نشست با بیان اینکه تحولات مسکن رابطه معناداری با تحولات نرخ ارز دارد، گفت که وزارت راه تلاش دارد با پایدار کردن تولید مسکن از این مرحله عبور کند.
وزیر راه و شهرسازی افزود: «ما در بحث وضعیت مسکن در وزارت راه از بدو ورود نسبت به روان‌سازی و ایجاد گشایش در تولید و عرضه مسکن اقدام کردیم تا بتوانیم تولید مسکن را به یک امر پایدار تبدیل کنیم و در جهت پاسخگویی به نیاز واقعی جامعه اعتمادسازی لازم را بین توسعه‌دهندگان، انبوه‌سازان و مردم ایجاد کنیم.»
عبدالناصر همتی مدیر کل بانک مرکزی نیز در این نشست گفت: «سقف تسهیلات وام مسکن در گذشته برای زوجین ۱۰۰ میلیون تومان بود که این رقم در حال حاضر به ۱۶۰ میلیون تومان در شهرهایی مانند تهران افزایش یافته و سقف وام مسکن ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است که با پیگیری مجلس و دولت شاهد اتفاقات مهمی در سال ۹۸ در بخش مسکن خواهیم بود.»
محمدرضا رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس هم با بیان این که در کشور بیش از پنج میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی نیاز است، گفت: «متوسط افزایش قیمت مسکن در یک سال گذشته در کل کشور به جز تهران بیش از شش و نیم میلیون تومان و در تهران ۱۲ میلیون تومان بوده است.»
وزیر راه و شهرسازی درباره جزییات اقدامات این وزارتخانه و در کنار افزایش وام مسکن برای زوج‌های جوان گفته است: «وزارت راه برنامه تولید ۴۰۰ هزار واحد مسکونی برای سال‌های ۹۸ و ۹۹ در کنار تکمیل مسکن مهر در برنامه خود قرار داده ادامه داد، شاخص مهم ما تعداد ازدواج‌هایی است که صورت می‌گیرد. به طور مثال در سال ۹۷، ۵۳۳ هزار فقره ازدواج ثبت شده که اگر فرض کنیم ۲۰ درصد آن‌ها دارای تمکن تأمین مسکن هستند، به طور طبیعی باید برای ۸۰ درصد برنامه‌ریزی کنیم. وظیفه مهم ما تعادل بخشی به عرضه و تولید مسکن است.»
وزیر راه و شهرسازی افزوده که «با ایجاد گشایش در مسیر فراهم ساختن دادن جواز به کسانی که می‌خواهند مسکن احداث کنند، عرصه مسکن را روان‌سازی خواهیم کرد و در این راستا به واحد‌های استانی تأکید کردیم که در این زمینه اقدام کنند.»
وزیر راه همچنین گفته است: «در شورای عالی شهرسازی و معماری روان‌سازی کردیم تا در مکان‌هایی که لازم است، اگر افزایش تراکم است، اقدام شود یا اگر با کمبود عرصه مواجهیم، عرصه‌هایی را برای تولید مسکن در نظر بگیریم. همچنین با هماهنگی شورای پول و اعتبار منابع مالی مورد نیاز را افزایش قابل ملاحظه دادیم و سالانه ۲۷ هزار میلیارد تومان را برای پشتیبانی آن در نظر گرفتیم.»
با این همه باید دید طرح دولت و مجلس برای برون رفت از بحران کنونی عملی است یا خیر. به ویژه اینکه آمار و گزارش‌ها وضعیت بسیار ناگواری را نشان می‌دهد. بر اساس گزارش‌ها گرانی قیمت ملک موجب کاهش ۶۵ درصدی معاملات مسکن شده و بسیاری از کسانی که در تلاش برای خرید مسکن بودند اکنون دیگر امیدی به خرید ملک ندارد. از سوی دیگر افزایش قیمت اجاره موجب شده بسیاری از اجاره‌نشین‌های ساکن محله‌های مرکزی کلانشهرها به حاشیه‌ها رانده شوند.
