گروه کشاورزی پروژه ققنوس ایران در یک گزارش کوتاه تطبیقی درباره اقدامات مؤثر جهت توسعه پایدار، امید میدهد که هنوز برای نجات عرصهی کشاورزی ایران نه تنها دیر نشده بلکه ظرفیتهایی در کشور وجود دارد که میتوان آنچه را تخریب شده در سه مرحله بطور پایدار بازسازی کرد.
*****
تولید و صادرات، محور اصلی رشد اقتصادی و افزایش شاخصهای زندگی در دنیای مدرن را تشکیل میدهد. این در حالیست که خامفروشی (به معنی تولید و عرضه محصولات به حالت خام و بدون ارزش افزوده) کمبازدهترین شکل تجارت در دنیای امروز قلمداد میشود. به عنوان مثال، در حالی که بر طبق آخرین آمار منتشر شده، ارزش صادرات نفت خام ایران چیزی نزدیک به ۵۳ میلیارد دلار است، ارزش تنها شرکت آمازون، نزدیک به ۹۰۰ میلیارد دلار برآورد میشود (بیش از ۱۵ برابر ارزش صادرات کل نفت خام ایران).
صرف نظر از مورد بالا، صادرات محصولات خام کشاورزی، هنوز با داشتن سودآوری قابل توجه، بخش بزرگی از تجارت در دنیای امروز را به خود اختصاص داده است. به عنوان مثال، تنها در سال ۲۰۱۶، بدون در نظر گرفتن گیاهان رنگی و دارویی، ارزش تجارت جهانی گیاهان ادویهجات بالغ بر۱۰ میلیارد دلار بوده که فلفل سیاه ۲۰ درصد از این سهم را به خود اختصاص داده است. تجارت جهانی زعفران (به همراه صنایع وابسته) بالغ بر ۸ میلیارد دلار قلمداد میشود. این در حالیست که بازار جهانی سبزیجات بالغ بر ۷ میلیارد دلار و حجم بازار جهانی میوههای درختی در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار بوده است. حجم بازار جهانی خرما نیز بالغ بر یک میلیارد دلار برآورد شده که با روندی تصاعدی رو به افزایش است.
با این حال، حتی در این مورد نیز کشور ایران فقط به سهم بسیار ناچیزی از امکانات و ظرفیتهای تولیدی خود دست یافته است. به عنوان مثال، کشور هلند با مساحتی نزدیک به تنها دو استان مازندران و گیلان، اولین صادرکننده گیاهان زینتی و دومین صادرکننده گیاه زنجبیل در جهان است. کشور نیوزلند با مساحتی نزدیک به استان خراسان (شمالی، جنوبی و رضوی)، با ۲۶۸میلیون دلار، پس از چین، دومین صادرکننده عسل در جهان محسوب میشود.
سوء مدیریت و سیاستگذاریهای نادرست در تمامی ابعاد کشور، به همراه در نظر نگرفتن تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی در درازمدت، لطمات جدی (ولی در عین حال جبرانپذیر) به حوزه تولید در بخش کشاورزی ایران وارد کرده است. این امر، نه تنها باعث ایجاد بحرانهای حاد زیست محیطی مانند سیل، آلودگی و خشکسالی شده است، بلکه با ایجاد و ادامهی توسعه ناپایدار، آسیبهایی جدی را نیز به بخش تولید کشاورزی کشور وارد کرده است. به عنوان مثال، پس از دستیابی به مثلا «خودکفایی گندم» در سال ۱۳۸۲، ایران هماکنون به یکی از بزرگترین واردکنندگان گندم در جهان تبدیل شده و تنها در طی چند سال گذشته، جایگاه تاریخی خود در جهان را به عنوان تولیدکننده اصلی پسته و خرما (و در آیندهای بسیار نزدیک زعفران و انار) از دست داده است.
با وجود مواردی که ذکر شد، تنها با رعایت اصول توسعه پایدار و با در نظر گرفتن تمامی ابعاد آن (زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی)، تقریبا تمامی مشکلاتی که نام بردیم قابل حل بوده و کشور ایران بار دیگر توانایی قرار گرفتن در بالاترین سطوح تولید بخش کشاورزی در جهان را دارد. برای نمونه، کشوری مانند مراکش، با برنامهریزی صحیح، توان ایجاد ۲۳۰ هزار شغل جدید برای زنان و بطور اعم در بخش کشاورزی و صنایع وابسته (مانند صنایع دستی، مواد غذایی، نوشیدنی، ادویه و رنگرزیهای گیاهی) را دارد. همچنین کشور فیلیپین با پتانسیل ایجاد ۵۷۵ هزار فرصت جدید شغلی توانایی ایجاد تحولی جدی در بازار کسب و کار و به تبع آن رشد اقتصادی خواهد داشت.
در این خصوص، راهکارهای عملی و اجرایی زیر در سه بازه زمانی کوتاهمدت،میانمدت و بلندمدت پیشنهاد میگردد:
۱.کوتاهمدت:
۱.۱ آموزشهای کاربردی و عملی به کشاورزان در خصوص نحوه دستیابی و بهینهسازی پروسههای تولید شامل اصول گیاهشناسی، آبیاری، مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز.
۱.۲ آموزشهای کاربردی و عملی به علاقمندانِ کارآفرینی در ابعاد خرد* در بخشهای مختلف کشاورزی.
۱.۳ آموزشهای کاربردی و عملی به کشاورزان در حوزه فروش و صادرات محصولات کشاورزی.
۲.میانمدت:
۱.۱ پیوستن به سازمان تجارت جهانی و تبعیت از اصول و قوانین بینالمللی در حوزه تجارت در جهت افزایش توان رقابتی کشاورزان ایرانی.
۱.۲ انجام تحقیقات کاربردی توسط بخشهای اجرایی (وزارت خانه) به منظور ارائه راه حل در مورد مشکلات تولیدی کشاورزان.
۱.۳ افزایش بازده تولیدی کشاورزان با توسعه و اجرای مکانیزاسیون.
۳.بلندمدت:
۱.۱ بازسازی و ترمیم چرخههای طبیعی آب که توسط اقدامات غیرعلمی و سودجویانه (مانند سدسازیهای متعدد، حفر بیرویه چاههای عمیق، و آلوده ساختن رودخانهها و دریاچههای آب شیرین) مختل شدهاند.
۱.۲ توسعه وسیع جنگلکاری و بازسازی مناطق جنگلی طبیعی (استانهای مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و حوزه زاگرس).
۱.۳ اجرای عملیات شوریزدایی از خاکهای زراعی کشور که به دلیل عدم مدیریت علمی در خصوص توزیع کود و آب برای آبیاری، بسیاری از مناطق حاصلخیز کشور را با کاهش (و در بعضی از موارد نابودی) تولید مواجه کرده است.
*Small and Medium Enterprises (SME)
ارقام و اطلاعات آماری از منابع زیر استخراج شده است:
مرکز تجارت بین المللی:International Trade Center (ITC)
https://www.trademap.org
https://exportpotential.intracen.org
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحدFAO
مرکز تجارت جهانی WTO
دفتر طرح ملی گیاهان دارویی؛ وزرات جهاد کشاورزی در ایران
اون دوست ایرانی به انگلیسی. البته که صنعت از کشاورزی سود ده تر هست و برای ایران کم آب هم بهتر. اون به جای خود. این هم به جای خود. گروه کشاورزی بررسی هاش به یه نوشته رسیده. البته بیشتر حالت کلی گویی داره ولی شروع خوبیه. ولی فراموش نکنید همین مجارستان با پول میوه کل کشور رو اداره میکنه!!! یا کشوری مثل آلمان تولید گسترده گندم هم داره. ما باید موارد کم آب رو توسعه بدیم. زعفران و پسته عالیه. میشه خیلی از نقاط ایران پسته کار بشه. خیلی خیلی هم از گندم سود آور تر. غذا اولیه ترین نیاز بشره. اسپانیا کلی با کشاورزی پول درمیاره.
یکى از مشکلات ایران براى مثال :فروش زعفران به کشور اسپانیا و انهـا زعفران ایرانى را با بسته بندى هـاى استاندارد شده به نام زعفران اسپانیا به فروش میرسانند با قیمتى چندین برابر
ویا فرش چینى هـندى و اخیرا افغانى در بازار اروپا ولى با طرح هـاى ایرانى و به اسم مثلا بیجار و یا اصفهـان و کاشان وووو
و ج اسلامى هـم میداند ولى اقدامى نمیکند
وباید در این مورد فکرى کرد
۴= در ان مجتمع ها مانند سایر کارخانجات صنعتی مانند هپکو اراک , ماشین سازی اراک, تراکتور سازی اراک , تراکتور سازی تبریز , موتو ژن تبریز , آلومینیوم پارس , واگن سازی اراک برای قطار ., و ده ها مجتمع صنعتی دیگر که خود همه آنها را از نزدیک دیده و برایشان کار کرده ام متخصصان خارجی و داخلی صاحب ایده و مستقل در راس کار بودند که حرفه ای و برای این کارها آموزش دیده بودند بنابرین این حرف گروه کشاورزی ققنوس در ایرانی آزاد و به دور از ملاهای ابله ایران ویران کن با همکاری ایرانیان متخصص کاملا عملی میباشد
۳=زمینها به یغما رفت , گاوداری و کارخانه قند که لازم و ملزوم یکدیگر بودند ( از ملاس باقیمانده چغندر در کارخانه قند برای تغذیه گاوهای پروار آلمانی استفاده میشد ) تا آنجا که میشد چاپیده شد و ادامه آنرا امروز در هفت تپه نیشکر میبینید و الماس نصب شده در برجک کارخانه قند که برای جلوگیری از رعد و برق بود توسط مسول بسیج منطقه که قبلا در کارخانه انباردار بود به سرقت رفت که البته با تلاش برگشت . این یک نهال از صدها نهالی بود که به وسیله شاه ایران دوست بر زمین نشسته بود تا ایرانیان با آبیاری ان کشور خود را در سال ۱۳۶۱ به عظمت برسانند . آیا لیاقت داشتیم ؟؟
۲=این کشاورزان هم در آنجا کار میکردند هم زمینهای خود را داشتند و محصول چغندر خود را به شرکت میفروختند . ماشین آلات عظیم کاترپیلار ان در جهان نمونه که بعد از این شورش ننگین به وسیله چپ خائن ایران به سبب نزدیکی به آذربایجان شوروی انتقال داده شد و اتفاقا کارخانه قند ان به وسیله لهستانی ها که آنزمان کمونیست بودند ساخته میشد که این نشان میداد شاه ایران به آبادانی ایران توجه داشت نه به چیز دیگری . بعد از این شورش ایران ویران کن همین آقای کلانتری به ریاست آنجا منصوب و در ویرانی ان کمال همکاری را با مشتی بیسواد انجام داد
۱=مجتمع های کشت و صنعت در زمان شاه فقید و ایران ساز به همین دلیل مستعد بودن کشاورزی در ایران بنا شده بود مهمترین آنها کشت و صنعت دزفول و هفت تپه و دشت مغان بود که کشاورزی صنعتی در مقیاس عظیم در آنها بر پا شده بود دشت مغان که در گوش نقشه و در همسایگی شوروی سابق بود و به ویژه شهر پارس اباد مرکز ان صاحب فرودگاه مجهزی شده بود که با توجه به عظمت زمینهای کشاورزی و میوه و مستعد بودن زمین که کیلومترها در کیلومتر مساحت ان بود قطب عظیم کشاورزی صنعتی ایران میشد این مجتمع شامل : گاوداری مدرن , کارخانه قند ,و,,, بود که هزاران شغل کاری در منطقه ایجاد کرده بود و علاوه بر …..
۳- بیش از چندین ملیون جوان تحصیل کرده دانشگاهی فنی بیکار در ایران داریم که محتاج کار برای باز سازی ایران مدرن و صنعتی هستند . همان طرح شاه فقید محمد رضا پهلوی ٬ پیش بسوی صنعتی شدن و تمدن بزرگ . انوقت شما طرح فروش ٬کاه و یونجه و پسته و خربزه هندوانه میدهید . من نه دکترم ٬ نه پروفسور و نه حتی لیسانس . اما کر و کور نیستیم . درضمن باید اولویت شما امنیت ٬ بعد ازادی و ابادی باشد . پس اول طرحی برای امنیت ارایه کنید انوقت ابادی و ازادی . با ارزوی موفیقت در راه امنیت و ابادی و ازادی ایران . رضا شاه روحت شاد .
۲- یا مس سرچشمه کرمان که بعد از شیلی بزرگترین ذخایر مس جهان می باشد . یا گاز سرشار در مناطق زاگرس . خلاصه اینکه همه کشورهای در حال توسعه و پیشرفته هر چند از کشاورزی و کشاورز حمایت می کنند ولی ۹۰ ٪ محصولات مصرفی کشاورزی انها وارداتی هستند و چرخش بازار جهانی کشاورزی را در کنترل خود دارند . اسناد و فاکتور ها در اینترنت و ارشیو جهانی موجود است . عریزان سیمرغ ٬ ما در سال ۲۰۱۹ میلادی زندگی میکنیم لطفا مردم اسیر حکومت تبهکار را خام و بی خبر از دنیا و تحولاتش نپندارید و طرح های تولیذی و صنعتی ارایه کنید .
۱- مسلما کشاورزی و محصولات ان از پایه های مهم صادرات و واردات کشورها می باشد . به کارشناسان عریز یاد اوری می شود که کشاورزی ایران کشاورزی صنعتی و مدرن نمی باشد و ایران خود وارد کننده محصولات از قبیل ٬ گندم و برنج و چای و زویا و میوه می باشد و قادر به رقابت در بازار جهانی نیست . اگر هم در این زمینه صنعتی و مدرن بشود قادر به تامین نیاز ۸۰ ملیونی ایران هم نمی باشد . دوم اینکه لطفا مردم هر استانی را اگاه بسازید بغیر از کشاورزی چه منابع طبیعی دیگر در این استانها وجودارد . مثلا شمال ایران از گلستان و مازنداران و گیلان داری ذخایر عظیم گاز و نفت می باشد که اگر استخراج و به فروش برسد میتواند به تنهایی از دوبی و امارات مدرن تر باشد .