فیروزه خطیبی (+عکس، ویدئو) اردشیر فرح آهنگساز و نوازنده برجسته گیتار و نامزد جایزه موسیقی «گرامیز» ساکن لسآنجلس، عضو و از پایهگذاران گروه دو نفره «استرانز و فرح» که به عنوان دو تن از بهترین نوازندگان گیتار آکوستیک در سطح جهان شناخته میشوند، این روزها علاوه بر اجرای کنسرتهایی در فستیوالهای «جاز» در سطح بینالمللی، بخشی از اوقات فراغت خود را به تدریس تخصصی و آنلاین شیوههای نوازندگی خود اختصاص داده که در میان علاقمندان گیتارنوازی در سراسر جهان از جمله داخل ایران طرفداران زیادی دارد.
اردشیر فرح در طول سالها و از زمان مهاجرت به آمریکا، در رشتههای مختلف موسیقی از جمله فلامنکو، جاز، جاز فیوژن، موسیقی آمریکای لاتین، موسیقی پاپ، راک و موسیقی جهانی چه روی صحنه و چه در استودیوهای صفحهپرکنی فعالیت داشته و ضمن کار با هنرمندان برجسته غیرایرانی، با برخی ازمعروفترین هنرمندان ایرانی هم به اجرای برنامه پرداخته است.
اجرای اردشیر فرح با گوگوش و بابک امینی:
https://youtu.be/fatGfUVUYbU
اردشیر فرح که نواختن گیتار را در نوجوانی آغازکرده، در جامعه غیرایرانی هم از نظر تکنیک و سرعت نواختن گیتار، با جان مک لفلین موسیقیدان و گیتارنواز برجسته انگلیسی موسیقی جاز و ال دیمیولا نوازنده آمریکایی گیتار جاز فیوژن مقایسه میشود؛ هنرمندانی که از نوجوانی نگاه او را نسبت به موسیقی عوض کردند و در نهایت در سال ۱۹۷۹ هنگامیکه اردشیر با خورخه استرانز گیتاریست برجسته کوستاریکایی و یکی دیگر از رهروان این نوع موسیقی آشنا شد، همین مسئله آغازی شد برای پایهگذاری گروه و همکاری استرانز و فرح.
اجرای «بال پروانه» توسط استرانز و فرح:
موسیقی گروه «استرانز و فرح» آمیختهای است از موسیقی شرق با جنبههایی از موسیقی فلامینگو و پرکاشنی که ریشههای آفریقایی و کوبایی دارد. این دو هنرمند از سال ۱۹۸۰ تا امروز بیش از ۲۰ آلبوم منتشر کردهاند. از جمله آلبوم «پرایمال مجیک» که در سال ۱۹۹۰ در راس فهرست موسیقی جهانی مجله موسیقی «بیلبورد» قرار گرفت. آلبوم دیگر این دو به نام «هیت آو د سان» هم در ردهبندی ۱۰ آلبوم برجسته فهرست موسیقی جهانی قرار داشت. «استرانز و فرح» که در ماههای آینده در چند فستیوال جهانی «جاز» برنامههایی اجرا خواهند کرد، به تازگی آلبوم «قصه دو گیتار» را منتشر کردهاند که درواقع آغاز فصل تازهای از همکاری دیرینه این دو نوازنده برجسته گیتار و موسیقی منحصر به فرد آنهاست. موسیقی با ریتمها و ضرباهنگهای رنگارنگ که اینبار همراه با ۱۱ موزیسین مهمان تازهترین تجربیات گروه را به دوستداران موسیقی آنها ارائه داده است.
یکی از مهم ترین ویژگیهای موسیقی «استرانز و فرح» حفظ اصالت یا همان تاثیر گرفتن از موسیقی کشورهای خاص خودشان– ایران و کوستاریکا- است. در نتیجه موسیقی آنها خوشنوازی است ریتمیک، سرشار از بداههسرایی و قطعات کمنظیری که از درون ترکیبی از موسیقی آمریکای لاتین و ایران به وجود آمده است.
«فیروزه» قطعهای از «استرانز و فرح»:
اردشیر فرح از ۱۲ سالگی در زمینه موسیقی راک به نواختن گیتار پرداخت: «در آن زمانها به کار نوازندگی به عنوان حرفهای به صورت تحقیرآمیزی نگاه میشد. آن را «مطربی» میدانستند. اما با وجود مخالفتهای پدرم و مردهای خانواده، مادرم با شجاعت از این علاقه من به موسیقی حمایت و مرا تشویق به نواختن گیتار کرد.»
اردشیر فرح در نوجوانی ضمن تحصیل در انگلستان به شدت تحت تاثیر جان مک لفلین و شیوههای نوازندگی این گیتاریست برجسته انگلیسی قرارگرفت: «در آن زمان من هر تابستان به تهران بر میگشتم. گروههای ایرانی شکل گرفته بودند که معروفترین آنها «اعجوبهها» و «بلک کتز» بودند. «بلک کتز» را شهرام شبپره پایهگذاری کرده بود و در «قصر یخ» برنامه داشتند. همزمان فرشید رمزی در تلویزیون ملی ایران برنامه «استودیو ب» را تهیه میکرد که همین بچههای موزیسین در آنجا موسیقی غربی را به سبک و شیوه خودشان اجرا میکردند. بعدها گروههایی مثل «شبح» با فیروز فرجی که خیلی محبوب بود و «تکخال»ها هم وارد این جریان شدند. این گروهها موزیکهای آمریکایی و انگلیسی معروف را اجرا میکردند. نوجوانهایی مثل ما هم میرفتیم و با این موزیک در اماکنی که به آنها «ته دانسان» میگفتند میرقصیدیم.»
اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی «کلوپ آلمانها» در تهران تبدیل به محلی برای رقص و اجرای موسیقی پاپ و راک زنده شد.
تابستان سال ۱۹۷۱ اردشیر فرح که در انگلستان کنسرتهای راک زیادی را تماشا کرده بود در بازگشت به تهران تحت تاثیر این موسیقی و همچنین کنسرت تاریخی «ووداستاک» که در شهری به همین نام در نیویورک اتفاق افتاد، به همراه جمعی از دوستانش یک گروه «راک اند رول» تشکیل داد و این گروه برای نخستین بار کنسرتی را در «کلوپ آلمانها»ی تهران اجرا کرد: «هرچند برگزارکنندگان موزیک رقص میخواستند اما ما موسیقی جیمی هندریکس، سانتانا و گروههای راک معروف آن دوران را بجای موسیقی رقص اجرا کردیم و برای اولین بار بچهها بجای رقصیدن نشستند و یک اجرای راک را روی صحنه تماشا کردند. بعدها خیلی از بچههای موسیقی راک مثل کوروس شاهمیری و اندی مددیان هم از همانجا– کلوپ آلمانها- کارشان را شروع کردند و برنامههای زیادی اجرا کردند.»
اردشیر فرح میگوید از آنجا که تمام خانوادهاش در رشته مهندسی راه و ساختمان تحصیل کرده بودند او هم پس از ۵ سال زندگی و تحصیل در انگلستان به آمریکا رفت تا تحصیلات خود را ابتدا در بوستون و سپس در کالیفرنیا ادامه بدهد: «اما سرنوشت من با موسیقی گره خورده بود و با وقوع انقلاب و مهاجرت جمعی هنرمندان ایرانی به لس آنجلس من هم کار خودم را نه در رابطه با مهندسی راه و ساختمان بلکه در زمینه موسیقی با گروه «استرانز و فرح» و آهنگسازان و خوانندگان معروف ایرانی بطور حرفهای آغاز کردم.»
اجرای ترانه «اگه یه روز» با فرامرز اصلانی:
اردشیر فرح که همواره به ایرانی بودن خود افتخار کرده و به ایجاد ارتباط با هموطنان خود علاقمند است از یک سال پیش در شبکه اجتماعی اینستاگرم با هزاران تن از هواداران موسیقی خود از جمله گیتاریستهای طرفدار سبک نوازندگی «استرانز و فرح» در تماس بوده است: «عده زیادی در ایران هستند که خیلی جدی و با انگیزههای فراوان این سبک موسیقی را که مخلوطی از فلامینگو و موسیقی «جاز» است را دنبال و آن را اجرا میکنند. از طریق اطلاعات اینستاگرم متوجه شدم کسانی که در ایران مرا بهاصطلاح دنبال میکنند، گیتارنوازانی بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال هستند. در حالی که این دموگرافیک در آمریکا خیلی فرق میکند و این نوازندگان از سنین خیلی بالاتر، چهل به بالا هستند که ما را دنبال میکنند.»
وی ادامه میدهد: «این سبک موسیقی که با مضراب یا بدون مضراب به سبک فلامینگو و روی گیتارهای ساخت ایران با چوبهای وارداتی زده میشود امروزه بین نسل جوان بسیار رواج پیدا کرده. از دیگر کسانی که این نوع نوازندگی را رواج دادهاند هنرمندانی مثل فرامرز اصلانی هستند و جوانها دوست دارند به سبک او بخوانند و با گیتار خودشان را همراهی کنند. بعد از آقای اصلانی این «استرانز و فرح» هستند که به خاطر ایرانی بودن من مورد توجه قرار دارد. مثلا یک عده گیتاریست هستند که در شهر شیراز فعالیت میکنند و من با آنها در تماس دائمی هستم و واقعا باید بگویم در بین آنها گیتاریستهای عالی وجود دارند. یعنی گیتاریستهای خوبی در سطح بینالمللی! اما به خاطر شرایطی که در ایران وجود دارد این نوازندگان ناچار فعالیتهایش محدود به تدریس است. البته شاگردانی هم هستند که بطور حرفهای با خوانندگان روز در تهران مینوازند و من چندین جلسه با آنها کار کرده ام و سبک کار خودمان یعنی «پیک استایل» را به آنها یاد دادهام. در این مرحله از فعالیتهای هنری، از برقراری این ارتباطها بینهایت خوشحالم.»
عالی بود . اردشیر فرح از معروفترین نوازنده های گیتار در استاندارهای جهانی می باشد . مانند ، آرمیک ، مواذن . حسین یاسری و و دیگر هنرمندان ایرانی که در رشته موسیقی کلاسیک جهانی در ارکستر سمفونی های اروپا مشغول هستند . اگر ممکن است از گیتاریست برجسته ، حسین یاسری که ساکن برلین است گزارشی تهیه کنید . با تشکر از کیهان لندن .