بانک تجارت به تازگی فهرستی از ۱۸ بدهکار این بانک را که وام دریافت اما آن را تسویه نکرده‌اند منتشر کرده است. در این فهرست نام افراد حقوقی چون شهرداری مشهد و یک موسسه خیریه و همچنین افراد حقیقی مانند محمدرضا زنوزی‌مطلق و برادران ریخته‌گران که نام‌شان در پرونده‌های فساد اقتصادی کلان نیز به چشم می‌خورد وجود دارد.
عدم پرداخت وام‌های کلان دریافت شده از بانک‌ها طی سال‌های گذشته از جمله معضلات کشور به شمار می‌رود چرا که در بسیاری موارد در ازای مبالغ کلان صدها میلیارد تومانی که از سوی بانک به عنوان وام پرداخت شده، هیچ وثیقه قانونی و محکمی دریافت نشده و همچنین این رویه به یکی از محورهای فساد اقتصادی در کشور تبدیل شده است.
اکنون در فهرستی که بر اساس صورت مالی بانک تجارت در سه‌ماهه سال ۹۸ ارائه شده است، ۱۸ گروه حقیقی و حقوقی که بیشترین تسهیلات را از این بانک دریافت کرده‌اند معرفی شده‌اند. روزنامه فرهیختگان نیز در گزارشی به ارائه توضیحاتی درباره برخی از بدهکاران بانک تجارت پرداخته است.
شهرداری مشهد یک نهم وام پرداختی را گرفته است
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی بانک تجارت، از مجموع ۱۸ هزار و ۵۶۰ میلیارد تومان تسهیلات و تعهدات کلان این بانک، بیش از دو هزار و ۱۲۴ هزار میلیارد تومان آن مربوط به تسهیلات و تعهدات شهرداری مشهد است که از این میزان ۳۸۰ میلیارد تومان تسهیلات جاری و هزار و حدود ۷۴۴ میلیارد تومان تسهیلات غیرجاری است.
گفتنی است شهردار مشهد در تیرماه امسال اعلام کرد سال گذشته ۵۵۰۰ میلیارد تومان از بدهی‌های شهرداری مشهد را که از گذشته باقی‌مانده بود پرداخت کرده است. وی از بانک مرکزی خواسته بود برای انتشار ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت را که پایان سال ۹۷ مجوز آن صادر شده است، مهلت دهد.
۱۸۰۷ میلیارد تومان تسهیلات غیرجاری
در فهرست بدهکاران بانکی نام چند فرد حقیقی که از بانک تجارت تسهیلات دریافت کرده‌اند نیز به چشم می‌خورد. در سومین ردیف از فهرست دریافت‌کنندگان تسهیلات از بانک تجارت، نام جواد توکلی طرقی دیده می‌شود. وی مدیرعامل فولاد نطنز و ذوب‌آهن نطنز است. طبق صورت مالی بانک تجارت، بدهی توکلی به این بانک بیش از ۱۸۰۷ میلیارد تومان برآورد شده که در زیرمجموعه تسهیلات غیرجاری صورت مالی بانک تجارت ذکر شده است.
۱۱۵۱ میلیارد تومان؛ بدهی شهرداری تهران
طبق اطلاعات منتشرشده از سوی بانک تجارت، پس از شهرداری مشهد، شهرداری تهران بیشترین تسهیلات و برمبنای آن بیشترین تعهدات را در سال۹۷ به این بانک را دارد، بطوری که تسهیلات و تعهدات شهرداری تهران در سال ۹۷ بیش از ۱۱۵۱ میلیارد تومان است. این مبلغ میزان تسهیلات جاری شهرداری تهران را نشان می‌دهد و با توجه به اینکه در فهرست دریافت‌کنندگان تسهیلات از بانک تجارت، تسهیلات غیرجاریشهرداری تهران، عدد صفر را نشان می‌دهد، در نتیجه شهرداری تهران درمجموع همان ۱۱۵۱ میلیارد تومان را در قالب تسهیلات جاری دریافت کرده است.
دوباره دانیال‌زاده و بدهی ۹۹۱ میلیاردی
یکی از شخصیت‌های حقیقی دریافت‌کننده تسهیلات از بانک تجارت، رسول دانیال‌زاده‌نمین، مدیرعامل کارخانه فولاد گیلان و فولاد کاویان است. نام دانیال‌زاده با قصر بزرگ فرمانیه گره خورده است؛ قصری که تنها بخش کوچکی از دارایی دانیال‌زاده را تشکیل می‌دهد. او که سال ۹۵ به جرم بدهی ۲۶۰۰ میلیارد تومانی به بانک دستگیر و محاکمه شد، سال گذشته نیز طبق گزارش صورت مالی بانک تجارت، ۹۱۱ میلیارد و ۹۹۷ میلیون تومان تسهیلات جاری از بانک تجارت دریافت کرده است. این بدهکار بانکی در دهه ۷۰ نیز با اخذ وام‌ها و ال‌سی‌های کلان به اسم کارخانه نورد سمنان که در اغلب موارد با تخلف در اسناد و محل مصرف همراه بود، به سرعت به یک سرمایه‌دار تبدیل شد. حمایت مالی از برخی مدیران بانکی و سرویس گرفتن در تسهیلات بانکی شگرد او بود. این ترفندها موجب شد معوقات او تنها به بانک ملی از سقف ۳۰۰۰ میلیارد تومان بگذرد! او با این ترفند منابع لازم برای خرید فولاد کاویان و مجتمع فولاد گیلان را به دست آورد و علاوه بر آن، املاک و برج‌های عظیمی در داخل و خارج ساخت. برای مثال دانیال‌زاده با ارائه چک‌هایی با مبالغ میلیاردی در وجه همسر یکی از سیاسیون و اهدای یک واحد منزل مسکونی به ارزش ۱۶ میلیارد تومان در میدان تجریش تنها بخشی از همکاری آن فرد با این مفسد اقتصادی را نشان می‌دهد.
ارائه تسهیلات ۹۰۳ میلیاردی به یک ابرمفسد اقتصادی!
یکی از برادران ریخته‌گران اصفهانی دهمین وام‌گیرنده این فهرست است که معادل ۸۵۷ میلیارد و ۷۶۸ میلیون تومان تسهیلات از بانک تجارت دریافت کرده که از این میزان ۸۳ میلیارد و ۲۴۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان مربوط به تسهیلات جاری و ۷۷۴ میلیارد و ۵۲۳ میلیون تومان مربوط به تسهیلات غیرجاری است.
بهروز، فیروز و شهرام ریخته‌گران، سرمایه‌داران بزرگ اصفهانی هستند که به‌واسطه رانت به ثروتی افسانه‌ای دست یافتند. در این میان با هدف برندسازی و استفاده تبلیغاتی، بخش کوچکی از سرمایه خود را در فوتبال سرمایه‌گذاری کردند. بهروز در خانواده ریخته‌گران نقش اساسی دارد. او در سال ۸۱ گروه توسعه صنعتی ماهان سپاهان را که بعداً به یکی از بزرگترین مجموعه‌های کشور تبدیل شد، تأسیس کرد. این مجموعه هم‌اکنون دارای مجموعه‌هایی ازجمله پتروشیمی اصفهان، فولاد ماهان سپاهان، توسعه برق صنعتی ماهان، باشگاه فرهنگی-ورزشی فولاد ماهان سپاهان، صنایع بسته‌بندی پویانگار، شرکت آرد شیراز، شرکت دادلی، صنایع خودروسازی ماهور اسپادانا، بازرگانی فیروزصفه سپاهان، شرکت فرو گاز اصفهان، پتروشیمی بیستون، شرکت شایان اسپادانا و مجموعه‌هایی دیگر است.
نکته قابل‌توجه اینکه بهروز ریخته‌گران در بانک سرمایه ده‌ها پرونده تخلف فساد مالی متنوع در اغلب بانک‌ها و پتروشیمی‌ها از وی به ثبت رسیده است. وی چهارمین بدهکار بزرگ بانک سرمایه نام گرفته که در گزارشی به عنوان «ابروام‌گیرندگان بانک سرمایه» که در همین روزنامه به چاپ رسید، عنوان شد «وی از طریق سه شرکت پتروصنعت صفه، فولاد ماهان سپاهان و نگین تجارت اسپادانا چندین فقره وام بانکی از بانک سرمایه دریافت کرده و بر اساس صورت مالی سال ۹۷، وی درمجموع ۸۸۰ میلیارد و ۴۲۴ میلیون تومان به بانک سرمایه بدهکار است. ریخته‌گران برای دریافت این وام‌های کلان درمجموع دو چک شخصی به ارزش ۲۴۰ میلیارد تومان به‌عنوان وثیقه به بانک ارائه کرده است.» ریخته‌گران که به جرم فساد اقتصادی بازداشت شده بود در خردادماه امسال به قید وثیقه آزاد شد. آزادی وی به قید وثیقه واکنش‌های فراوانی از سوی کاربران فضای مجازی به همراه داشت.
بدهی ۵۷۷ میلیارد تومانی ابرمیلیاردر ایرانی
اما در ردیف هجدم دریافت‌کنندگان بیشترین تسهیلات از بانک تجارت، نام‌آشنای دیگری به چشم می‌خورد که همواره به‌عنوان یک ابرسرمایه‌دار شناخته شده است. محمدرضا زنوزی‌مطلق که جزو بزرگترین بدهکاران بانکی کشور است، سهامدار، مدیر و مالک چندین شرکت صنعتی، تولیدی، علمی، خدماتی و بانکی است.
ریاست هیئت بدمینتون استان آذربایجان‌شرقی، کوچک‌ترین سمت او به حساب می‌آید. او در سال ۹۱ به خاطر بدهی بانکی روانه زندان شد که با پرداخت ۱۳۸۰ میلیارد تومان از بدهی‌های خود و تعویق بقیه بدهی‌ها آزاد شد. میزان تسهیلات غیرجاری زنوزی‌مطلق، ۵۷۷ میلیارد و ۱۰۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است.
۲.۸ هزار میلیارد تومان مجموع بدهی دو گروه
در فهرست منتشر شده از سوی بانک تجارت پس از نام جواد توکلی‌طرقی، نام مجتمع فولاد مبارکه اصفهان و گروه مخابرات ایران قرار دارد.
به گزارش روزنامه فرهیختگان میزان تسهیلات جاری این مجتمع معادل ۸۶۸ میلیارد و ۶۶۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است. بدهی این مجتمع به بانک تجارت طبق صورت مالی این بانک، بیش از هزار و ۵۲۳ میلیارد دلار برآورد شده است. مجتمع فولاد مبارکه اصفهان طبق آماری که در جدول مندرج در این گزارش ذکر نشده، ۷۵ میلیارد و ۶۰۶ میلیون تعهد خالص و بیش از ۲۱۴ میلیارد و ۴۵۸ میلیون تومان تعهد ناخالص به بانک تجارت داشته است. مضاف بر اینکه قیمت تمام‌شده سهام این گروه نیز رقمی معادل ۴۴۰ میلیارد و ۱۵۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان محاسبه شده است. در نتیجه بدهی این گروه صنعتی به بانک تجارت بیش از هزار و ۵۲۳ میلیارد و ۲۷۸ میلیون تومان است.
بدهی گروه مخابرات ایران نیز در مجموع هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان برآورد شده که از این میزان هزار و ۲۵۲ میلیارد تومان مربوط به تسهیلات جاری است. بدهی گروه صنعتی ایران‌خودرو و تمامی شرکت‌های زیرگروه این مجموعه طبق آمار بانک تجارت، رقمی معادل هزار و ۸۹ میلیارد و ۸۰۸ میلیون تومان محاسبه شده که از این میزان هزار و ۶۹ میلیارد و ۷۲۸ میلیون تومان مربوط به تسهیلات جاری و ۱۴ میلیارد و ۱۵۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان مربوط به تسهیلات غیرجاری این مجموعه است. به‌عبارت دیگر، بدهی زیرگروه ایران‌خودرو به بانک تجارت در قالب بدهی‌های جاری و بدهی‌های معوقه، درمجموع هزار و ۸۳ میلیارد و ۹۳۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
