فیروزه خطیبی (+عکس، ویدئو) شنبه ۲۸ سپتامبر۲۰۱۹، یازدهمین «جشنواره فیلمهای کوتاه بنیاد فرهنگ» همراه با مراسم فرش قرمز و با حضور صدها تماشاگر علاقمند و مشتاق، هنرمندان و چهرههای سرشناس شهر لسآنجلس در محل تالار مدرسه موسیقی «هرب آلپرت» دانشگاه لسآنجلس برگزار شد و پس از اجرای چند قطعه کمدی توسط ملیسا شوشانی کمدین ایرانی- آمریکایی و مجری برنامه و نمایش ۶ فیلم برگزیده و نامزد جایزه سال که از بین ۱۶۷ فیلم ارسال شده به جشنواره انتخاب شده بود، فیلم کوتاه ضد جنگ «بیسیم» ساخته مشترک مجید کلانتر کارگردان ساکن ایران و سامان صالحی کارگردان و تدوینگر ساکن لسآنجلس، جایزه اول (۱۰ هزار دلاری) این جشنواره را دریافت کرد.
«بیسیم» ماجرای یک سرباز ایرانی در جریان جنگ ایران و عراق است که در سنگری از همرزمانش دورافتاده و در شرایطی پرخطر و وضعیت بیآبی میکوشد برای تبادل غذای خود با آب آشامیدنی سربازی از لشکر دشمن که در شرایطی مشابه قرار دارد با او ارتباط برقرار کند.
سامان صالحی یکی از دو کارگردان و تدوینگر این فیلم در غیاب همکارش مجید کلانتر، که به دلیل محدودیتهای ویزای آمریکا نتوانست در این مراسم حضور داشته باشد، جایزه نقدی خود را به همراه لوح ویژه جشنواره از دست نوید نگهبان بازیگر سینمایهالیوود و سریالهای تلویزیونی پر تماشاگر «هوملند» که اخیرا در یکی از نقشهای اصلی فیلم «علاءالدین» از محصولات استودیو دیسنی هم ایفای نقش کرده دریافت کرد. نگهبان که خود کار بازیگری را از فیلمهای کوتاه آغاز کرده است ضمن سپاس از «بنیاد فرهنگ» برای برگزاری این جشنواره منحصر به فرد فیلمهای کوتاه ایرانی و خطاب به سینماگرانی که فیلمهایشان را به جشنواره ارسال کردهاند گفت: «مهم نیست اگر برنده جایزه اصلی نشدهاید و یا حتی به نامزدی این جوایز نرسیدهاید. مهم این است که کار کنید و فیلم بسازید و حرف خودتان را بزنید. من به یکایک شما برای اینکه به آرزوهایتان در زمینه فیلمسازی عمل کردهاید تبریک میگویم.»
سامان صالحی هم پس از دریافت جایزه اول جشنواره خطاب به حاضران گفت: «شاید پیام صلحی که در فیلم گنجانده شده، یعنی دنیایی بدون جنگ، در حد یک شعار و دور از واقعیتهای جهان امروز به نظر بیاید اما باید قبول کنیم که تنها راه [رسیدن به صلح] برای ما، فهمیدن و درک بهتر و بیشتر همدیگر است. فقط از این راه است که میتوانیم جلودار سیاستمداران عاشق جنگ باشیم.»
نگاهی به تاریخ جشنواره فیلمهای کوتاه بنیاد فرهنگ
پیش از نمایش شش فیلم برگزیده نامزد جایزه امسال مارک امین تهیه کننده و کارگردانهالیوود، مدیر چند شرکت تهیه و پخش فیلم، عضو هیات امنای بنیاد فرهنگ، رئیس هیات گزینش جشنواره و مدیر کمیته برگزاری فستیوال فیلمهای کوتاهاین نهاد فرهنگی غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیرمذهبی در سخنرانی کوتاهی خطاب به تماشاگران گفت: «یازده سال پیش گروه کوچکی از ما که بنیاد فرهنگ را پایهگذاری کردیم، هنوز تاریخچهای نداشتیم که به آن تکیه کنیم. بنابراین بهاین فکر افتادیم تا از طریق یک ویدیوی کوتاه، خودمان و هدفهای بنیاد را به جامعه معرفی کنیم. همین فکر برگزاری مسابقهای برای گزینش بهترین فیلمهای کوتاه در باره فرهنگ ایران کم کم تبدیل به ایجاد یک جشنواره کوچک شد و از همان آغاز کار از کیفیت فیلمهایی که برای ما ارسال میشد شگفتزده شدیم. امروزه در سراسر جهان بیش از پانصد جشنواره فیلمهای کوتاه مشغول به کار هستند اما تا کنون حضور جشنواره فیلمهای کوتاهی با موضوع فرهنگ و هنر ایران سابقه نداشته است. جالب اینجاست که در سال اول جشنواره فقط ۳۵ فیلم برای ما ارسال شد و امسال تعداد ۱۶۷ فیلم ازگوشه و کنار جهان به دست ما رسیده است.»
مارک امین معتقد است که «میل و شور به بیان و انعکاس عقاید و احساسات درونی، به رسمیت شناخته شدن و مورد قدردانی قرارگرفتن انگیزهای است کهاین سینماگران اغلب جوان را بر میانگیزد تا فیلمهایشان را هر سال با کیفیت بهتر و جنبههای هنری بالاتری برای این جشنواره ارسال کنند و نه به خاطر جوایز نقدی.»
فیلمهای کوتاه، سینمای واقعی، سینمایی پرمحتوا و ژرفنگر
لوح دومین فیلم منتخب جشنواره و جایزه نقدی ۵ هزار دلاری آن به انیمیشن «ماهی سرخ شده» ساخته لیلا خلیلزاده سینماگر ساکن ایران اهدا شد. این فیلم که بر اساس داستان کوتاه ژاپنی نوشته اوگوما هیدیو ساخته شده، با پیام «آزادی به هر قیمت» با پایانی مثبت و خوش، ماجرای ماهی صید شده و آماده خوردنی است که از روی میز غذاخوری فرار میکند و با سعی و کوشش فراوان و با کمک موجودات دیگر از جمله جمع مورچهها، خود را دوباره به دریا میرساند.
جایزه این بخش از برنامه توسط ریچاردهارویتز آهنگساز سرشناس آمریکایی و سازنده موسیقی متن فیلمهای برجستههالیوود از جمله «آسمان سرپناه» ساخته برناردو برتولوچی و «هریکشنبه کذایی» اثر اولیور استون و یکی از اعضای هیات گزینش جشنواره به الناز میرزاده دوست و نماینده لیلا خلیلزاده فیلمساز که به دلیل قوانین تازه ویزای آمریکا نتوانست در این جمع حضور داشته باشد اهدا شد. الناز میرزاده با پیامی از سوی فیلمساز به تماشاگران گفت «امشب شاهد بودیم که برای هنرها هیچگونه حد و مرزی وجود ندارد».
ریچارد هارویتز پیش از اهدای این جایزه در سخنانی به چالشهایی که به عنوان یکی از اعضای هیات ژوری برای گزینش بهترینها از میان دهها فیلم ارزنده امسال داشته است اشاره کرد و به علاقهای که از دیرباز و از طریق همکاریهای مستمر با سوسن دیهیم آهنگساز و وکالیست ایرانی ساکن لسآنجلس با فرهنگ و هنر ایران داشته است پرداخت. او به تماشاگرانی که اغلب آنها را ایرانی- آمریکاییهای نسل دوم و سوم تشکیل میدادند گفت: «من از اینکه توانستهام با این جشنواره مهم همکاری داشته باشم بینهایت خوشحالم چرا که سینمای واقعی، سینمای پرمحتوا و ژرفنگر، همین است که شاهدش بودیم. این دوران مهم و حساسی نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ جهان است . برای همین هم میخواهم شما را به زمان ژاپن دهه ۳۰ میلادی ببرم و زمانی که اگر مردم آمریکا توجه و علاقه بیشتری به فرهنگ ژاپن نشان میدادند، شاید امکان اینکه ژاپن را بمباران کند خیلی کمتر میشد.»
جایزه سوم ( ۳ هزاردلاری) امسال این جشنواره به فیلم «فامیل زیادی» ساخته مامن رضایی فیلمساز ساکن آمریکا با موضوع مهم شرایط ناهنجار زندگی اقلیتهای مذهبی به ویژه بهائیان در ایران اهدا شد. داستان فیلم از دیدگاه دختربچهای ۸ ساله روایت شده که شاهد مرگ مادربزرگ سالخوردهاش است. اینکه چگونه پدر و مادر او زندگی خود را در ایران تحت حکومت اسلام شیعه به خطر میاندازند تا جسد مادربزرگ را طبق خواست او و با رعایت آیین و رسوم مذهبی که به آن معتقدند به خاک بسپارند.
جایزه این بخش توسط گردآفرید نقال و پژوهشگر، به مامن رضایی اهدا شد. این فیلمساز پس از دریافت جایزه سوم فستیوال، از همه کسانی که در پیشبرد پروژه «فامیل زیادی» از او حمایت کردند به ویژه بازیگران سرشناسی چون مری آپیک بازیگر و تهیهکننده ساکن لسآنجلس و کامبیز حسینی کمدین تاک شوهای تلویزیونی که نقشهای کلیدی فیلم را بر عهده داشتند سپاسگزاری کرد و گفت که امیدوار است در آینده بتواند نسخه داستانی و بلندی از این فیلم کوتاه را به مرحله عمل برساند.
مری آپیک، بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما که هنگام دریافت جایزه به همراه فیلمساز بر روی صحنه آمد گفت که خوشحال است که در چند سال گذشته با چندین کارگردان زن جوان ایرانی همکاری داشته است: «برای من پیام و هدف فیلم بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد. وقتی مامن سناریوی فیلمش را برایم فرستاد، متوجه شدم که فیلم درباره شرایط امروز ایران ماست. درباره تبعیضهایی که برای اقلیتهای مذهبی بخصوص بهاییها وجود دارد. به نظرم موضوع خیلی مهمیبود. برای همین هم کوچکی نقش برایم اهمیتی نداشت.»
علیرضا اردکانی مدیر اجرایی بنیاد فرهنگ درباره برگزاری این جشنواره موفق و پرطرفدار میگوید: «ما حقیقتا خوشحالیم که جامعه تا این اندازه از نمایش آثار این سینماگران جوان ایرانی از سراسر جهان استقبال میکند. ما در این یازدهمین سال برگزاری جشنواره فیلمهای کوتاه، بیش از هر زمان دیگری به فیلمهایی که در رقابتهای امسال شرکت داشتهاند افتخار میکنیم. چرا که هر سال فیلمهای قویتر و اثرگذارتری دریافت میکنیم که به ما نشان میدهد آثار این سینماگران جوان و نوپا، از کیفیت فیلمهای حرفهای در سطح جهانی برخوردار است.»