قیمت اتومبیل در ایران طی هفتههای گذشته با وجود شیوع کُرونا و رکود بازار، به شدت افزایش یافته است. در این میان پراید ۱۳۲ و ۱۱۱ که تولید آن از چهارم اردیبهشت متوقف شده به ۹۰ میلیون تومان رسیده است.
اتومبیل پراید که ناامنترین اتومبیل شناخته میشود، با فناوری بسیاری قدیمی، سهم بالایی در تصادفهای جادهای و مرگ و میر بر اثر تصادف دارد. گروه اتومبیلسازی سایپا در طول سالهای گذشته بارها از توقف تولید محصولات خانواده پراید صحبت کرده اما هر بار به دلایلی این کار عملی نشد.
در آخرین برنامهریزی این شرکت، چهارم اردیبهشتماه جاری دو مدل پراید ۱۳۲ و ۱۱۱ از چرخه تولید خارج شد و گفته شد که پراید ۱۳۱ به عنوان آخرین مدل این خانواده تیرماه امسال از سبد محصولات سایپا خارج شده و پرونده تولید آن در ایران برای همیشه بسته میشود.
این در حالیست که همزمان با تند شدن شیب افزایش قیمت اتومبیل در کشور، قیمت پراید نیز در دو جهش، یکی در اسفندماه گذشته از حدود ۵۰ میلیون تومان به ۷۰ میلیون تومان رسید و در جهش بعدی طی روزهای گذشته به ۹۰ میلیون تومان رسیده است.
جالب اینکه قیمت «فروش فوری» این اتومبیل در وبسایتهای فروش آنلاین ارزانتر از ۸۴ میلیون تومان نیست.
مقامات دولتی و اتومبیلسازان مدعی هستند که افسار بازار این روزها نه در دست تولیدکنندگان بلکه در دست کسانی است که اتومبیلها را در پارکینگهای خود نگه داشتهاند و هر گاه که امکانی بیابند با افزایش قیمت در بازار حاضر به فروش میشوند.
رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز روز پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ با صدور دستور ویژه به رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، از مسئولان این سازمان خواست تا با توجه به وجود برخی قیمتهای نامتعارف و فاصلهدار نسبت به قیمت واقعی خودرو در بازار نسبت به قیمت کارخانه، با همه متخلفان این موضوع با جدیت تمام و قاطعانه برخورد و مراتب را مستمراً به مردم اطلاعرسانی کنند.
این در حالیست که وزارت صنعت، معدن و تجارت مسئول مستقیم افزایش قیمت اتومبیل در ایران است و باید پاسخگوی این سوداگری لگامگسیخته در بازار اتومبیل باشد. به ویژه آنکه موضوع افزایش قیمت تنها مربوط به پراید نمیشود و محصولات شرکت «ایران خودرو» به ویژه خانواده پژو نیز با افزایش قیمت مواجه شده بطوری که قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۹۹ هم اکنون به ۱۴۵ میلیون تومان و تیپ ۵ آن نیز به قیمت ۱۷۰ میلیون تومان رسیده است.
افزایش قیمت فقط مربوط به ۲ اتومبیلساز بزرگ «ایران خودرو» و سایپا نبوده و در دیگر محصولات داخلی و یا مونتاژ داخل نیز به چشم میخورد بطوری که هماکنون قیمت مزدا ۳ که در آخرین روزهای اسفند ۹۸ حدود ۵۰۰ میلیون تومان بود امروز به ۶۳۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
در آنسو به نظر میرسد افزایش قیمت پراید در سال «جهش تولید» موجب شده که مدیران شرکت اتومبیلسازی سایپا بازگشت پراید به چرخه تولید را احتمالی قوی ارزیابی کنند!
حسین کاظمی معاون بازاریابی و فروش سایپا گفته است: «جوّسازی و نقشآفرینی واسطههای بازار پس از توقف تولید دو مدل پراید باعث شد قیمت این خودرو در بازار آزاد به شکل غیرمنطقی افزایش پیدا کند. این در حالی است که در همه کشورها وقتی تولید یک محصول به دلیل فناوری قدیمی متوقف میشود، میزان استفاده و درنتیجه قیمت آن کاهش چشمگیر پیدا میکند. برخی از منتقدان تولید پراید، تغییر رویکرد داده و بیان میکنند که با خروج پراید، بهعنوان ارزانترین خودرو کشور، بخشی از جامعه توان خرید خودرو را از دست میدهد.»
حسین کاظمی افزوده است که «در روزهای اخیر پیشنهادهایی به سایپا برای عرضه دوباره این خودرو به منظور تنظیم بازار ارائه شده، تولید دو مدل پراید ۱۳۲ و ۱۱۱ متوقف شده، اما خط تولیدپراید ۱۳۱ برای انجام تعهدات قبلی همچنان فعال است و با افزایش ظرفیت آن و برای کاهش قیمتها میتوان عرضه پراید را از سر گرفت. تولید مجدد خودرو پراید مستلزم دریافت مجوزهای لازم از نهادهای ذیربط از جمله سازمان ملی استاندارد، سازمان محیطزیست و پلیس راهور است که در صورت صدور این مجوزها و اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تنظیم بازار، سایپا آمادگی عرضه دوباره پراید را دارد.»
با اینهمه معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران روز پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ گفته که «بر اساس تصمیم شورای عالی استاندارد، تولید پراید باید متوقف شود و گروه خودروسازی سایپا نمیتواند تولید این خودرو را، هر چند به دلیل کاهش قیمت این خودرو در بازار آزاد، از سر بگیرد.»
با اینهمه نکته قابل توجه اینست که در روزهایی که سفره مردم روز به روز کوچکتر و قدرت خریدشان کمتر میشود، داشتن اتومبیل نیز به یکی از شاخصهای زندگی لوکس تبدیل خواهد شد و بخش زیادی از مردم قادر به خرید اتومبیل نخواهند بود. این روند، شکاف طبقاتی در کشور را عمیقتر و احساس نارضایتی را به ویژه در میان جوانان افزایش خواهد داد.