«تورم و گرانی امان مردم را بریده است» این جملهای است که این روزها نه تنها از زبان مردم عادی بلکه از زبان مسئولان و مقامات نظام نیز بارها تکرار شده است. ارقام اعلام شده به عنوان نرخ تورم از سوی دولت با تورمی که مردم بطور روزمره مجبورند تحمل کنند اختلاف قابل توجهی دارد و بسیاری از کارشناسان اقتصادی تورم موجود در اقتصاد ایران را حدود ۵۰ درصد ارزیابی میکنند.
اسماعیل حسین زهی نماینده خاش، میرجاوه، بخشهای نصرت آباد و کورین در مجلس گفته است: «پرداختن به موضوع اشتغال و معیشت مردم، شاه کلید بسیاری از مشکلات اجتماعی و فرهنگی جامعه به شمار میآید، امروزه تورم و گرانی امان مردم را بریده و نیازمند پرهیز از گفتار درمانی و حل اساسی از این مشکلات بزرگ در جامعه است.»
اسماعیل حسین زهی که روز چهارشنبه، ۱۵مردادماه و در نطق میان دستور خود سخن میگفت، افزوده است: «متاسفانه امروز فقر به عنوان معضل بزرگ اجتماعی، چنگال شوم خود را بر پهنه وسیعی از جامعه فرو برده و اکثریت جامعه اعم از ساکنین مناطق دور افتاده و غیر برخوردار را با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است.»
به گفته نماینده خاش، میرجاوه، بخشهای نصرت آباد و کورین، پرداختن به موضوع اشتغال و معیشت مردم، شاه کلید بسیاری از مشکلات اجتماعی و فرهنگی جامعه به شمار میآید، امروزه تورم و گرانی امان مردم را بریده است.
در همین رابطه روزنامه ابتکار در مطلبی با عنوان «تا دیر نشده متمکنان جامعه دست به کار شوند» به قلم محمدعلی وکیلی، مدیر مسئول روزنامه و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی نوشته است که «خیلی وقت است که وضع معیشت به نقطه هشدار رسیده است. هر روز معترضین به وضع موجود تعدادشان افزایش مییابد.»
در ادامه این مطلب آمده است: «مدت زیادی است که جامعه ما در لبه پارادایم اعتراض زندگی میکند. در این مدت، این جامعه بارها به نقطه جوش رسیده است اما به هر علت فرونشسته است. آبانماه یک خروجِ نصفه و نیمه شورشیانِ گرسنه بود. در تمام این مدت، شوربختانه نزاعهای جناحی، مانع از توافق بر سرِ یک راه حل ملّی برای وضعیت فعلی شده است. هر کس درپی آن است که به میانجیِ این مشکلات، اغراض جناحی خویش را پیش براند.»
محمدعلی وکیلی تأکید کرده که «علت مشکلات هرچه باشد، وضع فعلی قابل ادامه نیست. ما مدتها است از نقطه هشدار عبور کردهایم. اگر جنبش گرسنگان بهطور کامل راه بیفتد، هیچ چیز دیگر باقی نخواهد ماند. در این صورت، جامعه هابزی* خواهد شد؛ یعنی رفتن به وضعِ پیشامدنیت و پیشاقانون. همین اکنون نیز نشانههای این اتفاق ظهور کرده است. با رخ دادنِ چنین جنبشی و رسیدن به چنان وضعی، هرکس که بیشترین سود را تا کنون برده است بیشترین ضرر را میکند. برندهها بزرگترین بازندهها میشوند.»
این در حالیست که عملکرد دولت نشان داده سیاستهای اقتصادی دولت روحانی حتی در کوتاهمدت نیز دوام نمیآورد و با شکست روبرو میشود. از جمله میتوان به قیمت اتومبیل در ایران اشاره کرد که در بهار سال جاری با افزایشی چشمگیر روبرو و بعد دولت با پیش فروش اتومبیل به صورت «لاتاری» و وعده حمایت از تولیدکنندگان، مدعی مهار افزایش قیمتها شد.
با اینهمه قیمت اتومبیل دوباره با افزایش چشمگیر روبرو شده و پراید که به دلیل بیکیفیت و ناایمن بودن در حال حذف از چرخه تولید است به بیش از ۹۳ میلیون تومان رسیده. قیمت دیگر اتومبیلها نیز روندی افزایشی را طی کرده است.
به گفته سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان اتومبیل، هر دستگاه پژو ۴۰۵ GLX از ۱۳۰ به ۱۳۹ میلیون تومان، سمند LX از ۱۳۶ میلیون تومان در هفتههای گذشته به ۱۴۳ میلیون تومان، پژو پارس ۱۷۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۱۵۱ به ۱۶۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ از ۱۷۸ به ۱۹۷ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک از ۲۹۰ به ۲۹۸ میلیون تومان افزایش قیمت داشتهاند.
قیمت مواد غذایی به عنوان نخستین و حیاتیتری نیاز مردم نیز به شدت در حال افزایش است. اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی از افزایش ۳۰ درصدی قیمت خیار در بازار خبر داده و قیمت گوشت، حبوبات و لبنیات نیز در روزهای گذشته افزایش یافته است.
*منظور از «جامعه هابزی» اشاره به نظریات توماس هابس فیلسوف مشهور قرن هفدهم انگلیس است که انسانها را در حالت طبیعی و بدون قراردادهای اجتماعی و نظام حقوقی که مناسبات بین آنها را تعریف و تنظیم کند، «گرگ یکدیگر» میدانست که برای جلوگیری از دریده شدن آنها توسط یکدیگر، نیاز به یک «حکومت مطلقه» دارند که «خیر همگانی» را تأمین کند. هابس بعدا نظریه خود را با این اصل تکمیل کرد که اگر حکومت مطلقه نتواند «خیر همگان» را تأمین کند، مردم حق دارند آن را از قدرت خلع کنند. این اصل پس از هابس در نظریات جان لاک دیگر متفکر انگلیسی در همان قرن پرورده و با عنوان «حق مقاومت» پایهگذار لیبرالیسم شد.