معاون گمرک ایران با اعتراض به عملکرد دولت در رابطه با روند ترخیص کالا از گمرک می‌گوید بانک مرکزی و وزارت صمت فعالان اقتصادی را بازی می‌دهند. به گفته او روزی نیست که یک تولیدکننده برای ترخیص کالایش به گمرک التماس نکند.
مهرداد جمال ارونقی معاون گمرک ایران معتقد است بانک مرکزی و وزارت صمت با بهانه‌گیری و کارشکنی در روند ثبت سفارش واردات مواد اولیه مشغول بازی دادن فعالان اقتصادی هستند.
وی گفته عملکرد دولت و بانک مرکزی آنقدر مشکل‌ساز است که «هر کسی کوچکترین دستی بر آتش تجارت دارد رویه را می‌داند. اولاً برای ورود هر کالایی نیاز به ثبت سفارش در وزارت صمت است. ثانیاً بعد این اقدام، بانک مرکزی باید منشأ ارز این ثبت سفارش‌ها را تأیید کند.»
مهرداد جمال ارونقی در ادامه افزوده است: «زمانی که این دو مرجع از طریق سامانه جامع تجارت بهم اتصال دارند چه لزومی به دادن فراخوان و تکمیل لیست توسط منِ گمرک هست؟ آیا لیست ثبت سفارش‌ها را این دو مرجع یعنی وزارت صمت و بانک مرکزی ندارند؟ یعنی صمت با توجه به مراجعات روزانه نمی‌داند چه کالاهایی ترخیص نشده‌اند؟ یا بانک مرکزی نمی‌داند برای کدام ثبت سفارش‌ها هنوز کد رهگیری صادر نشده است؟»
ارونقی گفته که «به نظر من نباید با الفاظ بازی کنیم. در این «جنگ اقتصادی تمام عیار» که صاحب کالایی با پذیرش هرنوع ریسکی می‌تواند کالایی را اعتباری یا غیراعتباری خریداری کند و به بنادر یا گمرکات کشور حمل کند، بعد از رسیدن کالا به بندر گرفتار بازی با الفاظ «صف تخصیص» و «صف تأمین» و «اولویت» و «صف تشریفات گمرکی» و « صف ترخیص» می شود و این کار زیبنده نیست!»
معاون گمرک ایران تأکید کرده که «بارها گفته‌ام بجای اینکه صاحبان کالا را از حقوق‌شان محروم کنید روند تجارت کشور را اصلاح کنید. روزی نیست مدیرعامل شرکت تولیدی یا کالای اساسی به گمرک مراجعه نکند و التماس نکند تا پیگیر ترخیص کالاهای وارده باشیم. این موضوع اصلاً زیبنده نیست که در سال «جهش تولید»، تولیدکننده‌ها مستأصل باشند.»
شمس‌الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی نیز نیمه مهرماه گفته بود «فرایند و دوره زمانی ترخیص کالاها از گمرک در حال افزایش است» و «مقررات ارزی و تأمین ارز» را عامل اصلی رسوب کالا در گمرکات عنوان کرده بود.
به گفته شمس‌الدین حسینی «بخشی از کالاهای موجود در گمرکات حتی مشکل تامین ارز ندارند، از سوی دیگر فرایند ثبت و تخصیص کد ارزی بخشی دیگر از کالاها صورت نگرفته و ترخیص هم نشده‌اند.»
پیشتر نیز خبرهایی درباره مشکل تأمین ارز و کوتاه بودن مدت گواهی آماری بانک مرکزی، برای ترخیص کالا از گمرک منتشر شده بود. هفته نخست مهرماه و همزمان با انتشار اخباری درباره کمبود لاستیک اتومبیل در بازار، احمدرضا متقی نایب رئیس انجمن واردکنندگان لاستیک اتومبیل در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که عمده مشکلات واردات لاستیک خودرو مربوط به مسائل ارزی است که یا تخصیص ارز صورت نگرفته و یا اگر گرفته شده، بانک مرکزی تامین ارز نکرده است.
احمدرضا متقی افزوده بود که «حتی در مواقعی چنانچه این دو کار انجام شده، ولی انتقال ارز انجام نشده است و در نتیجه فروشنده خارجی، بهای کالای فروخته شده خود را دریافت نکرده و اسناد مالکیت بازرگانی را به خریدار انتقال نداده و خریدار نمی‌تواند تشریفات گمرکی را طی کند.»
نایب رئیس انجمن واردکنندگان لاستیک اتومبیل مشکل دیگری که فعالان این صنف با آن روبرو هستند را «بحث مدت یک ماه گواهی آماری بانک مرکزی» عنوان کرده بود که به گفته او «زمان گواهی بسیار کوتاه است و بازرگان در این مدت هم باید خرید ارز را انجام دهد، هم تأمین ریال را، که معمولا از زمانی که ارز تایر به گروه نیمایی انتقال پیدا کرده، این مدت بیش از یک ماه طول می‌کشد و در نتیجه فیش‌های بانکی ابطال می‌شود.»
ترخیص نشدن به‌موقع کالا و مواد اولیه از گمرک سبب ایجاد اختلال در توزیع و تولید کالا در کشور می‌شود با اینهمه گویا مقامات دولت دریافت ارز را به تأمین کالاهای مورد نیاز در کشور، اولویت داده و بهم‌ریختگی بازارها و افزایش قیمت‌ها به دلیل کمبود کالا نیز برای آنها اهمیت ندارد!
حمیدرضا توکلی دبیر انجمن واردکنندگان دارو، افزودنی و مواد بیولوژیک دام نیز گفته که «در حوزه واردات دارو و مواد دامی مشکلات زیادی داریم که بخش عمده آن مربوط به کوتاه بودن اعتبار فیش‌های ارزی بانک مرکزی است.»
توکلی توضیح داده که اگر چه کالاهای ما به گروه دوم نیمایی وارد شده است، ولی این کالاها استراتژیک است و باید در مدت زمان خاصی به دست مصرف‌کننده برسد.
