با آغاز اولین روز کاری بانکها پس از تعطیلات نوروزی از امروز پنجشنبه پنجم فروردینماه برخی مواد قانون جدید چک در ایران اجرا میشود. بر اساس قوانین جدید صدور چک در «وجه حامل» ممنوع و صادرکنندگان چک باید اطلاعات آن را در سامانهای به نام «صیاد» ثبت کنند.
بر اساس قانونی که از امروز در قوانین بانکی ایران اجرا میشود صدور و پشتنویسی چک در «وجه حامل» ممنوع شده و ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشتنویسی چک میشود. همچنین با صدور دسته چکهای جدید، نقد شوندگی چک منوط به ثبت مشخصات صادر کننده و دریافت کننده چک در سامانه صیاد و چکاوک خواهد بود.
بانک مرکزی اعلام کرده که با اجرای قانون جدید چک، اعتبار چک افزایش یافته و دیگر نگرانی برای از بین رفتن آن در سرقت یا حوادث وجود نخواهد داشت.
صدور چک در «وجه حامل» طی سالهای گذشته از یکسو زمینهساز کلاهبرداریهای زیادی شده و چرخش چکهای در وجه حامل مشکلات بسیاری برای صادرکنندگان چک به وجود آورده بود.
بر اساس قوانین جدیدی که بانک مرکزی درباره صدور چک ایجاد کرده شفافیت در صدور چک بیشتر شده و صدور چکهای «بیمحل» با هدف کلاهبرداری نیز متوقف خواهد شد.
آمنه نادعلیزاده معاون اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی و سخنگوی اجرای قانون جدید چک درباره اجرای قانون جدید چک گفته که این قوانین شامل همه بانکهای دولتی و خصوصی و مؤسسات اعتباری است و همه آنها باید از امروز پنجشنبه پنجم فروردین ۱۴۰۰ اقدام به صدور دسته چکهای جدید کنند.
بر اساس ماده ۲۱ قانون چک، همه دسته چکها باید در سامانه صیاد به ثبت برسند اما دسته چکهای قدیم حتی اگر تاریخ آنها مربوط به سالهای گذشته باشد، به قوت خود باقی هستند.
بنا به اعلام بانک مرکزی، سامانه صیاد مربوط به این بانک بوده و همه بانکها به آن متصل هستند؛ رنگ برگه چکهای جدید بنفش و عبارت «سامانه صیاد» نیز در آن درج شده است.
این در حالیست که بر اساس اعلام بانک مرکزی چکهای قدیمی نیاز به ثبت در سامانه صیاد ندارند و قابل استفاده هستند و از طرف بانک مرکزی مهلت زمانی برای جمعآوری دسته چکهای قدیمی داده میشود.
آمنه نادعلیزاده در اینباره گفته که «تمهیدات زیرساختی برای ثبت و تأیید سریع چک در سامانه صیاد انجام شده و بانک مرکزی در زمان مناسب برای جمع آوری دسته چکهای قدیمی فراخوان اعلام میکند؛ اما فعلاً اجباری برای تغییر دسته چکهای قدیمی وجود ندارد.»
مهمترین شباهت قانون چک جدید با قانون قبلی، الزام به وجود وجه در حساب صادرکننده چک در تاریخ دریافت آن است؛ اما اصلیترین تفاوت قانون چک جدید با قبلی، الزام به درج مبلغ و تاریخ بر روی برگه چکهای «ضمانت» است؛ در حالی که تا پیش از اجرای این قانون، برگه چکهای «ضمانت» بدون درج تاریخ و رقم دریافت میشد که به گفته سخنگوی اجرای قانون جدید چک، رویه نادرستی بود.
از دیگر بخشهای مهم قانون جدید چک این است که دریافت کننده وجه مربوطه در چک یا ذینفع چک نیز میبایست هنگام دریافت برگه چک، مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگه چک تطبیق دهد.
همچنین آندسته از افرادی که قصد انتقال چک را دارند دیگر نیازی به پشتنویسی چک نداشته و باید اطلاعات هویتی ذینفع جدید را در سامانه صیاد ثبت کنند.