کمبود بارندگیها در سال آبی جاری (مهر ۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) همزمان با شیوع موج چهارم کرونا باعث بروز تنش آبی در حوضه آبریز فلات مرکزی با حدود ۱۰۴ شهر و پس از آن حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان با ۹۳ شهر شده است.
آنگونه که حمیدرضا کشفی معاون راهبری و نظارت بر بهرهبرداری آبفا کشور اعلام کرده، در سال ۱۴۰۰ بطور متوسط بارشها کاهش «حدود ۴۰درصدی» به نسبت پارسال داشته که کاهش بارشها در برخی نقاط وخیمتر هم بوده است.
بر مبنای این گزارش، کاهش بارندگیها در شرق، مرکز و حوضه خلیج فارس و دریای عمان بیشتر از مناطق دیگر کشور بوده است. بارندگی در حوضه آبریز شرق چنان روند کاهشی داشته که به نسبت یک دوره ۵۲ ساله، کاهش «۸۰درصد» نشان میدهد.
در فلات مرکزی نیز بارشها کاهش ۵۰درصدی داشته که ۱۷ استان را بطور مجموع در بر میگیرد. علاوه بر این، در حوضه خلیج فارس و دریای عمان ۴۱درصد کاهش بارش رخ داده است.
با کاهش بارشها حتا حوضه آبریز دریای کاسپین که عمدتا پُربارش هستند، با کاهش ۱۸درصدی مواجه شده است.
در این بین، کاهش بارشها ورودی آب مخازن سدها را تا حدی کاهش داده که به گفتهی کشفی معاون آبفای کشور، ورودی آب به سدها نسبت به پارسال «۵۰درصد» کم شده است.
این درحالیست که هنوز فصل تابستان فرا نرسیده و با پیشبینی اوجگیری موج چهارم ویروس کرونا نیاز کشور به آب بیشتر نیز خواهد شد.
بر اساس توضیحات معاون آبفا، «حدود ۴۷۰ شهر وابستگی ۳۰ تا ۱۰۰درصدی به آب های سطحی دارند که همگی با آثار کاهش بارش ها روبرو هستند، اما ممکن است دچار تنش آبی نشوند.»
کاهش بارشها همچنین اثر منفی بر روی تعدادی از چاههای تامین آب داشته، به گونهای که سبب آلوده شدن و کاهش کیفیت آنها شده و به این ترتیب از مدار تامین آب خارج شدهاند که خود این امر کار تامین آب را دشوارتر میکند.
معاون راهبردی و نظارت بر بهرهبرداری آبفای کشور امسال را «سال سختی در تامین آب» و نیازمند صرفهجویی «۱۵درصدی» مصرف آب دانسته و گفته که «حدود ۱۶ میلیون کولر آبی اکنون در کشور درحال استفاده است و سالانه بطور متوسط حدود ۵۰۰ هزار دستگاه جدید به این تعداد افزوده میشود.»
طبق اعلام این مقام مسئول، «بیشترین تنش آبی در حوضه آبریز فلات مرکزی با حدود ۱۰۴ شهر و پس از آن حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان با ۹۳ شهر است.»
کشفی درباره اثرگذاری کاهش بارشها بر آبرسانی روستاها اعلام کرد که امسال ۷هزار روستا با تانکر آبرسانی خواهند شد و عمده این روستاها در استانهای پهناور سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان جنوبی قرار دارند.
معاون راهبری و نظارت بر بهرهبرداری آبفای کشور عنوان کرد: «سالانه ۵.۶ میلیارد مترمکعب آب در شهرها مصرف میشود و ۵۰ درصد شهرها تحت پوشش شبکه فاضلاب هستند که از این رقم حدود ۳ میلیارد مترمکعب ظرفیت تصفیه میتوانیم داشته باشیم که البته همه این رقم نمیتواند در اختیار ذینفع بخش صنعت قرار گیرد».
کشفی با اشاره به اینکه بر پایه حدسیات ممکن است تا چند سال آینده خشکسالی ادامه داشته باشد، بنابراین باید به فکر مخازن سدها در سالهای آینده باشیم، درباره هدر رفتن آب در کشور اظهار داشت: «متوسط هدررفت واقعی حدود ۱۲ درصد و هدررفت ظاهری هم ۱۳درصد است، بطور کلی ۲۵ درصد آب بدون درآمد داریم که نیمی از آن هدر میرود حتی در استانهایی مثل خوزستان و بوشهر آب بدون درآمد ۴۰ درصد است».