اختلاف طبقاتی در ایران هر روز در حال افزایش است و جامعه به یک بخش اقلیت ثروتمند با زندگی لوکس و یک بخشِ اکثریت زیر خط فقر که با سفره خالی و سوء تغذیه دست و پنجه نرم میکند تبدیل شده است.
محاسبات مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت رفاه نشان میدهد، حداقل دستمزد کارگری فقط ۳۵.۳ درصد متوسط هزینه خانوارهای شهری را پوشش میدهد و مابقی هزینهها باید از محلهای دیگر تأمین شود.
بررسی آمارهای رسمی گویای این واقعیت است که در سال گذشته حداقل دستمزد کارگری بطور میانگین معادل ۳۵.۳درصد از هزینه خانوارهای شهری و ۶۴.۲درصد از هزینه خانوارهای روستایی بوده و مابقی هزینههای خانوار از محلهای دیگر تأمین شده است.
با توجه به رشد ضریب جینی در گزارش اخیر مرکز آمار ایران و همچنین نرخ محرومیت ۳۱.۴ درصد کشور، به نظر میرسد این اختلاف ۱۹درصدی میانگین درآمد و هزینه خانوار ناشی از رشد شکاف طبقاتی و همپوشانی درآمد اقلیت ثروتمند با اکثریت فقیر در محاسبه آمارهای میانگین باشد.
وبسایت آفتاب نیوز نیز در مطلبی با عنوان «از هر سه ایرانی، یک نفر در فقر مطلق» نوشته که با استناد به گزارش پایش فقر وزارت کار و تعاون، ۲۶.۵ میلیون نفر از جمعیت کشور در فقر مطلق زندگی میکنند. یک میلیون و ۲۵۴ هزار تومان، رقمی است که به عنوان خط فقر سال ۹۹ از سوی وزارت کار و تعاون اعلام شده است. این درحالیست که خرید یک سبد مشخص از کالای خوراکی برای یک ماه بیش از ۸۰۰هزارتومان برای خانوادههای ۴نفره هزینه در پی دارد.
بر اساس این گزارش، ۱۰۰ درصد شغلهایی که به دلیل کرونا در سال۹۹ از میان رفته است، مشاغل غیررسمی بوده که افراد دهکهای پایین درآمدی در آن مشغول به کار بودند و از آنجایی که سهم دستمزد و حقوق حدود ۷۵ درصد از سبد منابع درآمدی افراد دهکهای پایین درآمدی را تشکیل میدهد، میتوان نتیجه گرفت که با بیکار شدن افراد در سال ۹۹، عملا ۷۵ درصد از منبع درآمدی دهکهای پایین درآمدی از بین رفته است.
این در حالیست که اختلاف طبقاتی نیز با شدت در حال عمیق شدن است. در همین رابطه روزنامه آفتاب یزد در مطلبی نوشته که مشکلات اقتصادی از قبیل بیکاری و تورم و گرانی و درآمد ناچیز اکثریت مردم و اختلاف طبقاتی جامعه را دچار نوعی بنبست و آشفتگی روحی و روانی کرده است که اثرات زیان بار آن بر هیچ کس پوشیده نیست وبرای بسیاری از مردم قانع کننده به نظر نمیرسد اقلیت کوچکی از افراد جامعه از منابع مالی فراوانی برخوردارباشند و آنچه جامعه را بیشتر آزرده خاطر میکند. وجود نگرش و تفکر و رفتار و شعارهای پوپولیستی در جامعه است. به هر حال فقر و نابرابری باعث آسیب پذیری جامعه شده است و امروز هیچ نشانهای از اراده و برنامه و طرح برای تقویت معیشت عموم مردم دیده نمیشود.
روزنامه ستاره صبح نیز در مطلبی با عنوان «تراژدی فقر؛ کمدی میلیاردرها!» نوشته: «طبق آمار، متوسط درآمد ثروتمندترین قشر جامعه ٣۴ برابر بیشتر از متوسط درآمد فقیرترین قشر است. گسترش مناسبات رانتی، اختلاف طبقاتی را در جامعه تشدید کرده و در کنار افزودن بر ثروت افسانهای برخورداران، جمعیت زیر خط فقر را نیز بهسرعت افزایش داده است.»
در ادامه این مطلب آمده است: «این سیکل معیوب همچنان ادامه دارد. مردم وقتی میبینند عدهیی با رانت و سوءاستفاده از قدرت زیر سایه وجود قوانین فسادزا صاحب ثروت نجومی میشوند از خود میپرسند که چرا جلوی این افراد گرفته نمیشود و قدرت خرید طبقات پایین، افزایش نمییابد؟»
وبسایت تجارت نیوز در گزارشی میدانی به قیمت کالاهای مصرفی در شمال شهر تهران پرداخته که نشان میدهد قیمت کالاها در فروشگاهها و مراکز خرید شمال شهر اختلاف زیادی با قیمتها در مراکز یا جنوب شهرها دارد. به بیان دیگر همانگونه که در گزارش مرکز آمار ایران اختلاف بین دهکها در حال افزایش است؛ در مراکز خرید این دهکها اختلاف بیشتری وجود دارد. از سوی دیگر یک قلم خرید «عادی» یک فرد در شمال شهر تهران شامل یک تکه لباس، کفش، کیف یا عطر از حقوق ماهانه یک کارگر و یا آموزگار بیشتر است و برخی از کالاهایی که در این مرکز خرید ارائه میشود مثل «گوشی موبایل دستساز» و یا یک میز ناهارخوری شش نفره از حقوق یک سال یک کارمند یا کارگر بیشتر خواهد بود.
در این گزارش که از مرکز خرید «سام سنتر» در خیابان فرشته تهیه شده، یک فروشنده ساعت، کف قیمت ساعتهای مچی را ۲۰ میلیون تومان تعیین کرده. به گفته او با «۵۰ میلیون تومان میتوان یک ساعت مچی باکیفیت با برندی معتبر» از این مرکز خریداری کرد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده که فروشگاهی «گوشیهای موبایل دستساز» را میفروشد که بطور متوسط با «۴ تا ۵ هزار یورو» میتوان نمونه باکیفیت این برند را تهیه کرد.
عطر «ساخت ایران» در فروشگاههای شمال شهر تهران یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان به فروش میرسد که البته در صنعت عطر و ادکلن هیچ برندی صفر تا صد در داخل تولید نمیشود، بلکه در حجم زیاد وارد و پس از بستهبندی به بازار عرضه میشود.
انواع عطرهای خارجی با قیمت متوسط در این مرکز خرید ۳ تا ۴ میلیون تومان قیمت دارند و عطرهای کمی معروفتر تا ۱۰ میلیون تومان هم قیمتگذاری شده و البته «عطرهای سفارشی» نیز برای مشتریان پولدارتر وجود دارد!
تیشرتهایی که از «لسآنجلس» آمده ۴ میلیون تومان است و برای خرید یک تیشرت مردانه حداقل ۲ و برای خرید یک بلوز زنانه ۳ میلیون تومان بودجه نیاز است.
قابل توجه اینکه در بسیاری از فروشگاههای شمال شهر تهران با توجه به قیمتهای دلاری و یورویی، امکان پرداخت ارز بجای ریال نیز وجود دارد و بسیاری از خریداران یورو و دلار بجای ریال پرداخت میکنند!