صنعت نساجی ایران در سالهای گذشته با مشکلات ریز و درشت روبرو بوده و زیر عدم توجه و حمایت مقامات نظام به حاشیه رانده شده است. اکنون در حالی کارخانههای نساجی یکی پس از دیگری بسته میشوند که ۹۰ درصد بازار نخ ایران در تسخیر محصولات ترکیه است.
صنعت نساجی ایران به عنوان یکی از قدیمیترین صنایع ایران با کارخانههایی که از دوران صفویه مشغول به کار بودهاند، از جمله صنایعی است که در چهار دهه گذشته و با مدیریت خرابکارانهی جمهوری اسلامی به مرز نابودی کشیده شده است.
پیشرفت صنعت نساجی در ایران سبب شد که صنعت پوشاک ایران نیز با رشد قابل توجهی روبرو شود بطوری که در دهه ۷۰ میلادی محصولات پوشاک ایرانی حتا به اروپا صادر میشد. به گفته فعالان صنعت نساجی مشکلات مختلفی در چهار دهه گذشته این صنعت را با رکود روبرو کرده و در نتیجه صنعت پوشاک ایران نیز به کاهش تولید و اُفت کیفیت روبرو شده بطوری که بازار پوشک ایران نیز با اجناس خارجی و همچنین اجناس بنجل و بیکیفیت چینی پر شده است.
عدم حمایت جمهوری اسلامی از صنعت نساجی در چهار دهه گذشته مشکلات زیادی برای صنعتگران ایجاد کرده است. به گفته فعالان این صنف ماشینآلات نساجی نیازمند بهروز شدن هستند و یک کارگاه نساجی برای واردات دستگاه پایه نیازمند دست کم یک میلیارد تومان بودجه است؛ بودجهای که با توجه به وجود انواع رانت و اختلاس «خودی»های نظام، سهم صنعتگران نمیشود و آنها حتا نمیتوانند این بودجه را در قالب وام از بانکها دریافت کنند.
«عدم توسعه و نوسازی لایههای پاییندستی صنعت تکمیل منسوجات، تولید پوشاک، خدمات و توزیع»، «شبکه توزیع (عمدهفروشی و خردهفروشی) بهشدت سنتی، ناکارآمد، سازماننیافته و متفرق»، «عدم اتصال مالیات بر ارزش افزوده و عدم اخذ مالیات از مصرف کننده نهایی» و «ایجاد محدودیتهای زیاد برای برندهای داخلی» از جمله مشکلات دیگری است که به گفته صنعتگران نساجی، در کنار عدم حمایت دولت از این صنعت، سبب رکود عمیق شده است.
از سوی دیگر واردات انواع نخ، کاموا و پوشاک که عمدتاً به صورت قاچاق یا در ازای پول نفت و به صورت تهاتر به کشور وارد میشود نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که تولیدات داخلی را با مشکل روبرو کرده است. همین امر طی سالهای گذشته صنعت نساجی را به شکلی فلج کرد که صنعتگران از یکسو قادر به هماهنگ کردن طراحیها با سلیقه عمومی نشدند و از سوی دیگر با دستگاههای فرسوده و تکنولوژی عقبمانده قادر به تولیدی که قابل رقابت با محصولات خارجی از جمله محصولات ترکیه باشد نیستند.
اکنون سالهاست بازار نخ، کاموا، پارچه و پوشاک ایران در قُرق کالاهای ترکیه و چین است.
یکی از فروشندگان نخ و کاموا در تهران که چند دهه سابقه فعالیت در این صنف را دارد گفته که «سقوط صنعت نساجی ایران به علت عدم توجه و همچنین فرسودگی ماشین آلات ریسندگی عامل اصلی عقب ماندگی در صنعت کامواست. یعنی از بین رفتن بسیاری از کارخانجات صنعت نساجی منجر شد تا کشوری که با نساجی کهن که زمانی از کره جنوبی هم بالاتر بود حالا از بسیاری از کشورها عقب بیفتد.»
اینهمه در حالیست که به گفته علیرضا حائری عضو هیئت مدیره جامعه متخصصین صنعت نساجی ایران «هزینههای لازم برای ایجاد یک شغل در صنعت نساجی، تقریبا یکچهارم سایر صنایع به صورت متوسط است؛ یعنی اگر یک مبلغ مشخص را به منظور سرمایهگذاری در نظر بگیریم، میزان ایجاد اشتغال در بخش نساجی در مقایسه با یک صنعت دیگر مانند پتروشیمی چهار برابر است. این موضوع حتی در صنعت پوشاک به عنوان یکی از زیرشاخههای مهم صنعت نساجی میتواند با سرمایهای کمتر و میزان اشتغالزایی بیشتر تحقق پیدا کند.»
در این میان ابوالقاسم شیرازی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک، تولیدکنندگان پوشاک از حمایت خاصی برخوردار نیستند و شیوع همهگیری کرونا سبب شده تا بیش از هر زمان دیگری با مشکلات دست و پنجه نرم کنند.
صنعت نساجی اما فقط روی کاغذ و به صورت شعار مورد توجه مقامات جمهوری اسلامی قرار دارد. بر اساس گزارشی که وزارت صمت در خردادماه امسال تحت عنوان سند سیاستی توسعه صنعت نساجی و پوشاک تا افق ۱۴۰۴ منتشر کرده، آمده است: صنعت پوشاک به واسطه ارتباط مستقیم آن با زندگی روزمره و نیازهای اساسی خانوار، پس از مواد غذایی و مسکن در درجه سوم به لحاظ اهمیت قرار دارد.
این در حالیست که همچنان نشانهای از توجه مقامات نظام اعم از دولت و مجلس شورای اسلامی به صنعت نساجی کشور دیده نمیشود. قابل توجه اینکه در گزارش وزارت صمت آمده بود که «با وجود پایین بودن هزینه اشتغالزایی صنعت پوشاک (معادل ۷۱۶ میلیون ریال به ازای ایجاد هر شغل در سال ۱۳۹۷) مشاهده میشود. این صنعت علیرغم ماهیت ذاتی خود سهم بسیار کمی در اشتغال کارگاههای صنعتی داشته و به طور متوسط حدود ۸/۰ درصد شاغلان کارگاههای صنعتی در سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۸ در این صنعت مشغول به کار بودهاند.»
میخوان به دستور انگلیس و روسیه صنعت کشور رو تعطیل کنن و کشور رو برگردونن به دوره قاجار