در حالی که مقامات جمهوری اسلامی ایران ادعا میکنند برنامهای برای تولید تسلیحات اتمی ندارند، نگاهی به فعالیتهای مشکوک در تاسیسأت کلیدی ایران نشان میدهد که در حال توسعهی فناوری ساخت سلاح اتمی هستند و بر همین مبنا نیز به تهدید میپردازند.
روزنامه «والاستریت ژورنال» ۱۶ نوامبر (۲۵ آبان) گزارش داد ایران در مجتمع «تسا» (واقع در کردان کرج) تولید سانتریفیوژهای پیشرفته را از سرگرفته است. این مرکز اوایل تیرماه ۱۴۰۰ هدف حمله پهپادی قرار گرفت و خسارات سنگینی به آن وارد آمد.
جمهوری اسلامی دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این سایت را مختل کرده و به آنها اجازه نداده دوربینهای جدید در محل نصب کنند.
منابع مطلع به «والاستریتژورنال» میگویند ایران با بازیابی توان ساخت سانتریفیوژ پس از حمله ۵ ماه پیش دستکم ۱۷۰ سانتریفوژ پیشرفته جدید در سایت کرج ساخته است. ساخت این سانتریفیوژها یک ماه و نیم پس از حمله پهپادی آغاز شده و تولید آنها شتاب گرفته است.
به نوشته والاستریت ژورنال، جمهوری اسلامی بعد از حمله پهپادی به سایت کرج تدابیر امنیتی برای مراقبت از آن مجتمع را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
https://kayhan.london/1400/07/08/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C-%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A2
یک منبع دیپلماتیک به این روزنامه گفت که سانتریفیوژهای جدید تولید شده در مجتمع تسا احتمالاً به سایت اتمی «فردو» در قم منتقل میشوند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها در مورد فعالیتهای مشکوک رژیم ایران در سایت زیرزمینی فردو هشدار داده است.
هنوز مشخص نیست که آیا سانتریفیوژهای بیشتری از تولیدات اخیر مجتمع تسا به سایر تاسیسأت اتمی ایران انتقال یافته است یا نه.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ۱۲ آبان در سخنانی با اعلام اینکه میزان ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به ۲۵ کیلوگرم رسیده تأکید کرد «فقط کشورهای دارای سلاح اتمی توانش را دارند.»
آنچه در این گزارش روی آن تأکید شده انتقال سانتریفیوژهای جدید به سایتهایی غیر از فردو است. ابهامات زیاد و عدم دسترسی آژانس به سایت کرج این احتمال را که سانتریفیوژهای جدید به دیگر سایتهای غنیسازی در ایران برای «اهداف نظامی» منتقل شده باشند تقویت میکند.
منابع آگاه که احتمالاً مرتبط با سازمان بینالمللی انرژی اتمی هستند به والاستریت ژورنال گفتهاند از سر گرفتن ساخت سانتریفیوژها به نگرانیهای تازه در میان دیپلماتهای غربی دامن زده است. آنها میگویند اگر تهران تصمیم بگیرد یک برنامه مخفیانه تسلیحات را اتمی پیش ببرد، با این فعالیتها میتواند به آن جامه عمل بپوشاند. هر چند دیپلماتها میگویند در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر انجام این کار وجود ندارد.
گزارش مربوط به افزایش تولید سانتریفیوژ در ایران در حالی منتشر میشود که دو هفته دیگر (هشتم آذر) قرار است دور هفتم مذاکرات وین آغاز شود. مذاکراتی که به گفته علی باقری کنی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی مربوط به مسائل اتمی نیست و قرار است در آن فقط درباره لغو «همه تحریمها» صحبت شود.