لوئیس بونو نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دومین روز نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به جمهوری اسلامی هشدار داد اگر فوراً با آژانس همکاری نکند، چارهای نیست جز اینکه شورای حکام تا قبل از پایان سال جاری نشست اضطراری برگزار کند تا درباره «این بحران» تصمیم بگیرد.
تهدید علیه جمهوری اسلامی به برگزاری «نشست فوقالعاده» شورای حکام از سوی مقامات آمریکایی در حالیست که علی باقری کنی معاون حسین امیرعبداللهیان بار دیگر تاکید کرد «مذاکرات هستهای در صورتی که تمام تحریمها لغو نشود، با شکست روبرو خواهد شد.»
مواضع اخیر مقامهای آمریکایی نشان میدهد نسبت به نتیجهبخش بودن مذاکره با جمهوری اسلامی برای احیای برجام ناامیدتر شدهاند به ویژه آنکه رافائل گروسی مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دومین سفرش به ایران از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) دست خالی از تهران به وین بازگشت. برخلاف روال گذشته که گروسی و مقامات جمهوری اسلامی بر سر رد و بدل امتیازاتی توافق میکردند به نظر میرسد اینبار هیچ توافقی صورت نگرفت.
در ایران به بازرسان آژانس اجازه بازدید از کارخانه تولید سانتریفیوژ «تسا» در کرج داده نشد. بر اساس آخرین گزارش آژانس، جمهوری اسلامی در این کارخانه که تیرماه سال ۱۴۰۰ هدف حمله پهپادی قرار گرفت ساختن سانیریفیوژهای پیشرفته را آغاز کرده است. بررسیها نشان میدهد احتمالاً این سانتریفیوژها علاوه بر سایت نطنز به سایتهای اعلام نشده دیگر نیز ارسال شدهاند.
سطح غنیسازی اورانیوم در ایران به ۶۰ درصد رسیده که همه طرفین درگیر با پرونده اتمی ایران نیز میدانند فقط میتواند مصرف نظامی داشته باشد. همچنین مواضع جمهوری اسلامی در مورد «صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای» تا حدود زیادی تغییر کرده است. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی اواسط آبان تأیید کرد که ایران ۲۵ کیلو اورانیوم ۶۰ درصد تولید کرده است و با افتخار تأکید کرد «فقط کشورهای دارای سلاح اتمی توان این سطح غنیسازی را دارند.» بر اساس اذعان کمالوندی «توانمندی هستهای مثل سلاح بازدارندگی ایجاد میکند!» مدتهاست که تمام شواهد نشان میدهد جمهوری اسلامی به سمت ساختن تسلیحات اتمی پیش میرود و موازی با آن میلیاردها دلار صرف افزایش بُرد و توان حمل موشکهای بالستیک و تأمین مالی و تسلیحاتی شبهنظامی منطقه میکند.
https://kayhan.london/1400/07/02/%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%AF%D8%A7
اکنون در چنین شرایطی مواضع آمریکاییها نیز نسبت به گذشته تغییراتی کرده است. رابرت مالی مسئول پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا که از حامیان پر و پاقرص احیای برجام است تهدید کرد اگر جمهوری اسلامی به توافق هستهای بازنگردد پاسخ مناسبی دریافت خواهد کرد.
شکست تلاشهای رافائل گروسی برای توافق با جمهوری اسلامی غربیها را به نقطهای از تصمیمگیری رسانده که پیش از این دولت دونالد ترامپ رسیده بود. ترامپ با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی روح توافق اتمی را نقض میکند در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و «کارزار فشار حداکثری» را آغاز کرد. دولت آمریکا برای توافق با ایران «۱۲ شرط» گذاشت اما اعضای ارشد حزب دموکرات آمریکا، رهبران اروپایی، لابیگران جمهوری اسلامی و انواع صادراتیهای رژیم ایران در رسانههای غربی و فارسیزبان و دانشگاههای اروپا و آمریکا همراه با جمهوری اسلامی تحت سازماندهی محمدجواد ظریف تبلیغات منفی به راه انداختند و ادعا کردند «دولت ترامپ جنگطلب است و عامل اصلی شکست برجام» اوست!
حالا در حالی که برجام در عمل ناکار شده، باز هم قرار است طرفین این توافق هشتم آذرماه در وین دیدار کنند. میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین از برگزاری نشستهای غیررسمی آمادگی برای از سر گرفتن مذاکرات خبر داده است.
برخی تحلیلگران میگویند سیاست جدید جمهوری اسلامی برخلاف آنچه در دولت حسن روحانی انجام میشد بر اساس «امتیازگیری بدون امتیازدهی» استوار است و با روی کار آمدن «دولت انقلابی» تهران میخواهد امتیازات جدیدی از غرب و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بگیرد. درواقع جمهوری اسلامی دیگر معتقد به «تعامل» با آژانس نیست و علاقه دارد با مقاومت و بدون امتیاز دادن و با گرفتن طرفین برجام به مرگ برای اینکه به تب راضی شوند به اهداف خود برسد. سیاستی که مشخص نیست در نهایت با چه واکنشی از طرف کشورهای غربی مواجه شود.