اقدامات اتمی، موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی مثل «دیگ زودپز» یک قدم تا انفجار فاصله دارد!

دوشنبه شب ۲۷ دسامبر (ششم‌ دی‌ماه) ساعاتی پس از اعلام خبر آغاز دور هشتم مذاکرات اتمی در وین، وبسایت «نور نیوز» وابسته به شورای‌ عالی امنیت ملّی جمهوری اسلامی نوشت «ادامه تحریم‌ها» و «وضع تحریم‌های جدید» در دولت جو بایدن و فاش شدن «دروغگویی اروپایی‌ها» در این خصوص، نشان می‌دهد سیاست دولت بایدن استمرار سیاست‌های دولت ترامپ است و با «تهدید و فشار» و عملیات روانی گسترده به دنبال مجبور کردن جمهوری اسلامی ایران به پذیرش زیاده‌خواهی‌های خود هستند.

وبسایت «نور نیوز» در گزارشی دیگر عنوان کرد آنچه به عنوان «طرح دوم آمریکا» (طرح B) مطرح است یک «سناریوی تبلیغاتی» است.

خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در گزارشی نوشت «طرف‌های غربی راهبرد فشار سه ضلعی مشتمل بر تهدیدهای زمانی، نظامی و اقتصادی را علیه ایران همزمان با مذاکرات وین به کار گرفته‌اند.» تسنیم با این ادعا که تهدیدات نظامی «عملیات روانی» است و فشارهای اقتصادی گزینه کارآمدی نیست می‌نویسد رویکرد آمریکا نه تنها موجب افزایش بی‌اعتمادی می‌شود بلکه جمهوری اسلامی را برای دریافت «تضمین‌های محکم‌تر» مصمم‌تر خواهد نمود.

آنچه جمهوری اسلامی از غرب می‌خواهد «لغو همه تحریم‌ها» است و هیچ مذاکره‌ای را هم در مورد فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای نمی‌پذیرد. پس از بی‌نتیجه ماندن دور هفتم مذاکرات وین و قبل از آغاز دور هشتم مذکرات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رزمایش «پیامبر اعظم ۱۷» اقدام به پرتاب ۱۶ موشک بالستیک کرد. پرتاب این موشک‌ها در شرایطی صورت گرفت که از اصلی‌ترین دلایل شکست معامله با رژیم ایران توسعه موشکی و حمایت مالی و تسلیحاتی از شبه‌نظامیان است و مقامات جمهوری اسلامی با رهبری علی خامنه‌ای می‌گویند به هیچ عنوان در مورد آنها مذاکره نخواهند کرد.

یک مقام وزارت خارجه ایالات متحده: نمی‌پذیریم که جمهوری اسلامی پشت میز مذاکره نشسته و برنامه‌های اتمی خود را توسعه می‌دهد! https://t.co/aXBtOfH9vd pic.twitter.com/snBxwQisCk

— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 19, 2021

روس‌ها پس از اقدام رژیم ایران به پرتاب موشک‌های بالستیک سکوت کردند اما پشت صحنه برای هدف قرار گرفتن پایگاه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروه‌های نیابتی وابسته به رژیم ایران در عراق و سوریه با اسرائیل توافق کرده‌اند. همچنین مواضع‌ روس‌ها در مورد انفجارهای پیاپی در تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی نیز منفعل‌تر از آن است که تهران را دلگرم کند.

میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات اتمی وین با انتشار تصویری از دیدارش با رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات اتمی خبر از دیدار دوجانبه با او داد. این دیدار از این نظر اهمیت دارد که مدتی است رابرت مالی علاوه بر تغییر مواضع خوش‌بینانه خود نسبت به جمهوری اسلامی، مدام در مورد پیامدهای فروپاشی برجام به رژیم ایران هشدار می‌دهد. او اخیراً در یک مصاحبه تأکید کرده باید در مورد فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای رژیم ایران نیز گفتگو شود.

Just before the official opening of the 8th round of the #ViennaTalks I met with the #US Special Envoy for #Iran Mr.Robert Malley. We exchanged views on a number of topical issues under consideration in the course of ongoing negotiations on restoration of #JCPOA. pic.twitter.com/pFJyIrH2Dv

— Mikhail Ulyanov (@Amb_Ulyanov) December 27, 2021

با اینهمه فعالیت‌های خرابکارانه‌ی جمهوری اسلامی در منطقه که رژیم ایران از آن به عنوان برگی جهت گرفتن امتیاز استفاده می‌کند، غربی‌ها را گرفتار معادله‌ای پیچیده کرده است.

روبین رایت در گزارشی مفصل با عنوان «خطر تهدیدآمیز بحران هسته‌ای با ایران» که دوشنبه ۲۷ دسامبر ۲۰۲۱ همزمان با از سر گرفتن دور هشتم مذاکرات وین در نشریه «نیویورکر» منتشر شد به نقل از رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا نوشت «ما شاهدیم که برنامه اتمی جمهوری اسلامی گسترش یافته و دیدیم که فعالیت‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی خصمانه‌تر و ستیزه‌جویانه‌تر شده است.»

به نوشته‌ی وی، رابرت مالی هشدار داده «محاسبات مقامات جمهوری اسلامی اشتباه است و آنها با آتش بازی می‌کنند.»

این دیپلمات آمریکایی که در بدو پیوستن به دولت بایدن امیدوار به معامله سریع واشنگتن با جمهوری اسلامی بود، اکنون با عقب‌نشینی از مواضع گذشته خود می‌گوید: «توسعه برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی به سطحی رسیده که برجام دیگر مزایای یک توافق برای عدم اشاعه تسلیحات اتمی را ندارد و نمی‌شود بر سر آن چانه‌زنی کرد.» او تأکید می‌کند: «ما با یک معامله بدتر موافقت نمی‌کنیم زیرا ایران برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده است. در بعضی موارد کار به جایی رسیده که تلاش برای احیای معامله مثل تلاش جهت زنده کردن یک مرده خواهد بود.»

رابرت مالی در ادامه گفته «جمهوری اسلامی ایران ثابت کرد که از برنامه موشک‌های بالستیک خود به عنوان ابزاری برای وادار کردن یا ترساندن همسایگان خود استفاده می‌کند. ایران می‌تواند موشک‌های بیشتری شلیک کند تا دشمنانش- از جمله ایالات متحده و اسرائیل- را منهدم کند.»

«نیویورکر» در ادامه می‌نویسد: «خطرات فراتر از ایران است. نظم هسته‌ای جهان که از قبل خطرناک بود، اکنون در خطر فروپاشی قرار دارد. پیمان‌های هسته‌ای که در قرن گذشته منعقد شده‌اند، به دلیل مدرن شدن زرادخانه‌های تسلیحاتی توسط ایالات متحده، روسیه و چین یا به ورق کهنه تبدیل شده‌اند یا در حال نابودی هستند. پنتاگون تخمین زده که چین می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ دست‌کم هزار بمب داشته باشد. مذاکرات با جمهوری اسلامی برای جلوگیری از دستیابی دهمین کشور به بمب اتمی است. آخرین مورد کره شمالی بود که در سال ۲۰۰۶ به بمب اتم دست یافت.»

نشریه «نیویورکر» درباره تهدیدات موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی می‌نویسد تهران به مرحله‌ای رسیده که دشمنان خود را تهدید به «موشکباران» می‌کند. به گفته ژنرال کِنِت مک‌کنزی رئیس فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) رژیم ایران توانایی بهم زدن بازی را دارد. جمهوری اسلامی به سطحی از توانایی در زمینه تسلیحاتی دست یافته که کنترل یا شکست آن را بسیار دشوار می‌کند. ژنرال مک‌کنزی معتقد است «ظرفیت استراتژیک ایران اکنون بسیار زیاد است.»

«نیویورکر» با اشاره به حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه آمریکایی «عین‌الاسد» در عراق (۱۸ دی‌ماه سال ۱۳۹۸) در به اصطلاح انتقام کشتن قاسم سلیمانی به نقل از مک‌کنزی می‌نویسد: «درسی که حمله به پایگاه عین‌الاسد داد این بود که موشک‌های ایران به تهدیدی فوری‌تر از برنامه هسته‌ای آن تبدیل شده‌اند… آنها با حمله به عین‌الاسد تقریباً به جایی که می‌خواستند ضربه زدند. اکنون آنها می‌توانند با دقت و حجم زیاد بطور مؤثر در عمق خاورمیانه نیز ضربه وارد کنند.»

او پیش‌بینی کرده «اگر رژیم ایران غافلگیرانه حمله کند جنگ بسیار خونینی در  خواهد گرفت. ما ضربه بسیار بدی خواهیم خورد. در درازمدت پیروزیم اما چنین جنگی یکسال طول می‌کشد.»

یک افسر ارشد اطلاعات نیروی دریایی آمریکا در مورد تفاوت توانایی نظام جمهوری اسلامی در ۲۰۱۶ با ۲۰۲۱ به ویژه قابلیت‌های موشکی رژیم ایران به «نیویورکر» می‌گوید: «توسعه فناوری موشکی از نظر استراتژیک مقرون به صرفه است. هزینه دفاع در برابر موشک‌ها چندین برابر هزینه ساخت موشک‌هاست.» به گفته وزارت خارجه آمریکا، رژیم ایران سالانه بین دو تا سه میلیارد دلار برای حمایت از «ائتلاف مقاومت» (شبه‌نظامیان وابسته به خود) هزینه می‌کند. با این حال بودجه دفاعی جمهوری اسلامی بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که عربستان سعودی متحد مهم ایالات متحده در منطقه دارد.

در ادامه گزارش «نیویورکر» آمده، جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر در منطقه از چند جهت عمق راهبردی دارد. یک مقام ارشد اطلاعاتی در سنتکام در مورد فعالیت گروه‌های نیابتی مورد حمایت رژیم ایران توضیح می‌دهد: «در عراق حلقه‌ای مثلاً به شعاع ۷۰۰ کیلومتر بکشید؛ در یمن و سوریه هم این حلقه‌ها را بکشید. خواهید دید ایران چه عمق و ظرفیتی را در منطقه برای خود ایجاد کرده… آنچه مهم است این است که این حلقه‌ها اکنون در هم قفل شده‌اند.»

مایکل آیزنشتات کارشناس ارشد و مدیر مؤسسه «مطالعات نظامی و امنیتی واشنگتن» ‌می‌گوید شبکه شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی یکی از منسجم‌ترین اتحادهای منطقه است.

در پایان این گزارش آمده جمهوری اسلامی برای آنکه بتواند آمریکا را در کل منطقه آزار دهد دست به قمار می‌زند. رابرت مالی می‌گوید: «باید اقدامات ایران در سراسر منطقه را در آینده نه چندان دور مورد توجه قرار داد… این یک خطر دائمی خواهد بود درست مثل یک دیگ زودپزی که همیشه یک قدم یا یک اشتباه تا انفجار آن فاصله است.»

این نخستین بار است که رابرت مالی که از دوران اوباما به مماشات با جمهوری اسلامی مشهور است، چنین آشکار در مورد لزوم طرح مسائل موشکی و منطقه‌ای همزمان با مذاکرات اتمی تأکید می‌کند و برجام را ازدست‌رفته می‌داند. این مسئله می‌تواند از نشانه‌های تغییر رویکرد کاخ سفید نسبت به ادامه مماشات با جمهوری اسلامی باشد. رابرت مالی و بسیاری دیگر از مقامات دولت بایدن تا چند هفته پیش با تلاش برای احیای برجام معتقد بودند نباید با طرح چنین مسائلی مذاکرات اتمی را مختل کرد!

برخی تحلیلگران بزرگنمایی اخیر مقامات و رسانه‌های غربی درباره توانایی نظامی و شبه‌نظامی جمهوری اسلامی را بستری برای فراهم کردن افکار عمومی جهت  هماهنگی با تغییر سیاست آمریکا می‌دانند. تغییری که احتمالا برخورد قاطعانه با برنامه‌های تسلیحاتی و منطقه‌ای رژیم ایران را جانشین مماشات خواهد کرد.