خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد دولت جو بایدن جمعه چهارم فوریه (۱۵ بهمن) برخی از تحریمهای جمهوری اسلامی را با هدف تسهیل در مذاکرات اتمی وین و آنچه به «احیای برجام» معروف شده لغو کرده است.
در این گزارش آمده در حالی که مذاکرهکنندگان آمریکایی برای حضور در یک نشست به وین میروند، آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده بخشی از «پروژههای هستهای غیرنظامی» ایران را از تحریم معاف کرده است.
این معافیتها در نهایت برای بازگرداندن رژیم ایران به توافق سال ۲۰۱۵ است. لغو این تحریمها در کوتاهمدت کشورها و شرکتهای خارجی را که در بخش غیرنظامی هستهای ایران فعالیت میکنند از مجازاتهای آمریکا معاف میکند.
مقامات آمریکایی گفتند که این معافیتها برای حمایت از بازگشت تهران به توافق بسیار مهم است اما در عین حال اعطای هرگونه امتیاز به جمهوری اسلامی را تکذیب کردند. این مقامات گفتند که معافیتها برای جلب موافقت سایر طرفین توافق یعنی بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و اتحادیه اروپا ضروریست.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اما در توییتی نوشته است «ما ایران را از تحریمها معاف نکردهایم و نخواهیم کرد مگر اینکه به تعهداتش در برجام بازگردد. ما دقیقاً همان کاری را کردیم که دولت قبلی کرد: به شرکای بینالمللی خود اجازه دادیم به مسئله افزایش ریسک تولید گسترش تسلیحات و امنیت هستهای در ایران بپردازند.»
We did NOT provide sanctions relief for Iran and WILL NOT until/unless Tehran returns to its commitments under the JCPOA. We did precisely what the last Administration did: permit our international partners to address growing nuclear nonproliferation and safety risks in Iran.
— Matthew Miller (@StateDeptSpox) February 4, 2022
آسیوشیتدپرس مینویسد این معافیتها به کشورها و شرکتهای خارجی اجازه میدهد تا در پروژههای غیرنظامی نیروگاه اتمی بوشهر، نیروگاه آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقاتی تهران کار کنند. دولت ترامپ بعد از خروج از برجام برای برخی شرکتهای چینی، روسی و اروپایی برخی معافیتها را در نظر گرفته بود اما ماه مه سال ۲۰۲۰ مایک پمپئو وزیر خارجه پیشین آمریکا آنها را لغو کرد و گفته بود «رژیم ایران از فعالیتهای هستهای خود برای باج گرفتن استفاده میکند.»
وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای به کنگره اعلام کرد که معافیت از این فعالیتها برای تسهیل در مذاکرات اتمی طراحی شده و برای ترغیب جمهوری اسلامی به اجرای تعهداتش در برجام است.
به گزارش آسوشیتدپرس، وزارت خارجه آمریکا به کنگره اعلام کرده است: «این معافیت با توجه به چنین فعالیتهایی، مذاکرات برای انعقاد دوباره توافق هستهای ایران و بازگشت متقابل به آن را تسهیل میکند. همچنین طرح آن در خدمت سیاست منع گسترش تسلیحاتی ایالات متحده و منافع امنیت هستهای و اعمال محدودیت بر فعالیتهای هستهای ایران است.»
وزارت خارجه آمریکا ادعا کرده «این معافیتها در خدمت سیاست منع گسترش تسلیحات اتمی است و برای محدود کردن فعالیتهای هستهای ایران طراحی شده است و چنین معافیتهایی بر اساس مصلحتهای سیاسی با در نظر گرفتن اهداف مورد اشاره در نظر گرفته شده و نه بر اساس یک تعهد یا به عنوان بخشی از یک توافق. ما بر همکاری با شرکاء و متحدان برای مقابله با طیف وسیعی از تهدیدات ایران متمرکز هستیم.»
برخی منابع آمریکایی میگویند تعلیق برخی از تحریمهای رژیم ایران نشانه دستیابی به توافق برای احیای برجام نیست. یک مقام دولتی در واشنگتن تأکید کرده «بدون این معافیتها، بررسی جزئیات فنی امکانپذیر نبود.»
در این میان، احمد حسین فلاحی نماینده مجلس شورای اسلامی به ایسنا گفته «مذاکراتی مورد نظر ماست که نتیجه آن لغو کلیه تحریمها باشد، در غیر اینصورت این مذاکرات جز اتلاف وقت برای کشور ما هیچ ثمرهای به دنبال نخواهد داشت.»