وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره برخی از معافیتهای تحریمی دولت آمریکا میگوید «حسن نیت از نظر ما این است که در عمل و به معنای واقعی و ملموس تحریمها لغو شود آنچه بر روی کاغذ رخ میدهد خوب است، ولی کافی نیست.»
دولت جو بایدن بخشی از تحریمهای هستهای جمهوری اسلامی را لغو کرده است. این معافیتها شامل فعالیت شرکتها و دولتهای خارجی در تأسیسات هستهای غیرنظامی در ایران (نیروگاه آب سنگین اراک، رآکتور تهران و نیروگاه بوشهر) میشود.
حسین امیرعبداللهیان شنبه ۱۶ بهمنماه در واکنش به لغو این تحریمها گفت که «ما به طرفهای آمریکایی از طریق واسطههایی که این روزها پیام منتقل میکنند به صراحت گفتیم باید در عمل حسن نیت خودشان را نشان دهند.»
این معافیتها به شرکتهای روسی، چینی و اروپایی اجازه میدهد به هدف منع گسترش تسلیحات اتمی در سایتهای هستهای جمهوری اسلامی فعالیت کنند.
رابرت مالی: تضمین نمیدهیم
از سوی دیگر، رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه MSNBC در پاسخ به پرسشی مبنی بر اصرار جمهوری اسلامی به گرفتن «تضمین» از آمریکا گفت که دولت فعلی واشنگتن نمیتواند تضمین کند که دولت بعدی از توافق خارج نخواهد شد و این به تصمیمات آنها بستگی دارد.
مالی تأکید کرده «ما نظرات متفاوتی درباره از سر گرفتن تعهدات برجام در داخل آمریکا داریم. الان آمادگی داریم در صورت آمادگی ایران به توافق بازگردیم و سهم خود را در لغو تحریمهایی که پرزیدنت ترامپ وضع کرد و با برجام ناسازگاری داشت، ایفا کنیم اما برخی از تحریمهایی که او اعمال کرد ناشی از رفتار جمهوری اسلامی بوده و ربطی به توافق هستهای ندارد که آنها را حفظ خواهیم کرد.»
منظور رابرت مالی ادامه تحریمهای حقوق بشری و تحریمهای مربوط به فعالیتهای تروریستی جمهوری اسلامی است.
آنتونی بلینکن بخشی از «پروژههای هستهای غیرنظامی» ج.ا را از تحریم معاف کرده است
آسیوشیتدپرس: این معافیتها به کشورها و شرکتهای خارجی اجازه میدهد تا در پروژههای غیرنظامی نیروگاه اتمی بوشهر، نیروگاه آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقاتی تهران کار کنندhttps://t.co/BmFv5yL3HX pic.twitter.com/uAtc7MMvQ1
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 5, 2022
حسین امیرعبداللهیان در واکنش به اظهارات رابرت مالی تأکید کرده که گرفتن تضمین از اساسیترین موضوعات برای جمهوری اسلامی است. امیرعبداللهیان همین حرفها را در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تکرار کرده است. او گفته «متأسفانه برجام در سالهای اخیر منافع اقتصادی برای ایران نداشته است. ما تنها در صورتی به یک توافق خوب میرسیم که تأمینکننده منافع اقتصادی ما به صورت پایدار و قابل اتکاء باشد.»
علی شمخانی دبیر «شورای عالی امنیت ملی» جمهوری اسلامی نیز در توییتی نوشت «با وجود پیشرفتهای محدود در مذاکرات وین، هنوز با شکلگیری توازن ضروری در تعهدات طرفین فاصله داریم. تصمیمات سیاسی در واشنگتن لازمه ایجاد توازن در تعهدات برای دستیابی به توافق خوب است.»
انتفاع اقتصادی واقعی، موثر و قابل راستیآزمایی #ایران، شرط لازم برای شکلگیری توافق است. نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمیشود. #مذاکرات_وین
— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) February 5, 2022
ساعاتی پس از آنکه مقامات کاخ سفید اعلام کردند بخشی از تحریمهای هستهای جمهوری اسلامی را لغو خواهند کرد روزنامه «رأی الیوم» ادعا کرد که آمریکا و جمهوری اسلامی به توافق رسیدهاند و تحریمها لغو خواهد شد.
ابراهیم رضایی عضو کمیسیون «امنیت ملی» مجلس شورای اسلامی با رد این خبر آن را «دروغ رسانهای» خواند و گفت با هدف جنگ روانی و ایجاد التهاب در جامعه است و آمریکاییها به دنبال این هستند که با این نوع خبرسازیها یک مطالبهگری و فشار عمومی علیه دیپلماتها شکل بگیرد تا دیپلماتها تحت فشار به نتیجه دلخواه آنها تن دهند. این سخنان در حالیست که «دیپلمات»های جمهوری اسلامی کارهای نیستند و فقط مجری اوامر هستند و تصمیم درباره اینکه «دیپلماتها تحت فشار به نتیجه دلخواه» آمریکاییها تن دهند یا نه با خامنهای و اطرافیان اوست!
او تأکید کرد: «استراتژی آمریکاییها در مذاکرات فعلی بازگشت پوچ و بدون هزینه به برجام است یعنی اول نمیخواهند هیچ هزینهای بدهند و تحریمهای موجود را لغو کنند. ثانیاً اگر مفاد توافقنامه را هم امضا کنند نه خود حاضر به عمل به آن هستند و نه تضمین میدهند که دولت بعدی آن را اجرا کند.»
روزنامه «رأیالیوم» ۲۰ دیماه بار دیگر به نقل از «منابع آگاه» ادعا کرده بود که جمهوری اسلامی ایران و آمریکا به توافق موقت دو ساله رسیدند.
خبرگزاری «ایرنا» در گزارشی مینویسد: «برای پیدا کردن علت انتشار خبر جعلی در روزنامه رأیالیوم باید سراغ دو جریان داخلی و خارجی را گرفت که دنبال منافع متنوعی هستند؛ اولی آمریکاییها که در صدد ایجاد فضای مصنوعی هستند تا سطح انتظارات جامعه ایرانی را بالا ببرند و در نهایت مسئولیت شکست مذاکراتی را که خودشان پیچیده و پرگره کردهاند، به زمین ایرانیها بیاندازند و طرف دیگر که دنبال منافع اقتصادی از دل مذاکرات وین هستند؛ همانها که هرچه فضای حاکم بر مذاکرات پرتنش، پر ابهام و با رفتارهای سینوسی و پاندولی آمریکاییها، بر اقتصاد کشور اثر میگذارد و فشارها را بر گرده اقشار ضعیف شده مملکت شدت میبخشد.»
«وطن امروز»: بگذار در کوزه!
روزنامه «وطن امروز» نزدیک به جریان ولایتمدار و مخالف برجام در واکنش به معافیتهای هستهای دولت بایدن به جمهوری اسلامی در گزارشی با عنوان «بگذار در کوزه!» در واکنش به این معافیتها نوشته دولت بایدن «روغن ریخته را نذر امامزاده» کرده است.
مسئله اساسی آنجاست که مقامات جمهوری اسلامی در بالاترین ردهها معتقدند حضور بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی و یا پرسنل و متخصصان اتمی خارجی در تأسیسات اتمی ایران منافذی برای درز اطلاعات محرمانه نظام فراهم کرده و زمینهساز خرابکاریهای هستهای از سوی کشورهای دیگر در تأسیسات ایران است. روزنامه «وطن امروز» نیز به همین مسئله اشاره کرده است.
اواخر شهریور ماه حجتالاسلام علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفته بود ماموران رافائل گروسی رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی جاسوسان سیا و موساد هستند. به بیان دیگر مقامات جمهوری اسلامی نگرانند معافیتی که دولت بایدن اعلام کرده بار دیگر پای بازرسان را به تأسیسات اتمی باز کند.
روزنامه «الشرق الاوسط» به فشارهای داخلی در آمریکا علیه دولت بایدن به خاطر مماشات با جمهوری اسلامی ایران و لغو بخشی از تحریمهای هستهای اشاره کرده و مینویسد راهبرد بایدن در مقابل جمهوری اسلامی با مخالفتهای زیادی روبرو شده است. اختلافات چنان زیاد شده که اکنون اعضای ارشد حزب دموکرات در سنای آمریکا نیز علیه دولت بایدن موضع گرفتهاند. تعدادی از اعضای تیم رابرت مالی نیز به خاطر اختلاف نظر با او از این تیم جدا شدند.
گفته میشود قرار است رابرت مالی چهارشنبه هفته آینده، در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا که غیرعلنی برگزار میشود شرکت کند و در مورد وضعیت مذاکرات توضیح دهد.