برخی منابع می‌گویند مذاکرات اتمی وین که بطور موقت در دور هشتم متوقف شده بود احتمالاً از روز سه‌شنبه ۸ فوریه (۱۹ بهمن) از سر گرفته می‌شود اما همزمان زمزمه‌هایی شنیده می‌شودکه آنچه مقامات جمهوری اسلامی از قدرت‌های اروپایی و آمریکا می‌خواهند فدای منافع روسیه در مذاکرات وین شود.
هیأت‌های نمایندگی پیشتر در حالی برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌های خود بازگشتند که آمریکا برای ترغیب جمهوری اسلامی به توافق، بخشی از تحریم‌های هسته‌ای را لغو کرد. اما مقامات تهران از آن استقبال نکردند زیرا بارها اعلام کرده‌اند که خواستار «لغو همه تحریم‌ها» هستند.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی دوشنبه ۱۸ بهمن در یادداشتی به مناسب چهل و سومین سالگرد انقلاب اسلامی گفت با وجود تحریم‌های آمریکا «قطار انقلاب» در مسیر توسعه حرکت می‌کند و با اشاره به پیشرفت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی با فرافکنی گفت «امروز ما در تولید رادیوداروهای تشخیص و درمان سرطان پروستات گام‌های بزرگی برداشته‌ایم و این حرکت توقف‌ناپذیر است!»
عباسی دوانی: لغو تحریم‌های هسته‌ای «فریبکاری» است
مقامات جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر فتوای علی خامنه‌ای مبنی بر «حرام بودن ساخت و استفاده از سلاح اتمی» دائم ادعا می‌کنند که نظام فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را دنبال می‌کند و همزمان با همین برنامه صلح‌آمیز دست به تهدید هم می‌زنند! این در حالیست که فریدون عباسی دوانی نماینده مجلس شورای اسلامی و رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی اوایل آذرماه در یک مصاحبه اعلام کرد که «با وجود فتوای رهبری محسن فخری‌زاده سیستم سلاح هسته‌ای را ایجاد کرده بود.» وی در همین ارتباط توضیح داده بود که موضوع تنها حفظ جمهوری اسلامی نیست بلکه پای «مقاومت» در میان است!
معافیت‌هایی که اخیراً وزارت خارجه آمریکا برای جمهوری اسلامی در نظر گرفته معافیت از تحریم برای شرکت‌ها و دولت‌های خارجی است که در پروژه‌های اتمی غیرنظامی ایران شامل نیروگاه آب سنگین اراک، رآکتور تهران و نیروگاه بوشهر کار می‌کنند. عباسی دوانی در مصاحبه با خبرگزاری «مهر» تأکید کرده «مطرح شدن تعلیق چند تحریم هسته‌ای ایران یک اقدام نمایشی است و فقط برای آمریکایی‌ها مصرف داخلی دارد.»
احضار سفرای روسیه و انگلیس در تهران به خاطر یک عکس!
🔹 محمدباقر قالیباف: هر دو سفیر باید فورا بطور رسمی بابت اقدام انجام شده عذرخواهی کنند!https://t.co/hn4eVCcfd6 pic.twitter.com/m3fh88wncZ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 12, 2021
عباسی دوانی توضیح داده «ایران با روسیه برای توسعه نیروگاه بوشهر قرارداد دارد و اگر بحث تحریم مطرح بود، روسیه با ایران این قرارداد را نمی‌بست.»
او می‌گوید فاز اول نیروگاه بوشهر به پایان رسیده و قرارداد دو فاز دیگر نیروگاه اتمی بوشهر هم بسته شده و مشکل توسعه فاز دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر مربوط به مسائل مالی است که به خاطر تحریم آمریکا و برخی از کشورهای غربی حساب‌های بانکی جمهوری اسلامی بسته شده و «پول به ایران نمی‌آید و جمهوری اسلامی نمی‌تواند پول روس‌ها را پرداخت کند.»
عباسی دوانی همچنین گفته معافیت‌های جدید آمریکا «هیچ فایده‌ای ندارد» و «جز فریب چیزی نیست» و «غرب و آمریکا اگر حسن نیت دارند، باید حساب‌های بانکی ایران را باز کنند تا ما مشکلی در زمینه مراودات خود با کشورهای دنیا نداشته باشیم.»
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی لغو بخشی از تحریم‌های هسته‌ای را «اقدام بی‌ارزش» خوانده است.
حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت خارجه نیز می‌گوید «آمریکایی‌ها با این اقدامات، افکار عمومی ایران را متوقع و در انتظار امضای قرارداد می‌گذارند. نتیجه چنین رفتاری این خواهد بود که اگر به احتمال ضعیف توافقی صورت نگیرد، اقتصاد کشور بر هم می‌خورد؛ دلاری که در این چند روز کاهش‌یافته است، به‌سرعت افزایش پیدا می‌کند.»
وی افزود: «آمریکایی‌ها با این فشارها که انتظار را در ایران زیاد می‌کنند، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را زیر فشار قرار می‌دهند که حتماً باید با آمریکا و غرب به توافق برسند.»
تمامی اظهارات مقامات جمهوری اسلامی نهایتا بیانگر این است که تهران به شدت نیاز به پول نقد دارد و تمام هدف‌اش از شرکت در مذاکرات وین و ابزارهایی که برای فشار و باج به کار می‌برد، دست یافتن هرچه سریع‌تر به پول است.
هدف نهایی جمهوری اسلامی سلاح اتمی است؛ آیا روس‌ها آماده معامله با غرب می‌شوند؟
کم نیستند تحلیلگرانی که معتقدند روسیه به بازیگر اصلی مذاکرات برجام تبدیل شده و دست بالا را دارد و نفتالی بنت با توجه به این وضعیت بطور مستقیم با پوتین وارد مذاکره شد. https://t.co/ZfSK3XUE3N pic.twitter.com/gXYZfCV9Kn
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 10, 2021
اولیانوف: اقدام آمریکا در مسیر صحیح است
اما آنچه عباسی دوانی و سایر مسئولان نظام می‌گویند با آنچه نماینده روسیه در مذاکرات وین روی آن مانور تبلیغاتی کرده تفاوت عمده دارد. میخائیل اولیانوف در توییتی گفته بود «تصمیم آمریکا برای در نظر گرفتن معافیت‌های هسته‌ای حرکتی در مسیر صحیح است. این مسئله به تسریع بازگرداندن برجام و بازگشت متقابل آمریکا و ایران به پایبندی به توافق ۲۰۱۵ کمک خواهد کرد.»
وی ادعا کرده «می‌توان اقدام آمریکا را را نشانه‌ای از ورود مذاکرات وین به مرحله نهایی دانست.»
The US decision to restore “nuclear” waivers is a move in the right direction. It will help expedite restoration of #JCPOA and mutual return of #US and #Iran to compliance with 2015 deal .It also can be seen as an indication that the #ViennaTalks have entered the final stage
— Mikhail Ulyanov (@Amb_Ulyanov) February 5, 2022
اولیانوف پیش از این نیز گفته بود لغو بخشی از تحریم‌های هسته‌ای که به ایران فرصت برخورداری از کمک‌های خارجی در این حوزه را می‌دهد، می‌تواند شتاب برنامه هسته‌ای این کشور را کم کند. اینکه مقامات ارشد جمهوری اسلامی معافیت‌های هسته‌ای دولت بایدن را «فریب» و «بی‌فایده» می‌دانند و نماینده روسیه آن را «فرصتی برای کم کردن شتاب برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی» ارزیابی می‌کند یک تضاد مهم میان منافع رژیم ایران با روسیه است.
پاسخ اینکه چرا اولیانوف از معافیت‌های جدید آمریکا ابزار رضایت می‌کند در اظهارات عباسی دوانی نیز نهفته است: مشکل توسعه فاز دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر و تحریم‌های بانکی است که ایران نمی‌تواند پول روس‌ها را پرداخت کند! درواقع روس‌ها سهم خود را از این توافق می‌خواهند و بس! در عوض آنها ترمز شتاب هسته‌ای رژیم ایران را خواهند کشید. طرف قرارداد جمهوری اسلامی در هر سه این تأسیسات و نیروگاه‌‌ها روسیه است!
در این میان، مقامات جمهوری اسلامی از یکسو و دیپلمات‌ها و مقامات غربی از سوی دیگر می‌گویند رسیدن به توافق در گرو «تصمیم سیاسی» طرف دیگر است. آنچه جمهوری اسلامی می‌خواهد «تضمین» از آمریکا برای عدم خروج دوباره از برجام است که شدنی نیست زیرا تصمیمی است که دولت‌های آمریکا از جمله دولت بایدن هیچ اختیاری در مورد آن ندارند و دو سوم اعضای سنای ایالات متحده باید به آن رأی دهند. بعلاوه جمهوری اسلامی حاضر به توقف توسعه موشکی نیست و تقویت مالی و نظامی شبه‌نظامیان در منطقه را ادامه می‌دهد.
در جریان مذاکرات اتمی بارها غربی‌ها از طریق روسیه بخشی از آنچه را در نظر داشتند به جمهوری اسلامی ایران دیکته کردند. یکی از این موارد نصب دوربین‌های نظارتی آژانس در کارخانه سانتریفیوژسازی «تسا» در کرج بود.
در ایران حامیان نظام معقدند «آمریکا فقط ژست رفع تحریم‌ها را گرفته است» اما در مقابل روس‌ها تأکید دارند اقدامات آمریکا در مسیر درست پیش می‌رود. در بین مقامات جمهوری اسلامی کسی جرأت انتقاد علنی به روسیه را ندارد اما اینکه کمتر از دو هفته پس از بازگشت ابراهیم رئیسی از مسکو و دیدارش با ولادیمیر پوتین سطح اختلاف بر سر اصلی‌ترین مسائل در مذاکرات زیاد شده برای مقامات تهران اصلاً وضعیت جالبی نیست. حالا مشخص نیست جمهوری اسلامی و در رأس آن علی خامنه‌ای تا کجا قرار است به روسیه تمکین کند!
اینهمه در حالیست که از سوی دیگر، روسیه در مورد اوکراین با اروپا و آمریکا اختلاف اساسی دارد و مذاکرات آنها بی‌نتیجه مانده است. کارشناسان می‌گویند حمله روسیه به خاک اوکراین محتمل است. با وجود این در وین، روس‌ها اقدام آمریکا در مذاکرات اتمی با جمهوری اسلامی را مثبت ارزیابی می‌کنند. اقداماتی که از نظر مقامات تهران «فریبکاری» و «بی‌فایده است»! این درست همان وضعیتی است که رژیم ایران را نسبت به آینده نگران می‌کند: بازی روسیه با جمهوری اسلامی در وین و معامله با غربی‌ها! بدتر از همه اینکه مواضع دیپلمات‌هایی که قرار بود «انقلابی» و الگو برداری از «میدان» باشد حالا دیگر انقلابی که نیست هیچی، حتا از «دیپلماسی» هم نشانی ندارد!
