در حالی که گفته میشود مذاکرات اتمی به «مرحله نهایی» و «حساس» رسیده یک هیأت دیپلماتیک اسرائیلی برای دیدار با مقامات آمریکایی در مورد مذاکرات اتمی با جمهوری اسلامی به وین اعزام شد.
پایگاه خبری «اکسیوس» سهشنبه شب ۱۵ فوریه (۲۶ بهمن) گزارش داد که برای اولین بار است که از آغاز دور جدید مذاکرات اتمی از آوریل (فروردین ۱۴۰۰)، که هنوز دولت حسن روحانی بر سر کار بود، یک هیأت دیپلماتیک اسرائیلی به مذاکرات فرستاده شده است.
سرپرست این هیأت جاشوا زارکا معاون مدیرکل امور استراتژیک وزارت خارجه اسرائیل است. مقامات اسرائیلی میگویند او به وین رفته تا روشن کند که موضع اسرائیل در مورد توافق اتمی چیست و همچنین روند مذاکرات را نیز بررسی کند. منابع اسرائیلی میگویند زارکا بجز نمایندگان جمهوری اسلامی با نمایندگان همه طرفین مذاکره در وین دیدار و گفتگو کرده است.
بر اساس گزارشها، این مقام اسرائیلی دوشنبه در وین نخست با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار کرد و یک روز بعد با رابرت مالی سرپرست هیأت نمایندگی آمریکا و مذاکرهکنندگانی از روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان به گفتگو پرداخت.
نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل در مصاحبه با روزنامه بحرینی «الایام» گفته بود بازگشت به برجام «یک اشتباه استراتژیک» خواهد بود.
ایالات متحده و کشورهایی که مایل به «احیای برجام» هستند میگویند اگر به زودی توافقی حاصل نشود، پیشرفتهای هسته ای ایران به زودی برجام را بیاثر میکند.
سفر هیأت اسرائیلی به وین پس از آن انجام شد که یائیر لاپید وزیر خارجه این کشور گفت «اسرائیل موفق شده نظرات خود را در روند مذاکرات اتمی وارد کند.» او تأکید کرد «کشورش این آزادی عمل را دارد که هر زمان و هر کجا و به هر شکلی برای متوقف کردن تهدیدات اتمی جمهوری اسلامی اقدام کند.»
به نظر میرسد اسرائیل برای افزایش فشار به رژیم ایران از طریق اقدامات دیپلماتیک و ضربتی و نفوذ در سطوح بالای ج.ا چنان موفق عمل کرده که در تهران شماری از مقامات رده بالای نظام مدعیاند که حتا بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز جاسوسان اسرائیلاند!https://t.co/PcXqqpXCWd pic.twitter.com/peF406DcVI
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 14, 2022
اینکه اسرائیل به مذاکرات اتمی وین نماینده فرستاد اصلاً خبر خوبی برای جمهوری اسلامی نیست.
منابع داخلی جمهوری اسلامی از جمله «نور نیوز» وابسته به دبیر شورای عالی «امنیت ملی» جمهوری اسلامی نوشتهاند «حضور آشکار و غیرمنتظره صهیونیستها در وین، بدون شک عاملی بازدارنده برای پیشرفت مذاکرات وین در شرایط حساس فعلی است.»
روزنامه «وطن امروز» چهارشنبه ۲۷ بهمن در گزارشی مینویسد، علت حضور دیپلماتهای اسرائیلی در وین در لحظات پایانی و حساس مذاکرات این است که «رژیم صهیونیستی تلاش میکند با کارشکنی و اخلال در مذاکرات اطمینان پیدا کند احیای توافق به توقف پیشرفت فعلی و تعطیلی و تخریب زیرساخت هستهای تهران منجر شود و نظارت آژانس بر تأسیسات ایران به عنوان بازوی نظارتی و اطلاعاتی این رژیم تضمین شود.» این سخنان در حالیست که هدف روسیه و چین و غربیها از مذاکرات وین و رسیدن به توافق با حضور یا بدون حضور اسرائیل جز این نیست که «پیشرفت فعلی» برنامه هستهای جمهوری اسلامی متوقف و «نظارت آژانس بر تأسیسات تضمین شود»!
در ایران مقامات جمهوری اسلامی میگویند اسرائیل به دنبال مختل کردن مذاکرات اتمی است. حال آنکه تهدیدات اتمی رژیم ایران اول از همه متوجه اسرائیل است و حفظ امنیت این کشور عضو سازمان ملل متحد برای دیگر طرفین مذاکرات نقش اساسی بازی میکند. بنابراین اگر توافقی هم به دست آید میبایست ضامن امنیت اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه مانند عربستان باشد.
حجتالاسلام علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی اما در همین ارتباط گفته بود «بازرسان آژانس جاسوسان موساد هستند.» حال آنکه اگر اسرائیل در سالهای اخیر بارها توانسته با حملات ضربتی تأسیسات اتمی و نظامی جمهوری اسلامی را هدف قرار دهد، میبایست به نیروهایی درون رژیم متکی بوده باشد. این اقدامات را رژیم ایران «تروریسم هستهای» قلمداد میکند اما اسرائیل آن را حق مشروع خود برای دفاع موجودیتاش میداند و کشورهای دیگر نیز این حق را برای هر کشوری از جمله اسرائیل به رسمیت میشناسند.
اینهمه در حالیست که مقامات جمهوری اسلامی از اینکه حتا دورادور پای نمایندگان عربستان سعودی و اسرائیل به مذاکرات اتمی باز شود بسیار نگران بودند. حالا پذیرفتن حضور اسرائیلیها در وین و در همان محل مذاکرات و گفتگوی آنها با طرفین دیگر مذاکره بسیار سنگین است.
حسن روحانی رئیس دولت یازدهم و دوازدهم در بهمن ۱۳۹۹ در جلسه هیات دولت خطاب به کشورهای عضو برجام گفته بود «هیچ بندی از توافق عوض نخواهد شد و هیچ فردی هم به برجام اضافه نخواهد شد!» حالا هیئت اسرائیلی در دولت ابراهیم رئیسی که «دیپلماتهای انقلابی» نظام را به وین گسیل کرده، راهی پایتخت اتریش شده است!
از سوی دیگر، اواسط دیماه عبدالله بن خالد بن سلطان نماینده دائم عربستان سعودی در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین نیز با طرفین مذاکره کننده هستهای دیدار و گفتگو کرده بود.
پیشتر، امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه در زمستان ۱۳۹۹ در سخنانی در «شورای آتلانتیک» گفته بود که به دنبال مشارکت عربستان و اسرائیل در مذاکرات اتمی است. دو کشوری که بطور مشترک از سوی خرابکاریهای منطقهای جمهوری اسلامی مورد تهدید قرار میگیرند. حالا این دو کشور در حالی به بازیگران قدرتمند برجام، اما خارج از آن، تبدیل شدهاند که مقامات تهران به ویژه اسرائیل را متهم میکنند که به دنبال اخلال در روند مذاکرات است. اسرائیل پیش از این برای حضور نماینده عربستان نیز در مذاکرات وین بر اعضای برجام فشارهای زیادی آورده بود و چنین به نظر میرسد که این فشارها کارساز بوده است.