آژانس بینالمللی انرژی اتمی پنجشنبه ۳ مارس (۱۲ اسفند) در آستانه سفر رئیس این نهاد بینالمللی به تهران در گزارشی هشدار داد «ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به بیش از ۱۵ برابر حد تعیینشده در توافق سال ۲۰۱۵ رسیده است.»
این گزارش یک روز پس از آن منتشر شد که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قول داد هرگز دست از تلاش برای وادار کردن جمهوری اسلامی جهت شفافسازی فعالیتهای اتمی خود در سایتهای اعلام نشده و کشف آثار اورانیوم غنیشده در آن سایتها بر نخواهد داشت.
بر اساس گزارش آژانس، اکنون جمهوری اسلامی بیش از ۳۳ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد در اختیار دارد. میزان این ذخایر احتمال تلاش تهران برای دستیابی به بمب اتم را بیشتر میکند.
تحلیلگران میگویند برای ساخت بمب اتمی باید غلظت اورانیوم به ۹۰ درصد برسد. میزان ذخایر اورانیوم در ایران اکنون به سه چهارم میزانی رسیده که برای ساخت بمب نیاز است.
اواسط آبان ۱۴۰۰ بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی با اعلام اینکه ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به ۲۵ کیلوگرم رسیده است، به صراحت گفت «فقط کشورهای دارای سلاح اتمی قادر به این میزان غنیسازی هستند.»
از گزارش جدید آژانس میشود محاسبه کرد که در چهار ماه گذشته ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی بیش از ۵ کیلوگرم افزایش پیدا کرده است. در همین دوره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان یک رزمایش اقدام به پرتاب ۱۶ موشک بالستیک کرد و در دو مرحله برای پرتاب ماهواره به فضا اقدام به پرتاب دو موشک بالستیک (سیمرغ و ذوالجناح) با سوختهای ترکیبی نمود. یکی از موشکها ماهوارهها را به سطحی از لایههای آسمان اطراف استرالیا بُرد و سقوط کرد و پروژه دوم که همزمان با حمله روسیه به اوکراین بود شکست خورد و موشک روی لانچر منفجر شد.
یکی دیگر از موارد اختلاف آژانس بینالمللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی مربوط به کشف آثار اورانیوم با منشأ انسانی در سه یا چهار سایت اعلام نشده ایران از جمله تورقوزآباد است.
دیپلماتها گفتهاند گروسی روز شنبه به تهران سفر خواهد کرد به این امید که بر سر یک «فرآیند» که منجر به پایان تحقیقات در مورد کشف آثار اورانیوم در این سایتها شود، به توافق برسد و بطور بالقوه راهی را برای توافق گستردهتر باز کند. همچنین گفته شده انتشار گزارش دوم آژانس در مورد فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی فعلاً متوقف میماند تا تکلیف مذاکرات در این سفر مشخص شود.
اینهمه در حالیست که نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل پیش از سفر گروسی به تهران با او صحبت کرده است. بنت مواضع اسرائیل در قبال مذاکرات اتمی در وین و انتظارات اسرائیل را مبنی بر اینکه آژانس به عنوان یک نهاد ناظر حرفهای و بیطرف عمل کند، دوباره مورد تاکید قرار داد.
نخست وزیر اسراییل آقای نفتالی بنت امروز عصر با رییس آژانس بین المللی هسته ای آقای رفائل گروسی، در آستانه سفرش به تهران گفتگو کرد.
در این مکالمه آقای بنت بر مواضع اسراییل نسبت به مذاکرات هسته ای در وین و پرونده های بازمانده آژانس در مورد برنامه سلاح هسته ای ایران تاکید کرد.
— نخست وزیر کشور إسرائیل (@israelipm_farsi) March 3, 2022
خبرگزاری دولتی «ایرنا» تماس تلفنی بنت با گروسی را «سنگاندازی صهیونیستها در مسیر توافق» خواند و نوشت «اسرائیل در گذشته اقدامات گوناگونی علیه برنامه هستهای ایران انجام داده است، از ترور دانشمندان هستهای گرفته تا خرابکاری در تاسیسات اتمی… وقتی ۲۱ فروردینماه امسال در حین برگزاری مذاکرات وین، شبکه توزیع برق تاسیسات هستهای نطنز مورد حملات خرابکارنه عوامل رژیم صهیونیستی قرار گرفت، همزمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد ایران کارهای آمادهسازی برای غنی کردن اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد را در این سایت تقریباً تکمیل کرده است. مقامهای ایران این اقدام را پاسخی به تروریسم هستهای اسرائیل عنوان کردند.»
همزمان وبسایت «نورنیوز» وابسته به علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی پس از اعلام خبر سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران گزارش داد گروسی در آخرین گزارش خود، پرونده مربوط به کشف اورانیوم در یکی از اماکن چهارگانه مورد نظر آژانس را «بسته» است. این پایگاه خبری در حالی چنین کاری را «بهبود محسوس روند تعاملات» بین ایران و آژانس خوانده است که محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی در دولت روحانی و سایر عوامل حکومت دو سال پیش موضوع آثار اورانیوم را در سایتهای مخفی انکار میکردند و میگفتند دروغ است و محلی که بنیامین نتانیاهو از آن حرف زده قالیشویی است!
« #تورقوزآباد » دروغ نبود! «شورآباد» دروغ نبود!
«آباده» هم دروغ نیست!
این #ماله_کش_اعظم و معاونش یا خبر ندارند که در این صورت
چه دیپلماتی هستند که اسرائیل از کارهایشان خبر دارند و خودشان
خبر ندارند؟!
یا خبر دارند و دروغ میگویند!#کیهان_لندن pic.twitter.com/X15pZUxeRR— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 9, 2019
یک اختلاف دیگر در مذاکرات اتمی وین، انتقال اورانیوم مازاد جمهوری اسلامی و پسماندهای سوخت به خارج از ایران است. چند ماه پیش روسیه برای انتقال اورانیوم ایران اعلام آمادگی کرد اما اکنون با توجه به شرایط جدید که پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین ایجاد شده آیا تصمیم مسکو تغییر خواهد کرد؟! روزنامه «رأی الیوم» مدتی پیش با ادعای اینکه جمهوری اسلامی و غرب در وین به توافق رسیدهاند ادعا کرد در بندی از توافق آمده «ذخایر اورانیوم به روسیه منتقل خواهد شد و در صورت خروج دوباره آمریکا از برجام به ایران بازگردانده میشود.»
یکی از کشورهایی که در گذشته به عنوان محل نگهداری احتمالی اورانیوم غنی شده ایران مطرح شده بود قزاقستان بود. اکنون این کشور نیز با بحرانهای شدید سیاسی و اجتماعی داخلی روبروست.
پس از توافق اتمی در سال ۲۰۱۵ جمهوری اسلامی ایران در عملیاتی که به گفته حمید بعیدینژاد سفیر رژیم در سازمانملل «بسیار پیچیده» بود، ۱۱ تن از ذخایر اورانیوم ایران، ضایعات و صفحات سوخت با کمک و هماهنگی روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و نروژ به روسیه منتقل شد. این عملیات دوماه طول کشید. آن زمان مقامات آمریکایی ذوقزده بودند که با این اقدام «زمان گریز» جمهوری اسلامی ایران از دو تا سه ماه، به شش تا ۹ ماه افزایش خواهد یافت! این در حالیست که پس از خروج آمریکا از برجام در هشتم ماه مه ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی با نقض مفاد برجام به سرعت برنامه اتمی خود را «احیاء» کرده و فراتر از آنهم برود!
در عین حال میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین اواسط آذرماه ۱۴۰۰ گفته بود سانتریفیوژهای ایران یا باید نابود شود، یا به خارج کشور منتقل و یا تحت نظارت آژانس پلمپ شود.