حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته «هر زمان که طرف غربی خط قرمزهای ما را پذیرفت، آماده حضور در وین هستیم.»
رسانههای داخلی ایران جمعه ۱۳ اسفند گزارش دادند که امیرعبداللهیان به بورل گفته «ما برای نهایی کردن توافق خوب و فوری آمادگی داریم اما شتاب و عجله طرف غربی نمیتواند مانع رعایت خطوط قرمز ایران شود.» او پیش از این گفته بود در «در کمتر از چند ساعت میتوانیم توافق کنیم» و این را هم تأکید کرده بود که «برای رسیدن به توافق خوب عجله داریم» اما «ابتکاری از آمریکا ندیدیم.»
آنچه جمهوری اسلامی از غربیها و بطور مشخص از آمریکا توقع دارد، فهرست طولانی از خواستههایی بسیار دشوار یا تقریباً غیرممکن است مگر اینکه بار دیگر مثل آنچه در توافق اتمی سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد در معاملههای پشت پرده بر سر آنها تبانی شود که در اینصورت هرگونه توافق احتمالی همچنان شکننده و ناپایدار خواهد بود زیرا صورت اصلی مسئله به قوّت خود باقی خواهد ماند.
منظور مقامات جمهوری اسلامی از «رعایت خطوط قرمز نظام» یعنی غربیها تهدیدات موشکی و پشتیبانی نظامی و مالی از گروههای نیابتی توسط جمهوری اسلامی را از روی میز بردارند و همه تحریمها را لغو کنند و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا خارج شود. به معنای دیگر مقامات تهران میخواهند غرب کاری به کار جمهوری اسلامی نداشته باشد و فقط پولهای بلوکه شده را آزاد کند تا رژیم بتواند بدون دردسر نفت بفروشد و تجارت کند و هزینهی برنامه اتمی و موشکی و شبهنظامیان و تروریسم و مداخلات منطقهای را تأمین کند!
در این میان جالینا پورتر معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس تلفنی با خبرنگاران حرفهای تکراری هفتههای اخیر را باز هم تکرار کرد و گفت: «پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات صورت گرفته است و ما به یک توافق احتمالی نزدیک هستیم، اما تعدادی از مسائل دشوار حل نشده باقی مانده است.»
اینهمه در حالیست که بیش از یک سال است مقامات هم در دولت حسن روحانی و هم در دولت ابراهیم رئیسی به همراه برخی دیپلماتهای غربی و طرف روسی مرتب میگویند توافق نزدیک است. حسن روحانی حتا ادعا میکرد با بیل کمر تحریمها را شکسته است!
احتمال عقبنشینی جمهوری اسلامی
از سوی دیگر، به تازگی میخائیل اولیانوف ادعا کرده «مذاکرات وین عملاً تمام شده و فقط چند موضوع باقیمانده است.» او ابراز امیدواری کرده در سفر رافائل گروسی به تهران که قرار است روز شنبه ۱۴ اسفند صورت گیرد بخشی از اختلافات حل شود.
در عین حال، عنان مذاکرات همچنان در دست روسهاست که نمایندهاش حتا از امیرعبداللهیان نیز مطمئنتر در مورد مذاکره صحبت میکند.
https://kayhan.london/1400/12/13/%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84%d8%a7%d8%aa-%da%a9%d9%84%db%8c%d8%af%db%8c-%d8%b1%d8%a7%d9%81%d8%a7%d8%a6%d9%84-%da%af%d8%b1%d9%88%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%aa%d9%87%d8%b1%d8%a7%d9%86-%da%af%d9%81%d8%aa
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «واشنگتن فری بیکن» میخائیل اولیانوف گفته توافق جدید با ایران ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده نهایی میشود.
مایکل مککال نماینده جمهوریخواه تگزاس و عضو کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان در اینباره به «فریبیکن» گفته: «گزارشها حاکی از آنست که دولت بایدن با میانجیگری روسیه و برخلاف قوانین ایالات متحده که میگوید کنگره باید توافق را بررسی کند، با شتاب به سوی نهایی کردن توافق با ایران پیش میرود.»
استفانی القاق نماینده بریتانیا در مذاکرات وین نیز در توییتی به زبان فارسی نوشت: «ما خیلی نزدیک به یک توافق هستیم. همه طرفها بطور سازنده تحت رهبری انریکه مورا مذاکره کردهاند.» نماینده بریتانیا در توییت خود تاکید کرده: «اکنون باید چند قدم نهایی را برداریم.»
ما خیلی نزدیک به یک توافق هستیم. همه طرف ها به طور سازنده تحت رهبری هماهنگ کننده اتحادیه اروپا مذاکره کرده اند _Enriquemora@ . اکنون باید چند قدم نهایی را برداریم.#ViennaTalks
— Stephanie Al-Qaq (@salqaq) March 3, 2022
اما از سوی دیگر، انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا با اشاره به نزدیک شدن مذاکرات وین به مراحل پایانی اظهار داشت که برخی از موضوعات مرتبط هنوز باز هستند و گفتگوها به پایان نرسیده است!
این پرسش اکنون مطرح است که آیا جمهوری اسلامی حاضر شده در مورد مسائل موشکی و منطقهای و به قول علی خامنهای «مسائل ناموسی انقلاب» عقبنشینی کند یا نه؟! مقامات آمریکایی بارها گفتهاند یا بر سر همه مسائل توافق میشود و یا توافقی صورت نمیگیرد. بنابراین اگر اعلام شود که مذاکرات به نتیجه رسیده و توافق صورت گرفته است، یعنی جمهوری اسلامی از «مسائل ناموسی» خود کوتاه آمده و با عقب نشینی در عمل «برجام ۲ و ۳» را پذیرفته است. مسئلهای که قاسم سلیمانی فرمانده پیشین «سپاه قدس» در یک سخنرانی پیش از آنکه در بغداد کشته شود در مورد آن هشدار داده بود.
گابریل نورونها از اعضای میز ایران در وزارت خارجه آمریکا در دوران ترامپ در یک رشته توییت توافق اتمی احتمالی را فاجعه خواند و نوشت رابرت مالی نماینده دولت بایدن در مذاکرات اتمی وعده رفع تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دفتر علی خامنهای را داده است.https://t.co/Saae706FcA pic.twitter.com/WAsroaBTEu
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 3, 2022
مذاکراتی مبهم با نتایج نامعلوم!
از سوی دیگر هفتههاست شماری از مقامات و سناتورهای حزب جمهوریخواه آمریکا و همچنین مقامات دولت پیشین آمریکا در دوره دونالد ترامپ مدام در مورد اینکه رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات وین امتیازات غیرقابل تصوری به رژیم ایران داده هشدار میدهند. با اینهمه مشخص نیست کدام هشدارهای آنها مربوط به امتیازاتی است که به رژیم ایران در عمل داده شده و چه میزان مربوط به رقابتهای حزبی است. از سوی دیگر مشخص نیست در قبال امتیازاتی که جمهوری اسلامی قرار است بگیرد کدام بخش از برنامههای اتمی برچیده خواهد شد و با کدام موارد از مسائل مربوط به تهدیدات موشکی و منطقهای رژیم ایران تعیین تکلیف شده است!
با اینهمه وضعیت به نحویست که با وجود اعلام توافق بهزودی، اما طرفین مذاکرات باز هم ادعا میکنند مشخص نیست معامله امکانپذیر است یا نه! مهمترین نکتهای که در مورد نتیجه مذاکرات، چه به نتیجه برسد و چه نرسد، با اطمینان میتوان ابراز داشت این است که تجربه ثابت کرده در هر دو صورت سودی برای مردم ایران نخواهد داشت.
یک بخش مبهم ماجرا نیز این است که دولت بایدن در حالی روی میانجیگری مسکو در وین تکیه میکند که پس از حمله نظامی روسها به اوکراین، شدیدترین تحریمها را علیه مسکو به اجرا گذاشته است! مجموعهی این مسائل به تردیدها در مورد مذاکرات و توافق دامن میزند و نتایج احتمالی آن را بیش از پیش در هالهی ابهام فرو میبرد.