میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات اتمی وین در اظهاراتی مبهم و متناقض دوباره تکرار کرده است «به پایان مذاکرات نزدیک هستیم» اما «هنوز مسائل حل نشده وجود دارد!»
خبرگزاری دولتی ایرنا روز پنجشنبه ۱۹ اسفند به نقل از اولیانوف نوشت «مذاکرات هنوز نهایی نشده، حتی متن توافق نهایی هنوز نهایی نیست. امکان دارد متن این توافق فردا نهایی شود. هنوز هیچیک از طرفهای مذاکره کننده، موافقت خود را با متن توافق اعلام نکردهاند.» این در حالیست که او یک هفته پیش ادعا کرده بود «ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت دیگر توافق اتمی با جمهوری اسلامی اعلام میشود!»
https://kayhan.london/1400/12/13/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%81-%D8%B8%D8%B1%D9%81-%DB%B2%DB%B4-%D8%AA%D8%A7-%DB%B4%DB%B8-%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1
اولیانوف در گفتگو با خبرنگاران بار دیگر بر شرط مسکو درباره برجام تأکید کرد و با به میان کشیدن تحریمهای بینالمللی علیه روسیه به دلیل حمله نظامی به اوکراین گفت: «در صورت دستیابی به یک توافق، روابط تجاری مسکو با تهران باید از تحریمهای کنونی و آینده اتحادیه اروپا و ایالات متحده معاف شود.»
#Russia chief negotiator: Talks & the text of an agreement not yet finalized. Maybe it’ll be finalized tomorrow.There’s no confirmation from all participants that the text is acceptable. All our economic relations w/ Iran should be exempt from all current & future EU/US sanctions pic.twitter.com/7p4M48rNCC
— Abas Aslani (@AbasAslani) March 9, 2022
این در حالیست که چرخش مسکو رژیم ایران را به شدت نگران کرده است. روسها در واکنش به تحریمهای گسترده بینالمللی بعد از تجاوز نظامی به اوکراین بر سر برجام به «گروکشی» پرداختهاند و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت تحریمهای وضع شده علیه ما بر سر راه توافق هستهای مانع ایجاد کرده است. به این ترتیب روسیه با برجام از آمریکا باجخواهی میکند. هرچند لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران ادعا کرد « سوء تفاهم شده» و از حرفهای لاوروف برداشت اشتباه شده است اما اولیانوف تأکید کرد که روسیه همچنان بر شرط خود جهت معافیت از تحریمهای آمریکا در ارتباط با معامله با جمهوری اسلامی اصرار دارد!
در ایران مقامات عالی نظام جرأت اعتراض به روسیه را ندارند و مقصر طولانی شدن مذاکرات را آمریکا معرفی میکنند.
علی شمخانی دبیر «شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی» که این روزها به مدافع سیاستهای روسیه در تهران تبدیل شده، در توییتی نوشت «شیوه مواجهه آمریکا با پیشنهادات اصولی ایران، طرح پیشنهادات غیرقابل قبول و اصرار بر توافق سریع با طرح بهانههای واهی، نشان میدهد که آمریکا ارادهای برای توافق قوی و قابل دفاع برای طرفین ندارد.»
این مقام امنیتی تأکید کرده است «مذاکرات وین بدون اتخاذ تصمیم سیاسی توسط آمریکا هر ساعت پیچیدهتر از قبل میشود.» این در حالیست که از یکسو رژیم ایران است که به این توافق جهت کاهش تحریمها نیاز دارد و نه آمریکا و از سوی دیگر علی خامنهای میبایست تصمیم بگیرد که از «مسائل ناموسی» عقبنشینی کند.
شیوه مواجهه #آمریکا با پیشنهادات اصولی #ایران، طرح پیشنهادات غیرقابل قبول و اصرار بر توافق سریع با طرح بهانههای واهی، نشان میدهد که آمریکا ارادهای برای توافق قوی و قابل دفاع برای طرفین ندارد. #مذاکرات_وین بدون اتخاذ تصمیم سیاسی توسط آمریکا هر ساعت پیچیدهتر از قبل میشود.
— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) March 10, 2022
خبرگزاری تسنیم به نقل از یک مقام آگاه نوشت حداقل سه الی چهار مسئله اصلی و فرعی در مذاکرات وین باقی مانده و حل نشده است. هرچند اشاره دقیقی به موانع اصلی عدم توافق نمیشود اما از اصلیترین مسائل باقیمانده در مذاکرات وین این است که جمهوری اسلامی ایران توقف توسعه صنایع موشکی به ویژه ساخت موشکهای بالستیک یا پیشرانههای که به موشک توان حمل کلاهک اتمی را میدهد را نمیپذیرد و آن را بخشی از توانایی دفاعی خود میداند. مسئله دیگر حمایت نظامی و مالی رژیم ایران از شبهنظامیان منطقه است. علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی مسائل منطقهای و موشکی را «ناموس انقلاب» میداند تأکید میکند قابل مذاکره نیستند.
همچنین رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سفر اخیر خود به تهران گفت «موضوعات خاص حل نشده و تا حل نشود توافق در کار نیست.»
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در کنفرانس خبری مشترک با گروسی از «نفوذ سیاسی و لابیگری اسرائیل» در تصمیمات آژانس انتقاد کرد.
رافائل گروسی: «چند موضوع خاص هنوز باقی مانده است که باید شفافسازی کنیم… اما موفقیتی در این زمینه نداشتیم».https://t.co/wXzGWvROSk pic.twitter.com/bMr7Sqxqjq
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 5, 2022
سناتورهای جمهوریخواه آمریکا در یک نشست درونحزبی که چهارشنبه با موضوع بررسی مذاکرات هستهای برگزار شد تأکید کردند معامله با رژیم ایران پیروزی بزرگ برای روسیه خواهد بود و هیچ نفعی برای آمریکا نخواهد داشت.
پایگاه خبری «فارین پالیسی» (سیاست خارجی) مینویسد مسکو به دنبال سوء استفاده از برجام برای محافظت از خود در برابر تحریمهای غرب است.
یک منبع دیپلماتیک میگوید «روسیه امکان وتوی توافق احتمالی میان آمریکا و ایران را ندارد اما روسها نقش حیاتی در تضمین اجرای توافق اتمی دارند. مسکو مازاد اورانیوم غنیشده را از ایران وارد میکند و به کاهش توانایی تأسیسات غنیسازی ایران کمک میکند و تضمین میکند که نمیتوان از آنها برای کاربرد تسلیحات هستهای استفاده کرد.»
به بیان دیگر تهدیدات هستهای جمهوری اسلامی ابزاری برای روسیه شده تا از آن برای باجگیری در جنگی که بر سر اوکراین راه انداخته بهرهبرداری کند و آشکارا به نظر میرسد که رژیم ایران ظرفیت و اختیار کافی برای تصمیمگیری بدون روسها ندارد.
روسیه سرنوشت برجام را به معادلات اوکراین گره زده است. اکنون در آمریکا مقامات در حال بررسی اعمال تحریم علیه شرکت «روس اتم» هستند. این شرکت تأمینکننده اصلی سوخت و فناوریهای اتمی برای کشورهای مختلف از جمله ایران است و اگر تحریم شود باز هم بر پیچیدگیهای مذاکرات اتمی وین اضافه خواهد شد.