جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شنبه ۲۶ مارس (۶ فروردین) گفت جمهوری اسلامی و قدرتهای جهانی به توافق برای احیای برجام «بسیار نزدیک» هستند.
این دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در کنفرانس بینالمللی دوحه گفت «اکنون ما به توافق بسیار نزدیک هستیم و امیدوارم که این امر ممکن شود.»
انریکه مورا معاون بورل قرار است در سفری به تهران با مقامات ارشد وزارت خارجه جمهوری اسلامی در مورد حل اختلافات باقیمانده دیدار و گفتگو کند. مورا در خرداد ۱۴۰۰ نیز ادعا کرده بود در آخرین مرحله از مذاکرات قرار داریم و توافق نزدیک است با اینهمه ده ماه گذشته و مقامات اروپایی هنوز همان حرفها را تکرار میکنند.
خبرگزاری «ایرنا» در ارتباط با سفر معاون جوزپ بورل نوشته است که مورا پس از دیدار با مقامات جمهوری اسلامی راهی واشنگتن خواهد شد.
مقامات تهران میگویند موضوعات باقیمانده «خط قرمزهای جمهوری اسلامی» است که شامل توقف پشتیبانی مالی و تسلیحاتی از شبهنظامیان منطقه و ساخت موشکهای بالستیک است.
جِک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید تهدید کرده در صورت شکست دیپلماسی هستهای، آمریکا فشار بر جمهوری اسلامی را افزایش میدهد.
حسین امیرعبداللهیان پیشتر ادعا کرده بود برای دستیابی به توافق از خط قرمزها عبور نمیکنیم اما مشخص نیست جمهوری اسلامی برای معامله با غرب چه امتیازاتی به آنها داده و از کدام «خط قرمزها» و «مسائل ناموسی» خود چشم پوشیده است!
بهمن ۱۳۹۸ در جریان مذاکرات اتمی میان غربیها وقتی هنوز دولت حسن روحانی بر سر کار بود و محمدجواد ظریف و عباس عراقچی گفتگوها را پیش میبردند، جوزپ بور به تهران سفر کرد. آن دوران پس از مذاکراتی فشرده اروپا مانع از آن شد که دولت دونالد ترامپ «مکانیزم ماشه» را فعال کند. مسیری که ممکن بود پرونده اتمی جمهوری اسلامی را در مسیر ارجاع به شورای امنیت قرار دهد. آن زمان جریانی در ایران تهدید میکرد که اگر فشارها بر جمهوری اسلامی ادامه پیدا کند گزینه تهران خروج از NPT خواهد بود.
جوزپ بورل همان موقع سه شرط برای کمک به جمهوری اسلامی گذاشت: توقف موشکپرانی، توقف حمایت از شبهنظامیان و به رسمیت شناختن اسرائیل! تا پیش از آن دولتهای اتریش و سوئیس هم تلاش کرده بودند جمهوری اسلامی را متقاعد کنند که دست از تهدید اسرائیل بردارد اما این خواستها تا کنون پذیرفته نشده است.
https://kayhan.london/1398/11/16/%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7-%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE-%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85
بورل ۲۷ مهرماه ۱۴۰۰ در دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در بروکسل به تهران هشدار داد که زمان بازگشت کامل به میز مذاکرات فرا رسیده و اگر توافقی صورت نگیرد «گزینه بعدی چیز خوبی نخواهد بود!»
آنچه غربیها از جمهوری اسلامی خواستهاند توقف تهدیدات موشکی و شبهنظامی همزمان با توافق اتمی است. اینها خواستههایی هستند که علی خامنهای آنها را «مسائل ناموسی انقلاب» میداند. در مقابل اما رژیم ایران از آمریکا برای عدم خروج دوباره از برجام تضمین میخواهد که اصلاً در اختیار دولت بایدن و هیچ دولت دیگری در آمریکا نیست و تصمیمی است که باید در کنگره تصویب شود.
یکی دیگر از موانع جدی توافق که هنوز به جایی نرسیده، فعالیتهای اتمی مشکوک جمهوری اسلامی در ابعاد نظامی است. در همین ارتباط رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جریان سفرش به تهران در اسفندماه ۱۴۰۰ گفت موضوعات خاص حل نشده و تا حل نشود توافق در کار نیست. آخرین مانع برجام نیز «گروکشی» فعلی روسیه از آمریکا با برجام است. توافق با تهران و برداشته شدن تحریمها یعنی چراغ سبز به ایران برای ورود به بازار نفت و گاز و این برخلاف منافع روسیه است که پس از حمله به اوکراین با تحریمهای گستردهی بینالمللی روبرو شده است. خلاء نفت و گاز روسیه در بازار جهانی یکی از ابزارهای اصلی مسکو برای فشار به غربیهاست در حالی که اگر توافقی با رژیم ایران صورت بگیرد ممکن است از تأثیر این فشار کم شود. البته برخی تحلیلگران بر این نظرند که مجموعهی شرایط به گونهایست که هر توافقی هم که صورت بگیرد، اجرای آن زمانبر است و تأثیرات فوری نخواهد داشت.