شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ارسال نامهای به ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم از وی خواستهاند در مذاکرات اتمی مواضع سختگیرانهتری در قبال غربیها گرفته شود.
خبرگزاری «تسنیم» ۱۶ فروردین گزارش داد در این نامه که ۱۹۰ امضاء دارد نمایندگان خواستار «اخذ تضمینهای قطعی» از طرف مقابل در مذاکرات وین شدهاند. این نمایندگان همچنین از رئیسی خواستهاند در مذاکرات «خطوط قرمز نظام» رعایت شود.
یکی از نمایندگانی که این نامه را تدوین کرده حجتالاسلام محمود نبویان نماینده تهران و عضو «جبهه پایداری» است. نبویان همان فردی است که خرداد ۱۳۹۶ مدعی شد دولت یازدهم (نخستین دولت حسن روحانی) به آمریکا تعهد دادهاست در ازای برداشتن موانع بانکی، قاسم سلیمانی فرمانده «سپاه قدس» را به آمریکا تحویل دهد. محمدجواد ظریف در واکنش به این اظهارات، آن را «شرمآور» دانست و گفت در صورتی که نبویان عذرخواهی و توبه نکند، این مسئله را پیگیری حقوقی خواهد کرد.
حالا پس از چهار سال، نبویان ۱۲ فروردین در یک نامه افشا کرد در متن توافق احیای برجام در وین «خطوط قرمز نظام رعایت نشده» و متأسفانه از آمریکا تضمین قانونی برای عدم خروج دوباره از برجام گرفته نشده. قبل از برداشته شدن تحریمها نیز جمهوری اسلامی موظف شده است غنیسازی ۲۰ و ۶۰ درصدی و ساخت و نصب سانتریفیوژهای اضافه بر سانتریفیوژهای موجود را متوقف کند.
در بندهای دیگر این نامه آمده بود که بر اساس متن پیشنویس توافق «هیچ تعهد عملی نسبت به مشکل تبدیل ارز حاصل از فروش نفت ایران به ارزهای مورد نظر ایران داده نشده است» و «آمریکا تعیین میکند که کدام کشور از ایران نفت وارد کند.»
این نامه نشان میدهد که «دیپلماتهای انقلابی» از جمله علی باقری کنی و هیات همراه وی که ادعا میشد «در مذاکرات دست پُر دارند» و «عملگرا هستند» نیز مجبور شدهاند در مقابل فشارهای غرب عقبنشینی کنند و با امتیازاتی که به نظر میرسد به آمریکا وعده دادهاند، هنوز هم بعد از پنج ماه مذاکره نتوانستهاند ایالات متحده را راضی کنند که تحریمها را لغو کند. هرچند کاخ سفید و دولت جو بایدن انگیزه و تمایل زیادی برای احیای برجام دارد اما خواستههایی از جمهوری اسلامی دارد که علی خامنهای آنها را «مسائل ناموسی انقلاب» میداند. مسائلی که در حوزه موشکی و پشتیبانی تسلیحاتی از شبهنظامیان منطقه قرار دارند و از موانع جدی معامله اتمی به شمار میروند.
نامهای که نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیسی نوشتهاند، دومین تذکر به رئیس دولت سیزدهم معروف به «قاضی مرگ» در کمتر از یک ماه در مورد ضرورت رعایت خطوط قرمز نظام در مذاکرات است.
چندی پیش در اوایل اسفند سال ۱۴۰۰ حسین امیرعبداللهیان گفت، «در کمتر از چند ساعت میتوانیم توافق کنیم». چند روز بعد سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی خبر داد، «۹۸ درصد از پیشنویس توافق نوشته شده است.» پیش از آن نیز حسن روحانی اردیبهشت سال ۱۴۰۰ گفته بود، «توافق اصلی در وین انجام شد و تحریمها برداشته میشود.» میخائیل اولیانوف نیز که در عمل مانند نماینده جمهوری اسلامی در مذاکرات وین حضور داشت و اکنون بیش از یک ماه است که درگیر جنگ پوتین علیه اوکراین است و خبری از وی شنیده نمیشود، مرتب با ابراز خوشبینی تکرار میکرد که امروز و فردا توافق به نتیجه میرسد!
https://kayhan.london/1401/01/07/%D8%A7%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86
در جمهوری اسلامی نیز انقلابیها که حسن روحانی را به دلیل اینکه منفعت نظام را در احیای برجام میدانست، متهم به سازش با غرب در مذاکرات اتمی میکردند حالا با «قاضی مرگ» و رئیس دولت انقلابی نیز به همان بنبستی رسیدهاند که در تمام این سالها جمهوری اسلامی در آن قرار دارد و بدون چراغ سبز نشان دادن به «کدخدا» برجام زنده نخواهد شد. از همین رو، ابراهیم رئیسی پنجم بهمنماه ۱۴۰۰ در گفتگوی تلویزیونی درباره مذاکره مستقیم با آمریکا گفته بود «در صورتی که تحریمهای ظالمانه لغو شود امکان هرگونه توافقی وجود دارد.» این سخنان نمیتوانست بدون نظر و تأیید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی بیان شده باشد.
یکی از موانع اصلی احیای برجام قرار داشتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی آمریکاست که جمهوری اسلامی اصرار دارد از این لیست خارج شود. امیرعبداللهیان هفتم فروردین در یک مصاحبه ادعا کرده مقامات ارشد سپاه پاسداران به او گفتهاند که «موضوع سپاه نباید مانعی بر سر توافق باشد» اما حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه «کیهان تهران» حرفهای وی را «بسیار عجیب و غیرمنتظره» خواند و پرسید «کدام فرمانده سپاه چنین حرفی زده و چگونه میتوان امنیت کشور را با آمریکای جنایتکار تاخت زد؟!»
https://kayhan.london/1400/12/12/%D8%A7%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B3%D8%AF-%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%81%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%9B-%D9%BE
مجموعه این روند نشان میدهد که «وزارت خارجه انقلابی» که قرار بود «با عزت و دست بالا» از منافع جمهوری اسلامی دفاع کند، بیمیل نیست به خاطر احیای برجام، خارج نشدن سپاه پاسدارانش از فهرست سیاه تروریستی در آمریکا بپذیرد اما در بالاترین ردههای نظام به ویژه در خود سپاه بر سر اینکه آیا این معامله به نفع نظام است یا باید «مقاومت» کرد، اختلافات عمیقی وجود دارد.
روزنامه «سازندگی» وابسته به حزب اصلاحطلب «کارگزاران سازندگی» در گزارشی با عنوان «جلیلی علیه رئیسی؟» با اشاره به اختلاف میان جریان «پایداری» (تیم سعید جلیلی) و ابراهیم رئیسی در مورد توافق اتمی خبر از تشکیل «کمیته پنج نفره ضد توافق» داده است که گویا دوستان جلیلی دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی افراد اصلی آن هستند.
در این میان، انعطافهای وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای نرم کردن آمریکا و کاهش خواستههای آن تا کنون بینتیجه مانده است. به همین دلیل امیرعبداللهیان که مشتاقانه به ایالات متحده چشمک میزد، تغییر موضع داد و در توییتی نوشت «وزارت خارجه در جهت رعایت خطوط قرمزها با قدرت و منطق عمل میکند و هرگز زیربار زیادهخواهی آمریکا نخواهیم رفت.» همزمان بسیاری از حامیان نظام نیز به امیرعبداللهیان توصیه کردهاند در مقابل آمریکا تسلیم نشود و از وضعیت محمدجواد ظریف درس عبرت بگیرد.