مقامات امنیتی جمهوری اسلامی میگویند ایران در رتبه نخست توان سایبری منطقه قرار دارد. غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل میگوید جمهوری اسلامی در چند سال گذشته درگیر یک جنگ ترکیبی و پیچیده از سوی دشمنان در لایههای مختلف سیاسی، امنیتی، نظامی و سایبری شده و همزمان مدعی است «قرن جدید قرن عزت انقلاب اسلامی و اعتلای نظام جمهوری اسلامی است.»
هرچند که جمهوری اسلامی در جنگ سایبری ضربات سنگینی در سالهای اخیر دریافت کرده اما بخشی از توان خود را روی اقدامات مشابه سایبری از جمله در حمله به زیرساختها و هک سیستمهای اطلاعاتی سایر کشورها با کمک حزبالله لبنان متمرکز کرده است.
در همین ارتباط پایگاه خبری «نشنال اینترنست» در گزارشی مینویسد از زمان حمله با بدافزار استاکسنت به تأسیسات هستهای در ایران، تهران بر گسترش عملیات سایبری تمرکز کرده است. جمهوری اسلامی متحد خود حزبالله لبنان را به عنوان بخش کلیدی برنامه سایبری تقویت شده خود میبیند. رژیم ایران آموزش و فناوری سایبری را به عوامل حزبالله ارائه کرده و اخیراً به گروه تروریستی شیعه مستقر در لبنان کمک کرده است تا واحد سایبری ضدجاسوسی خود را بسازد. این یک پیشرفت جدید است. بنیاد «کارنگی برای صلح» در سال ۲۰۱۸ گزارش داد که چگونه جمهوری اسلامی ابزارهای سایبری خود را در اختیار حزبالله لبنان میگذارد.
نویسنده این گزارش بنجامین آر. یانگ که متخصص عملیات سایبری و اطلاعات در دانشگاه داکوتای آمریکاست مینویسد پس از فروپاشی خلافت دولت اسلامی (داعش)، حزبالله نقش پیچیدهترین و تأثیرگذارترین سازمان تروریستی خاورمیانه در فضای سایبری را بر عهده گرفته است. تحت هدایت نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، واحد سایبری جدید حزبالله در رتبه اول جمعآوری اطلاعات در مورد نهادهای دولتی لبنان و تقویت دفاع سایبری دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی را قرار دارد.
این واحد تحت حمایت رژیم ایران حملات سایبری علیه اهداف استراتژیک مالی مانند شرکتهای گاز و نفت در کشورهای خلیج فارس انجام میدهد. گزارشها نشان میدهد که این واحد احتمالاً در مناطق جنوبی لبنان مستقر و دارای تجهیزات کامپیوتری مشابه دانشگاه «شریف» تهران است.
بر اساس این گزارش رژیم ایران مدتهاست هکرها و متخصصان امنیت سایبری را جذب کرده و به اسم پیشبرد منافع استراتژیک ملی از آنها استفاده میکنند. توافق سایبری ایران و حزبالله نشاندهنده گام بعدی برنامههای سایبری رژیم ایران برای تشدید این نوع حملات است.
حملات سایبری حزبالله مدتهاست که باعث نگرانی دولتهای خاورمیانه و غرب شده است. در ژانویه ۲۰۲۱ مشخص شد که یک واحد سایبری وابسته به حزبالله، معروف به «Lebanese Cedar APT» «سَروهای لبنانی» بیش از یک سال به شرکتهای مخابراتی و ارائه دهندگان اینترنت در ایالات متحده، بریتانیا، اسرائیل، مصر، عربستان سعودی و لبنان و همینطور اردن، فلسطین و امارات حمله کردهاند. هکرهای این گروه شبکههای داخلی شرکتها مانند شرکت ارتباطات مرزی مستقر در ایالات متحده برای جمعآوری دادههای حساس را هک کردند. علامت شاخص عملیات سایبری گروه «سروهای لبنان» استفاده از ابزاری ویژه است که آلودگی ویروسها برای مدت طولانی در سیستمهایی که هدف قرار گرفته شدهاند باقی میماند. در سال ۲۰۱۰ دولت اوباما، حزبالله را به عنوان «فنیترین گروه تروریستی در جهان» توصیف کرد. حمایت مستقیم رژیم ایران از یک واحد سایبری حزبالله، بر پیچیدگی فناوری این سازمان تروریستی بیش از پیش خواهد افزود.
شهرت دیرینه حزبالله در انجام عملیات روانی به فضای مجازی نیز کشیده شده است. در طول همهگیری کرونا، حزبالله آموزشهای سایبری در مورد جنگ اطلاعاتی به جوانان کشورهای عربی ارائه میداد و به آموزش فنون اطلاعات و ضداطلاعات به صورت آنلاین پرداخت. مهمتر از آن، آموزش سایبری حزبالله برای پیشبرد منافع استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و مقابله با دشمنان منطقهای حکومت، به ویژه اسرائیل و عربستان سعودی است. بسیاری از کارآموزان سایبری حزبالله از عراق میآیند و حامی گروه تروریستی «کتائب حزبالله» هستند. واحد سایبری حزبالله با انتشار پیامهای راهبردی تهران برای افزایش نفوذ در کشورهای بیثبات مانند عراق استفاده میکند. به گفته مایک واگنهایم از رسانه «مدیالاین» در جایی مانند عراق، که در آن دولت و نهادهای رسانهای ضعیف هستند، بطور ویژه شبکههای اجتماعی تقویت شدهاند تا اهداف حزبالله را پیش ببرند.
نشنال اینترست پرسیده «چرا رژیم ایران بطور فزاینده از حزبالله به عنوان یک بازوی سایبری استفاده میکند؟» و برای آن دو دلیل شرح داده است:
اول: آموزش و تقویت نیروهای سایبری حزبالله به تهران فرصت انکار مسئولیت حملات سایبری را میدهد و احتمال هدف قرار گرفتن زیرساختهای ایران و مقابله به مثل توسط قدرتهای خارجی به تلافی این حملات کمتر میشود. حزبالله یک دولت نیست و در صورت تلافی اقدامات آن گروه توسط یک دولت خارجی، امکانات استراتژیک آن برای هدف قرار داده شدن بسیار محدودتر است.
دوم: رژیم ایران اخیراً بر تقویت دوباره «محور مقاومت» متمرکز شده. در ائتلاف نیروهای نیابتی مورد حمایت رژیم ایران، مانند حزبالله و حماس و دولتهای ضدغربی در خاورمیانه، آنها تهران را مرکز معنوی جهان اسلام میدانند. پس از حمله ویرانگر استاکسنت، حکومت ایران میداند که تقویت قابلیتهای سایبری، در کنار قدرت نظامی، بخش مهمی از جنگ قرن بیست و یکم است. در سال ۲۰۱۵ گزارش شد که حکومت ایران بودجه امنیت سایبری خود را در یک دوره دو ساله ۱۲۰۰ درصد افزایش داده است. اگر تهران بخواهد قدرت منطقهای در منطقه باشد و جانشین نفوذ آمریکا و اسرائیل در منطقه شود، تقویت قابلیتهای سایبری جنبشهای وابسته و سازمانهای طرفدار حکومت اسلامی در ایران و استفاده از ابزار نامتقارن در خاورمیانه، حیاتی خواهد بود.