دامپروران میگویند خشکسالی و کمبود شدید و گرانی نهادههای دامی آنها را زیر فشارهای سنگینی قرار داده و توان ادامه تولید در شرایط کنونی را ندارند. در همین حال برخی گزارشها از کاهش کیفیت گوشت قرمز تولید شده در ایران خبر میدهد.
در شرایطی که پس از تعطیلات نوروز دولت اعلام کرده بود کمبود گوشت قرمز در کشور وجود ندارد اما قیمت این کالا روندی صعودی را طی میکند. بر اساس آخرین گزارشها هر کیلوگرم نیمشقه ران گوسفندی به ۵۶۸ هزار تومان رسید. همچنین قیمت گوشت چرخکرده مخلوط در بازار به ۱۷۱ هزار تومان رسید.
هر کیلوگرم گوشت خورشتی گوسفندی و گوساله به ترتیب ۲۳۸ هزار و ۱۹۰ هزار تومان قیمت دارند. هر شقه گوسفند (۸ کیلوگرم) بدون دنبه نیز به قیمت یک میلیون و ۶۴۰ هزار تومان در بازار خرید و فروش میشود.
در شرایطی که قیمت گوشت قرمز در حال افزایش است، دامداران نیز عنوان میکنند که خشکسالی و گرانی و کمبود نهادههای دامی توان تولیدی آنها را به شدت کاهش داده است. دامداران توان پرداخت هزینه سنگین نهادههای دامی را ندارند، از سوی دیگر خشکسالی سبب شده که کاه و یونجه و کلش که به عنوان خوراک دام استفاده میشد نیز در دسترس دامداران نباشد.
یکی از دامداران استان ایلام درباره کمبود خوراک دام به خبرگزاری تسنیم گفته که «خشکسالی امسال کمرم را خم کرد و تعداد زیادی از دام هایم را تلف کرده است؛ در سالهای گذشته در این فصل از سال دام ها از مراتع تغذیه میکردند و هزینه زیادی نداشتند.»
این دامدار گفته که «بسیاری از دامداران دامهای مولد خود را به فروش رساندند و تحویل قصابها دادند که این خود تهدیدی برای سالهای آتی و زاد و ولد دامها میباشد.»
خشکسالی همچنین برای عشایر دامدار مشکل تأمین آب برای دام را نیز ایجاد کرده است. فرشاد یاسمی مدیر کل امور عشایری استان ایلام در اینباره گفته که «برای کاهش فاصله دورههای آبرسانی به عشایر و همچنین ایجاد استخرهای ذخیره آب در مسیر رودخانهها برای احشام و استفاده از ظروف اتیلنی بزرگ برای آب شرب به اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال نیاز است تا بتوانیم پارهای از مشکلات را حل کنیم.»
این مشکلات سبب شده کیفیت گوشت تولیدی در ایران کاهش یافته و دامها ضعیف شوند. منصور پوریان رئیس شورای تأمین دام کشور در اینباره گفته که «بار خریداران داخلی امروز ۱۸ مرتبه برگشتی خورده، چون لاشهها ضعیف بوده و مشتریان از خرید انصراف دادهاند. دامهای ما ضعیف شده و سیستم قصابی یا سیستمهای استفاده کننده گوشت، این نوع دام را نمیخرند؛ چون ضریب گوشتیاش پایین است.»
اینهمه در حالیست که افزایش قیمت گوشت قرمز سبب کاهش تقاضا شده است. منصور پوریان میگوید در نوروز و رمضان امسال تقاضای چندانی برای خرید گوشت وجود نداشته است. او افزوده که «به عنوان مثال مردم به جای خرید یک کیلوگرم گوشت، ترجیح میدهند با خرید نیم کیلو، ماه خود را به پایان برسانند.»
فرشاد مومنی اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی نیز گفته با استناد به دادههای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، سرانه مصرف گوشت قرمز یک خانوار ایرانی در سختترین سال جنگ عراق با ایران ۱۲۷ کیلوگرم بوده و پس از آن با سخت شدن شرایط معیشتی مردم، به مرور کاهش پیدا کرده است. مصرف سرانه گوشت قرمز برای هر خانوار ایرانی در سال ۱۴۰۰ به ۶ کیلوگرم در سال رسیده است. پیشبینی میشود در سال جاری سرانه مصرف گوشت قرمز به صفر برسد.
معینالدین سعیدی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز گفته که «گوشت دیگر از سفره مردم حذف شده، چرا که میزان سرانه مصرف گوشت از ۱۲ کیلو به ۶ کیلو رسیده است.»
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با این ادعا که «مجلس به مبحث گرانی کالاهای اساسی ورود کرده» گفته که «در زمینه کالاهای اساسی همچون برنج، گوجه فرنگی و سبزی و صیفی جات شاهد افزایش قیمت بوده و تلاشهای دولت در این بخشها به نتیجه نرسیده است؛ متاسفانه رشته کار از دست دولت خارج شده است.»
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی نیز ناتوانی مردم در خرید دام را تأیید کرده و گفته که «به دلیل بالا بودن قیمتها و کاهش شدید توان خرید مردم تقاضا برای گوشت قرمز بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرد. بسیاری از همکاران ما ساعتها جلو مغازههای خود میایستند ولی کسی برای خرید مراجعه نمیکند، چرا که مردم توان خرید این کالا را ندارند.»
در این میان دولت با سیاستگذاریهای ناکارآمد و دستوری نه تنها به حل مشکلات کمکی نکرده بلکه سبب شده مشکلات دامپروران افزایش پیدا کند. برای نمونه در اواخر بهمن سال گذشته بود که صادرات دام ممنوع اعلام شد. حتی دامهایی که در مسیر انتقال به سایر کشورها بودند، در میانه راه متوقف شدند بطوری که معطلی چند روزه سبب تلف شدن تعدادی از دامها شد. همچنین دولت برای کنترل قیمت گوشت قرمز در بازار اعلام کرد که با واردات گوشتهای منجمد مخالف است. با اینهمه از یکسو دامداران در حال ورشکستگی هستند و از سوی دیگر قیمت گوشت قرمز به حدی افزایش یافته که بخش زیادی از مردم توان خرید آن را ندارند.