جِیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید میگوید با وجود همه مشکلات همچنان راه دیپلماسی برای معامله اتمی با جمهوری اسلامی باز است اما اگر مذاکرات شکست بخورد گزینه بعد تشدید تحریمهای اقتصادی علیه تهران خواهد بود.
بلومبرگ در همین ارتباط ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) مینویسد مقامات دولت جو بایدن از ماهها پیش میگفتند در صورت عدم احیای توافق اتمی زمانی فرا خواهد رسید که برجام دیگر مزایای گذشته را نخواهد داشت و هزینههای آن از امتیازاتش بیشتر خواهد بود. اکنون ممکن است چند هفته تا این نقطه پایان قطعی مذاکرات باقی مانده باشد، چه مقامات آمریکایی به آن اعتراف بکنند یا نکنند.
در این گزارش آمده در حالی که نباید دیپلماسی را رها کرد، ایالات متحده باید از این زمان استفاده کند تا به رژیم ایران و حامیانش نشان دهد که «طرح B» یا طرح جایگزین چگونه خواهد بود.
رژیم ایران است که این بحران را برانگیخته و در کار آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در حال تحقیق درباره ذرات اورانیوم کشف شده در چند سایت اعلام نشده است سنگاندازی میکند. به همین علت هفته گذشته ۳۰ کشور از ۳۵ عضو شورای حکام آژانس در قطعنامهای جمهوری اسلامی را به دلیل ناسازگاری و عدم پایبندی به مفاد برجام محکوم کردند و تنها روسیه و چین در مخالفت با این قطعنام رأی دادند.
به تلافی این قطعنامه، حکومت ایران فعالیت نزدیک به نیمی از دوربینهای نظارتی آژانس را غیرفعال کرد. جمهوری اسلامی در عین حال نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر در نطنز را آغاز کرده است.
دولت بایدن در صورت شکست مذاکرات با جمهوری اسلامی تحریمها را تشدید میکند
آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید، اگر ظرف یک ماه دوربینها دوباره وصل و فعال نشوند، بازرسان دیگر نمیتوانند جزئیات کلیدی درباره تولید مواد و تجهیزات اتمی در ایران را بررسی و وضعیت هنوز غیرخطرناک آن را تأیید کنند.
رافائل گروسی میگوید «این اقدام یک ضربه مهلک به برجام خواهد بود. بدون دانستن دقیق تعداد سانتریفیوژها و میزان اورانیوم غنی شده ایران، جهان نمیتواند اطمینان پیدا کند که تهران مخفیانه موادی را برای ساخت سلاح ذخیره نمیکند.» علاوه بر این، عدم همکاری رژیم ایران با آژانس ارزش توافق اتمی احتمالی را نیز با مشکل روبرو میکند.
بلومبرگ همچنین مینویسد، از آنجا که متخصصان جمهوری اسلامی به دانش لازم برای بازسازی نسبتاً سریع ذخایر اورانیوم دست پیدا کردهاند بسیار مهمتر است که بازرسان بتوانند جهان را در مورد هرگونه نشانهای از تحقیقات جدید تسلیحاتی در ایران مطلع کنند.
بلومبرگ در ادامه مینویسد دولت بایدن باید ترس از اینکه سختگیری بر جمهوری اسلامی ممکن است مذاکرات اتمی را مختل کند، کنار بگذارد. مقامات ایالات متحده پیشنهاد کردهاند که در صورت شکست مذاکرات آماده اجرای تحریمهای شدیدتر علیه جمهوری اسلامی هستند.
در گزارش بلومبرگ تأکید شده دولت بایدن باید با اجرای بسیار محکم تحریمهای موجود شروع کند. صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست امسال ۳۰ درصد افزایش یافت. مقامات جمهوری اسلامی ادعا میکنند که از زمان اعمال مجدد تحریمهای آمریکا در سال ۲۰۱۸ بیش از هر زمان دیگری نفت میفروشند و تقریباً تمام آن به چین میرسد. دولت بایدن باید محمولههای غیرقانونی را ردیابی و منع کند و تهدیدات قبلی برای تحریم شرکتهای چینی را که به تجارت با ایران مشغولند دنبال کند.
در ادامه گزارش بلومبرگ آمده در مرحله بعد آمریکا باید یک ائتلاف منطقهای برای مقابله با تهدیدات رژیم ایران تشکیل دهد. دولت بایدن باید با متحدان عرب و اسرائیلی خود جهت هماهنگی در پدافند هوایی کار کند و از این شرکای خود از طریق در اختیار گذاشتن اطلاعات و فناوری برای مقابله با موشکها و پهپادهای رژیم ایران حمایت کند. همچنین ایالات متحده نه تنها میبایست همکاری نزدیکتر بین اسرائیل و سایر امضاکنندگان در زمینه تحقیقات تسلیحاتی را تشویق کند بلکه باید به هرگونه حمله به نیروها یا منافع خودش در منطقه با قدرت تمام پاسخ دهد.
هشدار جدّی غرب به علی خامنهای: گزینه بعدی چیز خوبی نخواهد بود!
بلومبرگ میافزاید، در نهایت دولت بایدن باید به تعهدش مبنی بر اینکه هرگز اجازه نخواهد داد رژیم ایران به سلاح اتمی دست یابد عمل کند. جو بایدن باید برای رژیم ایران بطور شفاف و آشکار روشن کند که هرگونه تلاش برای غنیسازی اورانیوم تا درجه تسلیحاتی یا اخراج بازرسان آژانس میتواند انگیزه مهمی برای اقدام نظامی باشد.
ایالات متحده باید از نزدیک با اسرائیل همکاری کند و در عینحال به تمرینهای مشترک نظامی برای هشدار به جمهوری اسلامی ادامه دهد.
بلومبرگ در پایان تأکید کرده نشان دادن آمادگی برای دفاع از منافع آمریکا در فقدان توافق، احتمالا بهترین راه برای ایالات متحده است تا رژیم ایران را متقاعد کند که این توافق را امضا کند.