کمتر از یک هفته پس از آنکه جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک بسته پیشنهادی برای «احیای برجام» به جمهوری اسلامی و آمریکا ارائه داد نمایندگان دو طرف به وین رفتند تا در مورد جزئیات این طرح چانه بزنند.
پس از چهار روز مذاکره اروپایی‌ها اعلام کردند بسته پیشنهادی به عنوان «متن نهایی توافق» غیرقابل مذاکره است و طرفین فقط باید اعلام کنند که آن را می‌پذیرند یا نه. طرف آمریکایی اعلام کرد که با پیشنهادات اروپا موافق است و درواقع همان طرحی است که مذاکره‌کنندگان ایالات متحده در ماه مارس ارائه کرده بودند. میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات نیز ادعا کرد در نوشتن «متن نهایی توافق» چین و روسیه هم با شرکای اروپایی همکاری داشتند و از اینکه این طرح فقط به نام «اروپا» مطرح می‌شود، ابراز دلخوری و گله کرد. اما منابع نزدیک به «شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی» اعلام کردند پیشنهاد اروپا را به عنوان «متن نهایی توافق» قبول ندارند و اروپا هم در جایگاهی نیست که بتواند متن نهایی تعیین کند.
پیش از برگزاری این مذاکرات برخی منابع گزارش داده بودند که رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات اتمی به اسرائیلی‌ها گفته بود که «من به وین می‌روم اما انتظار پیشرفت زیادی ندارم.» وی همچنین اظهار داشت «جمهوری اسلامی متن پیشنهادی اروپایی‌ها ار نخواهد پذیرفت.»
در همین ارتباط روزنامه «الشرق الاوسط» ۱۰ اوت (۱۹ امرداد) در گزارشی با عنوان «آیا جمهوری اسلامی پیشنهاد اروپا برای معامله اتمی را می‌پذیرد؟ بله اما…» به نقل از دیپلمات‌های اروپایی نوشت که جمهوری اسلامی در نهایت «متن نهایی توافق» را خواهد پذیرفت. در این گزارش آمده منابع اروپایی گفته‌اند که اطمینان دارند رژیم ایران در نهایت پیشنهاد اروپا را قبول خواهد کرد و برای این پیش‌بینی دلایل مختلفی مطرح کرده‌اند. آنها معتقدند جمهوری اسلامی تغییرات جزئی در متن پیشنهادی ایجاد خواهد کرد که ممکن است مدتی طول بکشد زیرا تهران می‌خواهد آبروی خودش را در ارتباط با این عقب‌نشینی حفظ کند و نمی‌خواهد در داخل به طرفدارانش اینطور نشان داده شود که تحت فشار بین‌المللی مجبور به تسلیم و پذیرش این پیشنهاد شده است.
کیهان لندن نیز بارها در گزارش‌های خود مبنی بر عقب‌نشینی‌های احتمالی جمهوری اسلامی در عرصه‌های مختلف تأکید کرده که واقعیت این است که غرب با اینکه رژیم ایران در داخل چه تبلیغاتی می‌کند و چه حرف‌‌هایی علیه توافق و کشورهای غربی می‌زند هیچ مسئله و اعتنایی ندارد. برای آنها مهم این است که حکومت ایران در عمل تسلیم شود.
شرق‌الاوسط نیز در ادامه گزارش خود می‌نویسد جمهوری اسلامی ادعا کرده که قبل از دریافت تضمین از آمریکا پیشنهاد توافق را قبول نمی‌کند. مقامات ارشد حکومت می‌خواهند اینطور وانمود کنند که گویا واشنگتن و شرکای غربی‌اش را مجبور به پذیرش شرایطی بهتر نسبت به آنچه تیم مذاکرات در دولت حسن روحانی به دست آورده بود کرده‌اند.
امتیازات اروپا برای جمهوری اسلامی
با این حال، به نظر می‌رسد تقاضای تهران در مورد حذف سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا با پاسخ منفی روبرو شده و ممکن است فقط با دریافت امتیازات مالی به این توافق راضی شود.
در این میان، به گفته منابع رسمی فرانسوی، غربی‌ها سه امتیاز مهم به تهران داده‌اند:
نخست، آنها با آوردن طرفین جدید به مذاکرات برای توافق هسته‌ای موافقت نکردند و کشورهای حاشیه خلیج فارس را با وجود اصراری که برای ورود به این توافق داشتند کنار گذاشتند.
دوم، به برنامه موشک‌های بالستیک رژیم ایران در این مذاکرات پرداخته نشد.
سوم، نقش بی‌ثبات کننده جمهوری اسلامی در منطقه نیز روی میز گذاشته نشد.
اروپایی‌ها در مارس سال ۲۰۱۹ برای کمک به جمهوری اسلامی در پیشبرد مذاکرات سه شرط تعیین کرده بودند که شامل توقف توسعه موشک‌های بالستیک و متوقف کردن حمایت نظامی و مالی از شبه‌نظامیان در سوریه، عراق، لبنان و یمن و «متوقف کردن تهدیدات علیه موجودیت اسرائیل» بود.
به گزارش کیهان لندن، شواهد نشان می‌دهد در صورتی که جمهوری اسلامی «متن نهایی توافق» را بپذیرد و مذاکرات هسته‌ای با چنین توافقی فعلا به سرانجام برسد، موارد دوم و سوم درباره برنامه‌های موشکی رژیم و نقش بی‌ثبات‌کننده‌ی آن در منطقه که به موجودیت اسرائیل نیز مربوط می‌شود، از یکسو بر عهده‌ی مورد نخست یعنی کشورهای مهم منطقه که غیرمستقیم در مذاکرات اتمی حضور داشتند گذاشته می‌شود که مجبور به تحمل تهدیدات موشکی و شبه‌نظامیان جمهوری اسلامی هستند، و از سوی دیگر، گام بعدی غربی‌ها برای مهار رژیم ایران خواهد بود.
بازگشت سیاست اتمی جمهوری اسلامی به پیش از برجام؛ وقت‌کشی با باج‌خواهی و حقه‌بازی
یکی از امتیازات نسبتا عجیبی که به جمهوری اسلامی در بسته پیشنهادی اروپا داده شده، مربوط «انتقام سخت» است که آمریکایی‌ها اصرار داشتند جمهوری اسلامی تضمین دهد که دست به اقدام تلافی‌جویانه برای کشته شدن قاسم سلیمانی نخواهد زد اما جمهوری اسلامی نپذیرفته است!
با اینهمه با وجود امتیازاتی که در «متن نهایی توافق» برای جمهوری اسلامی در نظر گرفته شده اما موانع کلیدی چه در ارتباط بابرنامه اتمی و چه برای «احیای برجام» همچنان پابرجاست.
محمد مرندی پسرپزشک مخصوص علی خامنه‌ای و مشاور تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی به سی‌ان‌ان گفته اختلاف میان جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد دلایل وجود آثار اورانیوم در سه سایت اصلی هسته‌ای هنوز باقیست.
یکی دیگر از موانع مهم معامله اتمی، خودداری دولت آمریکا در مورد ارائه تضمین به جمهوری اسلامی برای خروج مجدد آن کشور از برجام است. به ویژه آنکه احتمال روی کار آمدن جمهوریخواهان در انتخابات بعدی آمریکا کم نیست و آنها اساساً با این معامله اتمی مخالفند.
اینهمه در حالیست که بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها، نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌گویند هنوز پیش‌نویس طرح اروپا به آنها نرسیده است. یکی از آنها گفته شاید متن پیشنهادی در «شورای عالی امنیت ملی باشد!» اما وبسایت «نور نیوز» وابسته به این شورا نوشته است «هنوز هیچ جلسه‌ای در سطح عالی برای بررسی ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی در تهران تشکیل نشده و بر اساس روال معمول پس از اتمام فرآیند بررسی‌های کارشناسی، نتایج اولیه برای جمع‌بندی نهایی به سطوح تصمیم‌گیری ذیربط ارائه خواهد شد!» این «سطوح» عبارتست از علی خامنه‌ای و اطرافیان وی که بعید است از مفاد «متن نهایی توافق» و عقب‌نشینی‌هایی که با چراغ سبز خود ولی فقیه صورت گرفته، بی‌خبر باشند!
همچنین قرار است حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این مورد با نمایندگان «مجلس انقلابی» جلسه داشته باشد.
