خبرگزاری دولتی «ایرنا» بامداد سهشنبه ۲۵ امرداد گزارش داد جمهوری اسلامی پاسخ کتبی خود را درباره آخرین نسخه از پیشنویس توافق وین که اروپاییها به عنوان «متن نهایی توافق» پیشنهاد کردهاند اعلام نموده و اگر آمریکا با واقعبینی انعطاف نشان دهد توافق حاصل خواهد شد.
ایرنا با تأکید بر اینکه دستیابی به «توافق نهایی» از هر زمان دیگری نزدیکتر است اما همچنان بر سر سه موضوع اختلاف وجود دارد که طبق ادعای گزارش ایرنا «ایالات متحده در دو مورد انعطاف شفاهی خود را بیان کرده اما باید در متن گنجانده شود… موضوع سوم هم به تضمین تداوم اجرای برجام برمیگردد.»
محمد مرندی پسر پزشک مخصوص علی خامنهای و مشاور تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی در توئیتی نوشت: «ایران نگرانیهای خود را ابراز کرده، اما حل مسائل باقی مانده چندان دشوار نیست.»
وی با بیان اینکه نگرانیهای ایران به خاطر بدعهدی طرفین غربی برجام است افزود: «نمی توانم بگویم که توافقی حاصل خواهد شد، اما نسبت به قبل به توافق نزدیکتر هستیم.»
On Aljazeera Arabic I said that in its response Iran has expressed its concerns, but that the remaining issues are not very difficult to resolve. Those concerns are founded upon past US/EU violations. I can't say that there will be a deal, but we're closer than we've been before. https://t.co/7aw8Sun1an
— Seyed Mohammad Marandi (@s_m_marandi) August 15, 2022
در این میان، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که واشنگتن پاسخ خود را درباره پیشنویس توافق بطور خصوصی به جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه خواهد کرد. اتفاقاً آمریکاییها نیز تکرار کردهاند اگر رژیم ایران آماده بازگشت به پایبندی متقابل به برجام باشد، آمریکا نیز این آمادگی را دارد.
به گزارش رویترز، پرایس همچنین تأکید کرد جمهوری اسلامی باید درخواستهای فربرجامی را کنار بگذارد تا توافق انجام شود وگرنه با نقض برجام توسط رژیم ایران، ایالات متحده نیز آماده تشدید تحریمهای سختگیرانه و افزایش فشارهای دیپلماتیک است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی پیش از این گفته بود آمریکا به خوبی میفهمد چقدر انعطاف نشان دادیم؛ حالا نوبت آنهاست که انعطاف نشان دهند!
امیرعبداللهیان در کنفرانس خبری دیروز ۲۴ امرداد همان نکاتی را تکرار کرد که پیشتر کیهان تهران در «گزارش خبری تحلیلی» خود منتشر کرده بود و این برداشت را منتقل کرده بود که جمهوری اسلامی «متن نهایی توافق» را پذیرفته و حالا تیم مذاکرهکننده و رسانهها باید به تبلیغ درباره این بپردازند که این «توافق جدید» در دولت سیدابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) «قویتر» از «توافق قبلی» در دولت حسن روحانی است!
از سوی دیگر، منابع بینالمللی گزارش دادند که بورل دیشب پاسخ جمهوری اسلامی را به آنچه اعلام شده بود که طرفین بدون بحث و فحص فقط باید بگویند «آری» یا «نه» دریافت کرده است.
اشتفانی لیختنشاتین خبرنگار اتریشی بامداد سهشنبه در توئیتی نوشت: «پاسخ ایران توسط اتحادیه اروپا دریافت شد. یک منبع میگوید: نکته چندان تحریکبرانگیزی در آن وجود ندارد. ظاهراً چیزی در مورد بازرسیهای پادمان در آن نیست. بیشتر روی تحریمها و تضمینها متمرکز است.»
منظور از بازرسیهای پادمان نظارت بر ابعاد نظامی پروژههای اتمی جمهوری اسلامی است که یکی از اختلافات کلیدی بین تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
Iran response received by EU. "Nothing too inflammatory in there," says source. Apparently there is nothing in there on the safeguards probe. It's mostly focused on sanctions and guarantees. This information is single-sourced though and I have to verify and get more details.
— Stephanie Liechtenstein (@StLiechtenstein) August 15, 2022
یک نماینده مجلس شورای اسلامی گفته قرار است روز سهشنبه در کمیسیون امنیت ملی مجلس جلسهای با مقامات تصمیمگیر در حوزه هستهای برگزار شود. معلوم نیست این «تصمیمگیران» چه کسانی هستند در حالی که تصمیمگیرنده اصلی علی خامنهای و اطرافیانش هستند!
پس از دور آخر مذاکرات اتمی اروپاییها بسته پیشنهادی خود را ارائه دادند و تأکید کردند این نسخه غیرقابل مذاکره و متن آن نهایی است. اتفاقاً چند دیپلمات اروپایی پیشبینی کرده بودند جمهوری اسلامی متن توافق را خواهد پذیرفت اما با کمی تأخیر آن را اعلام میکنند تا دستکم در داخل ایران بگویند نسبت به تیم مذاکره کننده پیشین به امتیازات بیشتری دست پیدا کردند. بر همین اساس شماری از ناظران و تحلیلگران معتقدند بار دیگر رژیم ایران با «نرمش قهرمانانه» تن به «احیای برجام» خواهد داد.
با اینهمه هنوز اختلافات اساسی میان جمهوری اسلامی و آمریکا از یکسو و جمهوری اسلامی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی برجای خود باقیست. مگر اینکه آمریکا پشت پرده به جمهوری اسلامی تضمین دهد و رژیم ایران نیز حاضر شود توسعه موشکهای بالستیک دوربرد و تقویت مالی و نظامی شبهنظامیان منطقه را متوقف کند و درباره نظارت بر ابعاد مشکوک پروژههای اتمی خود با آژانس همکاری نماید.
برخی تحلیلگران میگویند با توجه به نزدیک بودن انتخابات کنگره آمریکا دولت بایدن به یک توافق نیازمند است اما باید این را هم در نظر گرفت که فضای عمومی در آمریکا اصلاً به نفع دولت بایدن و جمهوری اسلامی نیست به ویژه آنکه طی هفتههای اخیر چند گزارش از توطئههای مرتبط با جمهوری اسلامی علیه مقامات ارشد آمریکایی منتشر شده است. فراتر از آن پس از سوء قصد به جان سلمان رشدی نویسنده سرشناس در نیویورک فشار به دولت بایدن برای خروج از مذاکره برجام تشدید شده و هر نوع امتیاز دادن به رژیم ایران یک «خودزنی» برای دولت بایدن به شمار میرود.
از سوی دیگر پرونده مربوط به کشف آثار اورانیوم با منشاء انسانی در سه سایت اعلام نشده در ایران ارتباطی با آمریکا و اروپا ندارد و آنها اعلام کردند هیچ دخالتی در آن نخواهند داشت. این مسئلهای است که هنوز بین تهران و آژانس حل نشده و به گفته رافائل گروسی تا حل نشود خبری از توافق نیست.
قابل توجه اینکه متن پیشنهادی که جوزپ بورل ارائه داد خیلی زود از طرف آمریکاییها تأیید شد و آنها اعلام کردند شبیه همان متنی است که خودشان در ماه مارس ۲۰۲۲ (اسفند سال گذشته) پیشنهاد کردند و آن زمان جمهوری اسلامی آن را نپذیرفت.
حسین امیرعبداللهیان ساعاتی پیش از ارسال پاسخ رژیم ایران به اروپا در یک کنفرانس خبری طوری حرف زد که دستکم بطور موقت همه راضی باشد. اقدامی که احتمالاً ترفندی برای «کش دادن» مذاکرات و «وقتکُشی» است. او در همین ارتباط گفت «اگر واکنش آمریکا با واقعبینی و انعطاف باشد توافق رخ میدهد و اگر آمریکا انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفتگو کنیم!» این در حالیست که غربیها اعلام کرده بودند این «متن نهایی توافق» آخرین فرصت رژیم ایران است و بدون حذف و اضافه فقط باید اعلام کند که آن را قبول دارد یا نه!
پیش از این چند مقام اسرائیلی و اروپایی هشدار داده بودند جمهوری اسلامی مذاکره را برای مذاکره میخواهد تا با وقتکشی پروژه دستیابی به بمب اتم را پیش ببرد و به خیال خودش با «دست پُر» به چانهزنی بپردازد! حال آنکه به نظر برخی تحلیلگران، بمب اتم که جمهوری اسلامی آن را «بازدارنده» و «دست پُر» تصور میکند، نه به بقا بلکه به تسریع سرنوشت محتوم آن و سپرده شدنش به تاریخ منجر خواهد شد.