رئیس اتحادیه صنف دارندگان رستوران و سلف سرویسهای تهران با اشاره به اینکه بخش عمده مردم پولی برای رفتن به رستوران ندارند گفته طی ماههای گذشته تقاضا برای غذای نیمپُرس در رستورانها افزایش یافته و به منوی رستورانها افزوده شده است.
تورم در اقتصاد ایران ماههاست در محدوده ۵۰ درصد است و آمارهای تفکیکی تورم نشان میدهد که مواد خوراکی اصلی و پرمصرف، و اجارهبهای مسکن در صدر جداول تورمی است. آخرین گزارش منتشر شده از تورم روز گذشته و درباره تغییر شاخص قیمتها در امرداد بود. در این گزارش نان و آرد در گروه خوراکیها، و اجارهبهای مسکن در کالاهای غیرخوراکی بیشترین رقم تورمی را ثبت کرده بودند.
در این میان درآمدهای بسیاری از اقشار از جمله کارگران، بازنشستگان و بخشی از کارمندان زیر رقم خط فقر است و با دشواری روزگار میگذرانند. به دلیل ناهمخوانی درآمدها و هزینهها، سبد مصرفی خانوارها نیز به ناچار کوچک شده است. اگر تا چند سال پیش هزینههایی مثل خرید لوازم لوکس خانگی و اقامت در هتلها از سبد مصرفی خانوارهای کم درآمد حذف شده بود، حالا اقلام دیگری مانند ورزش، سفر، سینما، پوشاک و حتی درمان نیز یکی پس از دیگری از سفره خانوار حذف میشود. رفتن به رستوران هم یکی از تفریحات عمومی مردم در ایران بود که این روزها اقشار زیادی دیگر توان انجامش را ندارند.
علی اصغر میرابراهیمی رئیس اتحادیه صنف دارندگان رستوران و سلف سرویسهای تهران درباره کاهش مراجعه مردم به رستوران گفته که افزایش چند برابری قیمت مواد غذایی در کنار دیگر هزینهها مانند حملونقل و دستمزد سبب شده رستورانداران به ناچار قیمت غذای طبخ شده را بالا ببرند و این موضوع مشتریهای رستورانها را کاهش داده است.
علی اصغر میرابراهیمی گفته که مشتری رستورانها از ابتدای سال تا کنون تا ۵۰ درصد کاهش یافته و به دلیل گرانی گسترده و افزایش هزینه خانوار مردم کمتر پول برای رفتن به رستوران دارند.
پدیده جدیدی که این روزها در رستورانهای و ساندویچفروشیهای ایران رایج شده غذای نیمپرس و ساندویچ نصفه است. در بسیاری از رستورانها و ساندویچفروشیهای جنوب شهر که مردم قدرت خرید کمتری دارند طی دو سال گذشته فروش ساندویچ نصفه یا فروش غذای نیمپرس رایج شده بود اما حالا به دیگر نقاط تهران و دیگر شهرهای کشور نیز کشیده شده است.
تقاضا برای غذای نیمپرس و ساندویچهای نصفه آنقدر زیاد شده که حالا بسیاری از رستورانها و اغذیهفروشیها آن را به منوی خود اضافه کردهاند. علی اصغر میرابراهیمی هم با تأیید این موضوع گفته که بسیاری از مردم یک پرس غذا میگیرند و دو نفر با هم آن را میخورند.
کیهان لندن یک سال و نیم پیش در گزارشی به اثرات فقر بر مراجعه مردم به رستوران پرداخته و نوشته بود که مشاهدات میدانی از سطح شهر تهران حاکی از آن است که رستورانهای جنوب شهر چلوکباب برگ را از منوی خود حذف کردهاند و حتی برخی جاها خورشت را با گوشت مرغ سرو میکنند. در عوض غذاهای جدید مانند زرشکپلو با اسکلت مرغ یا چلو با استخوان قلم و برنج و دنبه را به منوی خود اضافه کردند.
یکی از رستوراندارهای تهران به کیهان لندن گفته بود از دو سال پیش در طباخیها «آب کله» مشتری زیادی دارد و مردم پول ندارند کلهپاچه بخرند اما «آب کله» با نان بیشترین مشتری را دارد که حالا بسیاری از طباخیها چون برایشان صرفه ندارد از فروش «آب کله» به تنهایی خودداری میکنند.
او درباره افزایش قیمت غذاها در رستوران گفته بود که «این قیمتها صاحب رستوران را میلیاردر نمیکند و با کسر هزینه یک سود ناچیزی برای صاحبان رستورانها میماند. خیلی از رستوراندارها یا ضرر میکنند یا سر به سر ماه را تمام میکنند اما به امید اینکه وضعیت تغییر کند رستوران را تعطیل نکردهاند و خیلی ماهها از جیب میخورند.»
همانطور که این رستوراندار تأکید کرده، نصف شدن مراجعه مردم به رستورانها و اغذیه فروشیها سبب زیان گسترده فعالان این صنف شده است. رئیس اتحادیه صنف دارندگان رستوران و سلف سرویسهای تهران در اینباره گفته که وضعیت اقتصادی صنوف به ویژه رستورانداران و صاحبان سلف سرویس نسبت به اوایل شروع اپیدمی کرونا بهتر شده، اما گرانی مواد غذایی از ابتدای سال جاری به گونهای افزایش داشته که هیچ جای نفسی برای صاحبان مشاغل در این صنف و مراجعه مردم برای خوردن غذای مورد علاقهشان باقی نگذاشته است.
او توضیح داده که گرانی مواد غذایی مانند برنج، گوشت، مرغ، روغن، رب، حبوبات، سبزی وصیفی جات و سایر اقلام مورد نیاز در رستورانها و تهیه غذاها وضعیت اقتصادی این واحدها به شدت اُفت کرده است.
به گفته علی اصغر میرابراهیمی، افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی مواد غذایی فشار مضاعفی به رستورانداران وارد کرده است این موضوع باعث گرانی غذاها در رستورانها و سلف سرویسها شده است. به طورمثال زمانی که در طی چند ماه اخیر برنج کیلویی ۴۰ -۵۰ هزار تومان به ۱۲۰ هزار تومان رسیده چطور انتظار میرود غذا در رستورانها بدون تغییر باقی بماند.
یک سال پیش ابراهیم رئیسی و تیم اقتصادی او وعده کنترل قیمتها و بهبود شرایط اقتصادی و رفاه مردم را داده بودند اما حالا با گذشت یکسال اقدامات این دولت وضع را به مراتب بدتر از گذشته کرده است. نه تنها مردم بلکه برخی از مقامات نیز به عملکرد اقتصادی دولت رئیسی به شدت انتقاد دارند.
مصطفی نخعی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت در حوزه اقتصادی نمره قابل قبولی نمیگیرد، گفته که «ما دست دولت را باز و حذف ارز ۴۲۰۰ را الزام دانستیم؛ مجلس شرایط را مناسب نمیدانست، اما دولت اصرار ورزید و بدون اینکه شرایط را بسنجد بلافاصله اقدام کرد.»