هزینه دانشگاه نیز در ایران امسال با افزایش قابل توجهی روبرو شده است. این افزایش هم در زمینه شهریه آموزش و هم در خدمات رفاهی مانند خوابگاه و غذای دانشگاه است و حالا وزیر علوم خطاب به مسئولان دانشگاه‌ها گفته برای تأمین هزینه از ظرفیت خیّرین استفاده کنند!
شهریه دانشگاههای آزاد و دولتی، هزینه خوابگاه و هزینه غذای سلف‌سرویس در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ با افزایش زیادی روبرو شده است.
بنا بر اعلام محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سال تحصیلی جدید شهریه دانشگاههای دولتی در مقاطع مختلف بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش خواهد داشت.
شهریه دانشگاه دانشجویان پذیرفته شده در دوره های مازاد بر ظرفیت روزانه نیز چندان رایگان نیست و گاه تا ۱۵۱ میلیون تومان هزینه دارد!
شهریه ثابت «پردیس خودگردان»* در دانشگاه صنعتی «شریف» (دانشگاه صنعتی آریامهر) برای همه مقاطع ۱۶ میلیون تومان، شهریه متغیر ۱۱ میلیون تومان و هر واحد درس عملی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان اعلام شده است.
دانشجویان مقطع کارشناسی نوبت دوم یا شبانه دانشگاه تهران نیز در گروه علوم انسانی باید برای شهریه ثابت مبلغ ۸۰۰ هزار تومان، هر واحد درس عمومی ۹۹ هزار تومان، هر واحد درس نظری ۱۲۶ هزار تومان، هر واحد درس تخصصی ۱۴۶ هزار تومان، هر واحد آزمایشگاهی ۱۷۲ هزار تومان و هر واحد درس عملی ۲۷۲ هزار تومان بپردازند.
این مبلغ در سایر گروه‌ها با اندکی تغییر، حاکی از افزایش ۲۰ درصدی است. بر اساس اعلام دانشگاه تهران، شهریه ثابت تا پایان سنوات مجاز تحصیل تغییر نمی‌کند. همچنین شهریه متغیر هر سال تحصیلی به تشخیص هیأت رییسه دانشگاه حداکثر ۲۰ درصد نسبت به شهریه متغیر سال تحصیلی قبل، افزایش خواهد داشت.
دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران به سه دسته نوبت دوم، خودگردان و مجازی تقسیم می شوند. گرانترین شهریه ثابت در این مقطع به سایر گروه‌ها بجز علوم انسانی در پردیس خودگردان با مبلغ پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعلق دارد. این شهریه نیز در مقایسه با سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافته است.
مقطع دکترا در نوبت دوم و پردیس خودگردان دانشگاه تهران حکایت از آن دارد که گرانترین شهریه ثابت مربوط به شهریه سایر گروه‌ها با نرخ ۶ میلیون و ۴۷۹ هزار تومان در پردیس خودگردان است.
اما گرانترین مدرکی که دانشگاه تهران برای دانشجویان خود در پردیس خودگردان صادر می کند، مربوط به رشته‌های علوم انسانی و علوم رفتاری است. بر این اساس، مبلغ کل شهریه در مقطع دکترای تخصصی پردیس خودگردان ۱۵۱ میلیون تومان است و شهریه هر ترم بطور کلی بالغ بر ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان می‌شود.
در دانشگاه آزاد نیز امسال شهریه‌ها تا ۳۹ درصد افزایش یافته. محسن امینی مدیر کل دفتر برنامه و بودجه دانشگاه آزاد گفته که امسال در این دانشگاه «با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه در برخی واحدهای مستقر در شهرهای کم برخوردار حداقل میزان افزایش شهریه در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ کمتر از میزان اعلام شده از ۵ درصد شروع می‌شود و بنا به شرایط منطقه‌ای و وضعیت رشته‌ها تا ۳۹ درصد افزایش خواهیم داشت.»
مسعود گنجی رئیس صندوق رفاه دانشجویان از افزایش ۲ تا ۳ برابری قیمت غذای دانشگاه خبر داده است بطوریکه هزینه یک وعده صبحانه در سلف‌سرویس دانشگاه حدود ۹ هزار تومان خواهد بود!
مسعود گنجی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته که دانشگاه‌ها می‌توانند تا میزان ۹ هزار تومان برای وعده صبحانه از دانشجویان دریافت کنند. بر این اساس ممکن است دانشگاه‌ها مبلغ غذای دانشجویی که یک ترم سنوات دارد، را ۲ برابر افزایش دهند.
رئیس صندوق رفاه دانشجویان درباره قیمت غذای دانشجویان گفته که بررسی‌ها نشان می‌دهد که متوسط قیمت تمام شده یک پرس غذا، معادل ۶۸ هزار و ۵۰۰ تومان است. این در حالی است که در شش ماهه دوم سال جاری، ۱۴۳ میلیون پرس غذا در میان دانشجویان توزیع می‌شود.
او همچنین درباره شهریه خوابگاه‌های دانشجویی گفته که «مبلغ حداکثری و حداقلی ماهیانه خوابگاه‌ها به تربیت ۱۶۳ هزار تومان و ۶۷ هزار تومان در نظر گرفته شده است. با توجه به رتبه خوابگاه‌ها، مبلغ پرداختی متغییر است.»
رئیس صندوق رفاه دانشجویان با بیان اینکه تغذیه دانشجویان در ۶ ماهه دوم سال جاری به مبلغ ۸ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان پول احتیاج داریم، گفت: دانشجویان خوابگاهی و غیرخوابگاهی از غذای دانشجویی استفاده می‌کنند. تعداد دانشجویان خوابگاهی معادل ۲۱۶ هزار نفر و تعداد غیر خوابگاهی‌ها نیز ۳۶۶ هزار نفر است.
ارقامی که از سوی مسعود گنجی اعلام شده مربوط به دانشگاههای دولتی است و هزینه خوابگاه و غذای توزیع شده در سلف‌سرویس دانشگاههای آزاد معمولا خیلی بیشتر از هزینه‌ها در دانشگاههای دولتی است.
اینهمه در حالیست که دولت امسال بودجه مناسبی برای صندوق رفاه دانشجویی در نظر نگرفته است. در لایحه بودجه سال ١۴٠١ برای صندوق رفاه دانشجویان ٩٧۵ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. این رقم در مقایسه با ارقام تعلق گرفته به حوزه‌های علمیه رقمی ناچیز است. برای مثال فقط برای «برنامه توسعه خدمات بیمه‌ای طلاب» ١٠٠٠ میلیارد تومان یعنی بیش از کل رقم در نظر گرفته شده برای صندوق رفاه دانشجویی کشور، بودجه اختصاص یافته است.
حالا گفگیر وزارت علوم به ته دیگ خورده و دست به دامن خیّرین شده است. محمدعلی زلفی گل وزیر علوم خطاب به مسئولان دانشگاه‌هاگفته که نبرای تأمین هزینه دانشگاه بخشی از پذیرش‌های دانشجویی خود را به سمت خودگردان یا هزینه پرداز سوق دهند تا بتوانید برخی از برنامه‌های خود را به پیش ببرند. از ظرفیت خیّرین نهایت استفاده را کنید، همچنین چابک‌سازی بخش اداری را در دستور کار خود قرار دهید.»
رسول جلیلی رئیس دانشگاه صنعتی «شریف» (دانشگاه صنعتی آریامهر) هم به تازگی گفته که «در سی و هفتمین اجلاس رؤسای دانشگاههای بزرگ کشور، رؤسا خواستار کمک‌های لازم از سوی سازمان برنامه و بودجه در زمینه تهیه غذای با کیفیت در دانشگاه‌ها شدند.»
با وجود اینکه هزینه زندگی دانشجویی هم «نجومی» شده، تفاهم‌نامه‌ای با بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی برای افزایش جمعیت و فرزندآوری دانشجویان به ثبت رسیده است.
مهدی فاطمی‌پور معاون فرهنگی، سیاسی نهاد نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در دانشگاههای کشور درباره بودجه فرزندآوری گفته که «با این بودجه برای دانشجویان متأهل بسته‌های بلاعوض و وام‌هایی طراحی می‌شود که متقاضیان می‌توانند از طریق ثبت نام در سایت مربوطه از این طرح‌ها استفاده کنند. اطلاع‌رسانی این طرح از هفته‌های آینده آغاز خواهد شد. همچنین در نظر داریم مراکزی برای مشاور و گفتمان‌های دانشجویانی که در مرحله آشنایی به جهت ازدواج هستند و یا ازدواج کرده‌اند را فراهم کنیم تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.»
*پردیس خودگردان شعبه‌هایی از دانشگاههای دولتی هستند که با هدف پذیرش دانشجو در قبال دریافت شهریه ایجاد می‌شوند و بخش شهریه‌ای دانشگاههای دولتی به شمار می‌روند. پذیرش دانشجویان به دو طریق آزمون سراسری سازمان سنجش یا آزمون اختصاصی، بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌‌های دانشگاه و با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور صورت می‌‌گیرد.
