وزیر خارجه جمهوری اسلامی در سخنانی عجیب ادعا کرده «ایران یکی از قویترین دموکراسیها را در منطقه دارد!» وی همچنین گفته «اینکه اروپا بخواهد به صورت یکسویه مسائل را ببیند و به دخالتهای خود ادامه دهد، برای ما قابل قبول نیست.» منظور وزیر خارجه جمهوری اسلامی از «ادامه دخالتها» حمایت اروپا از خیزش مردم در ایران است.
حسین امیرعبداللهیان پنجشنبه اول دیماه در تماس تلفنی با خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا از عملکرد غربیها برای اخراج رژیم ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد و فشارهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی انتقاد کرد.
همزمان وبسایت امنیتی «مشرق نیوز» دیدگاه اتاق فکرهای نظام را بازتاب داده و در تحلیلی مینویسد «غربیها در قمار اغتشاشات باختهاند و به دنبال مذاکرهاند!»
مقامات ارشد جمهوری اسلامی و حتا علی خامنهای از آغاز خیزش سراسری در ایران بارها آمریکا و اروپاییها را متهم به «طراحی اغتشاشات» کردند اما اکنون که ادعا میکنند «بر اوضاع مسلط شدهاند» به همان اروپا و آمریکا مستقیم و یا از طریق واسطهها برای آغاز مذاکرات اتمی پیام میفرستند و برای توافق اتمی التماس میکنند!
آخرین وضعیت
مقامات کاخ سفید به صراحت اعلام کردهاند که بساط مذاکرات اتمی از روی میز جمع شده و تمرکزشان روی اعتراضات مردم در ایران است. در این میان، تحت تأثیر اعتراضات و تحریمها قیمت دلار به حدود ۴۰ هزار تومان رسیده و وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی بدتر از سه ماه قبل شده است. ادعای بیجای «پیشرفت اقتصاد بدون برجام» شکست خورده و تهران بیش از هر زمان دیگری به دنبال نشستن سر میز با نمایندگان همان کشورهایی است که از اعتراضات مردم علیه جمهوری اسلامی حمایت کردهاند و همزمان جمهوری اسلامی آنها را مسبب «اغتشاشات» معرفی میکند!
امید به توافق با آمریکا
برخی تحلیلگران جمهوری اسلامی امیدوارند آمریکا به مذاکره با رژیم بازگردد اما تأکیدشان این است که «برای آمریکا مسئله موشکهای ایران، پهپادها و مسایل منطقه اولویت بیشتری نسبت به مسائل هستهای دارد از این رو آنها توافقی با ایران را میخواهند که در آن برجام دو، سه و چهار هم گنجانده شود.»
با اینهمه اما آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا تأکید کرده جمهوری اسلامی از انجام اقدامات لازم برای بازگشت به برجام خودداری میکند. وی همچنین با اشاره به سرکوب شدید اعتراضات در ایران هشدار داده است که نقض حقوق بشر برای جمهوری اسلامی پیامد خواهد داشت.
تظاهرات شبانه و محلهمحور در تهران
خیابان ستارخان / شهرک اکباتان
دوشنبه ۱۴ آذر
ویدئوها و عکسهایی که کیهان لندن از اعتراضات و اعتصابات سراسری منتشر میکند، تنها نمونهای از صدها ابتکار و اعتراض بیبدیل مردم ایران است!#اعتصابات_سراسری#مهسا_امینی #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/GzUhfMjk0d— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 5, 2022
خطی که اتاقهای فکر نظام تبلیغ آن را در پیش گرفتهاند در حیطهی جنگ روانی از جمله با مردم ایران، و القای «نیاز غربیها به احیای برجام» است و اینکه آنها مرتب در حال گفتگو و خوش و بش با مقامات نظام هستند. آنها برای پیشبرد این تبلیغات بر اظهارات مقامات غربی از جمله جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آنتونتی بلینکن وزیر خارجه آمریکا بر ضرورت «احیای برجام» تأکید میکنند. اما واقعیت اینست که تقریباً تمام آنهایی که هنوز روی برجام به عنوان گزینه مقابله با «دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی» تأکید میکنند نه تنها نتواستهاند در این دو سال راهی برای «توافق» پیدا کنند بلکه در مورد نقض حقوق بشر و پیامدهای سرکوب مردم نیز به تهران هشدار میدهند.
وبسایت امنیتی «مشرق نیوز» با این خوشخیالی که اعتراضات مردم پایان مییابد، مینویسد «پس از پایان اغتشاشات آمریکاییها به شدت توافق نیاز دارند؛ اما جو بایدن همچنان به توافق محدود و در یک چهارچوب بسته با ایران فکر میکند؛ در حالی که در آنسو تنها توافقی سودمند است که از عمق لازم برخوردار باشد.» مشرق نیوز تأکید کرده: بدون توافق بودن با غربیها بهتر از یک توافق ضعیف و نیمبند است.
هشدار رافائل گروسی نسبت به تبدیل ایران به یک کرهشمالی دیگر در زمینه سلاح اتمی!
🔹«تجربه کره شمالی نشان داد اگر تلاشهای دیپلماتیک در مسیر اشتباه پیش برود چه پیامدی خواهد داشت…https://t.co/40dWe95x3Y pic.twitter.com/sjjwtvePGV
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) October 24, 2021
فتوا گرهگشا نیست
با اینهمه غربیها اعلام کردند شرط دستیابی به توافق و «احیای برجام» گزارش نهایی آژانس است.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس به صراحت گفته تا وقتی جمهوری اسلامی در مورد علت وجود آثار اورانیوم غنیشده در سایتهای اعلام نشده پاسخ معتبر ندهد خبری از توافق نیست. وی همچنین میگوید «فتوا به حرام بودن سلاح اتمی کافی نیست، باید ثابت شود که به دنبال آن نیستند.» به دلیل پافشاریهای گروسی برای شفافیت است که مقامات رژیم ایران مدیر آژانس را متهم به کارشکنی و اخلال در توافق میکنند.
از سوی دیگر، جو بایدن در اظهارات غیررسمی به روشنی گفته «برجام مُرده، اما فعلا اعلام نمیکنیم». «مشرق نیوز» در توجیه اینکه چرا بایدن مرگ برجام را رسماً اعلام نمیکند وضعیت «ژئواستراتژیک نیروهای ارتش آمریکا در منطقه» و «باتلاق جنگ در اوکراین» و «ایجاد قطبهای جدید امنیتی در جهان» را مطرح کرده است.
برآورد اتاقفکرهای نظام ظاهرا این است که «اعلام مرگ برجام یعنی آغاز جنگ که رهبران غرب این گزینه را نمیخواهند.» البته جوزپ بورل کمتر از یکسال پیش در حالی که مذاکرات برجام به بنبست رسیده بود همین هشدار را به مقامات تهران داده و گفته بود «جایگزین برجام چیز خوبی نیست!»
هشدار جدّی غرب به علی خامنهای: گزینه بعدی چیز خوبی نخواهد بود!
شماری از مقامات جمهوری اسلامی پیشبینی کرده بودند با فرا رسیدن «زمستان سرد اروپا» آنها با کمبود انرژی روبرو خواهند شد و حاضر به مذاکره با تهران میشوند و امتیاز میدهند. اتفاقاً در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی نیز اسحاق جهانگیری و شماری از مسئولان نظام پیشبینی کرده بودند که اگر دونالد ترامپ از برجام خارج شود قیمت نفت آنقدر بالا میرود که غربیها مجبور به مذاکره خواهند شد! اما هیچکدام از این خیالپردازیهای آرزومندانه به واقعیت نپیوست بلکه پیامدهای هم خارج شدن ترامپ و هم آمدن بایدن و هم زمستان اروپا گریبان خود جمهوری اسلامی را گرفت!
تفسیر حکومت از اوضاع چیست؟
البته که نگرانی از آغاز یک جنگ جدید در منطقه غربیها را در مورد «اعلام مرگ برجام» محتاط میکند. بر همین اساس بایدن به صراحت میگوید «نمیتوانیم مرگ توافق اتمی را اعلام کنیم زیرا ارتش آمریکا در منطقه حضور دارد». اکنون که تنها گزینه نظام برای برای بقاء سرکوب مردم در داخل است، به نظر میرسد در تهران مقامات به یک جمعبندی رسیدهاند: تأکید رهبران غرب روی «برجام» یعنی آنها تمایلی به آغاز جنگ ندارند و از ابزار دیگری استفاده میکنند و آن اعتراضات مردم است! آنها معتقدند غربیها از اعتراضات به عنوان اهرم فشار علیه جمهوری اسلامی استفاده میکنند و میگویند اولویت آمریکا و اروپا «براندازی از داخل» است و اگر نتیجه نداد «مذاکره با جمهوری اسلامی در موقعیت ضعیف»! این در حالیست که اگر حکومتی به خواستهای حقوقی مردم بتواند پاسخ دهد، همه این ابزارهای فشار را میتواند از دست «دشمن» به در آورد! مشکل نه در غرب و نه در اعتراضات مردم بلکه در خود جمهوری اسلامی است که به دلایل ساختاری و ناکارآمدی، دورانش به پایان رسیده و مردم نیز این را درک کرده و برای برانداختن آن با ازجانگذشتگی به میدان آمدهاند.
مواضع غربیها تابع افت و خیزهای انقلاب
هیچ انقلابی به این معنی نیست که هزاران تن از مردم هر روز و همیشه در خیابانها باشند! جنبش انقلابی که همه شواهد و علائم آن را در خیزش سراسری مردم ایران که از ۲۶ شهریورماه آغاز شده میتوان دید، افت و خیز دارد اما همواره به جلو میرود تا سرانجام به نتیجه برسد.
در چنین شرایطی، اگر رهبران غرب این درک را از خیزش مردم ایران برای آزادی و دمکراسی داشته باشند، سیاستهای پشتیبانی خود را تابع وضعیت اعتراضات در خیابان نمیکنند. انقلاب ملی ایران مانند انواع انقلابها، روندی پر اُفت و خیز را طی میکند. با اینهمه اولویت غربیها «منفعت» خودشان است. در همین سه ماه هرگاه خیابانها مملو از مردم معترض شد آنها علنیتر و جدیتر از انقلاب حمایت کردند و حالا که با سرکوب خونین خیابانها بطور موقت خلوت شده تا به زودی در نوبتی دیگر جمهوری اسلامی را به کنج رینگ براند، مقامات مدعیاند که «سیگنالهای برجامی» دریافت میکنند! اما مسئله اساسی اینست که با عُمق دگرگونی که در جامعه ایران رُخ داده، با ادامه سرکوب نمیشود بر این مردم حُکمرانی کرد. رسیدن دلار به ۴۰ هزار تومان تنها یکی از نشانههای بارز ناتوانی و ناکارآمدی مزمن رژیم است. تورمی که همه قشرهای جامعه را بیش از پیش از نظر اقتصادی تضعیف میکند و «تابآوری» آن را کاهش میدهد بطوری که مردم مجبور میشوند با اعتصاب و اعتراض دوباره به میدان بیایند و آنقدر این افت و خیز تکرار میشود تا انقلاب سدی را که در برابر تغییرات بنیادی قرار گرفته، بشکند و از جمهوری اسلامی عبور کند. در چنین وضعیتی، برجام و احیای آن اساسا در اولویت هیچکس جز زمامداران رژیم نیست.